Szkoła - rola w profilaktyce wad postawy
Statystyki podają, że 70-90 % dzieci w wieku szkolnym dotkniętych jest deformacją aparatu ruchu. Tylko co trzecie, czwarte dziecko objęte jest opieką i działaniami profilaktyczno-leczniczymi pod względem prawidłowej statyki ciała. Jak to możliwe skoro każda szkoła powinna prowadzić program przeciwdziałania wadom postawy? Jakie są jej zadania w tym zakresie.
Profilaktyka wad postawy wśród dzieci i młodzieży w szkole powinna odbywać się na kilku poziomach. Zapewnia to przede wszystkim rozporządzenie ministra zdrowia z 2009 r. w sprawie organizacji profilaktycznej opieki zdrowotnej nad dziećmi i młodzieżą. W każdej szkole swój udział w zapobieganiu i leczeniu nieprawidłowości postawy powinien mieć: dyrektor placówki oświatowej, nauczyciele, wychowawcy, zwłaszcza zaś nauczyciele wychowania fizycznego, oraz szkolna higienistka. Co zatem leży w ich gestii?
Dyrektor placówki oświatowo – wychowawczej
Podstawowe zadania dyrektora szkoły w ramach realizacji profilaktyki wad postawy związane są z organizacją zajęć lekcyjnych. Rolą dyrektora jest zapewnienie odpowiednich warunków pracy ucznia w szkole, czyli zagwarantowanie ławek odpowiednich do wieku i budowy dziecka, a także optymalnego oświetlenia, by zapobiec tzw. „garbieniu się”. Powinien on także zorganizować salę i zaplecze do realizacji zajęć wychowania fizycznego, czyli odpowiednie sprzęty, przybory, przebieralnie, natryski.
Jako główny organizator i koordynator pracy w szkole powinien doskonalić umiejętności zawodowe nauczycieli związane z działaniami pro-zdrowotnymi oraz organizować różne formy edukacji rodziców i opiekunów w tym zakresie. Ponadto dyrektor powinien monitorować pracę nauczycieli, zwłaszcza wychowania fizycznego oraz prowadzić aktywną współpracę z władzami samorządowymi oraz instytucjami i organizacjami lokalnymi wspomagającymi działania w zakresie aktywności fizycznej uczniów oraz profilaktyki wad postawy.
Nauczyciel/Wychowawca
Zadania nauczyciela związane z przeciwdziałaniem nieprawidłowościom postawy obejmują przede wszystkim dbanie o prawidłową postawę dzieci podczas lekcji. Powinien także zwrócić uwagę na dobór miejsca pracy do warunków fizycznych ucznia, a także odległość od tablicy. Powinien także współdziałać w prowadzeniu profilaktyki wad postawy z innymi nauczycielami, rodzicami, opiekunami oraz pielęgniarką środowiska nauczania i wychowania, czyli tak zwaną higienistką.
Nauczyciel wychowania fizycznego
Największa rola w kształtowaniu postawy dzieci przypada nauczycielowi wychowania fizycznego. Powinien on na podstawie naukowych metod opracować program profilaktyki wad postawy u dzieci i młodzieży i realizować go podczas zajęć. Jego zadaniem będzie podczas nich: dostosowanie zajęć ruchowych do możliwości i potrzeb dzieci (indywidualne zajęcia dla dzieci ze stwierdzonymi medycznie wadami postawy), przekazywanie im wiedzy niezbędnej dla podtrzymania aktywności fizycznej i nawyków zdrowego stylu życia, stosowanie różnorodnych form aktywności fizycznej uczniów, wspierających ich rozwój, motywowanie do uczestnictwa w zajęciach wychowania fizycznego oraz zajęciach pozalekcyjnych związanych z aktywnością ruchową, organizowanie zajęć rekreacyjnych, sportowych oraz turystycznych.
Ponadto nauczyciel „wf” powinien systematycznie podnosić swoją wiedzę w tym zakresie i prowadzić współpracę w ramach profilaktyki wad postawy z opiekunami, nauczycielami oraz higienistką.
Szkolna higienistka
Zadaniem pielęgniarki szkolnej w ramach profilaktyki wad postawy jest przede wszystkim przeprowadzanie testów przesiewowych w zakresie rozwoju fizycznego, zwłaszcza zaś z uwzględnieniem narządu ruchu oraz narządów wzroku i słuchu, prowadzenie edukacji zdrowotnej uczniów (przekazywanie informacji i wskazówek dotyczących zasad higieny, zachowań zdrowotnych). W odniesieniu do uczniów zakwalifikowanych przez lekarza do poszczególnych grup wychowania fizycznego oraz gimnastyki korekcyjnej, pielęgniarka środowiska nauczania i wychowania powinna prowadzić współpracę z rodzicami oraz nauczycielami w planowaniu i realizacji tych działań.
Warto więc sprawdzić czy poza własną obserwacją i kontrolą w domu, szkoła realizuje powierzone jej podstawowe zadania związane z profilaktyką i leczeniem wad postawy twojego dziecka.
Nowotny-Czupryna O., Profilaktyczne aspekty diagnostyki i terapii wad postawy ciała. W: Wady postawy ciała u dzieci i młodzieży. Profilaktyka – Diagnostyka – Terapia.(red. Nowotny J.). WSA, Bielsko-Biała, 2009.