Rodzaje szczepionek na grypę

Dostępność szczepionek na rynku farmaceutycznym zależy od sezonu epidemicznego. Jednak skład wszystkich z nich jest praktycznie taki sam, ponieważ zawierają one antygeny tych samych szczepów wirusa grypy, wybranych i dostarczonych producentom przez WHO. Szczepionkę wstrzykuje się domięśniowo: małym dzieciom w przednio-boczną część uda, starszym dzieciom i dorosłym w mięsień naramienny (wyjątek stanowią pacjenci z hemofilią, którym szczepionkę podaje się podskórnie). Może być również podawana z innymi szczepionkami (np. inaktywowaną szczepionką przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby), ale wówczas w dwa różne miejsca ciała.

W Polsce spośród inaktywowanych szczepionek zarejestrowane są:

• 3 szczepionki zawierające rozszczepione wiriony wirusa grypy (szczepionki typu „split”),
• 3 szczepionki podjednostkowe (tzw. „subunit”), zawierające jedynie powierzchniowe białka wirusa grypy,
• szczepionka wirosomalna.
  

Szczepionki przeciwko grypie podaje się według następującego schematu:

• dzieci w wieku 6-35 miesięcy – 1 lub 2 dawki (po 0,25 ml każda),
• dzieci w wieku 3-8 lat – 1 lub 2 dawki (po 0,5 ml każda),
• dzieci od 9 roku życia i dorośli – 1 dawka (po 0,5 ml).

Jedną dawkę podaje się dziecku, które było już szczepione przeciw grypie. Jeśli dziecko nigdy nie było szczepione, podaje się 2 dawki w odstępie co najmniej 4 tygodni.

Jakie są przeciwwskazania do szczepienia przeciwko grypie?

Inaktywowane szczepionki (zawierająca zabite drobnoustroje lub ich fragmenty) przeciwko grypie nie powinny być podawane w przypadku:

• anafilaktycznej nadwrażliwości na białko jaja kurzego i/lub antybiotyki aminoglikozydowe używane w procesie produkcji i/lub inne składniki szczepionki,
• ostrych chorób gorączkowych,
• zespołu Guillain-Barré stwierdzonego w ciągu 6 tygodni od poprzedniego szczepienia przeciwko grypie.
  

Każdorazowo o szczepieniu przeciwko grypie decyduje lekarz, który określa, czy dane okoliczności stanowią faktyczne przeciwwskazanie do szczepienia. Okazuje się bowiem, że w wielu przypadkach osoba znajdująca się w grupie wysokiego ryzyka wystąpienia powikłań pogrypowych może odnieść korzyść ze szczepienia przeciwko grypie, mimo istniejących przeciwwskazań.

Inaktywowane szczepionki przeciwko grypie są bezpieczne. Nie są one w stanie wywołać choroby, ponieważ zawierają jedynie fragment inaktywowanego („zabitego”) wirusa, który nie jest zdolny do namnażania się.

Szczepionki przeciwko grypie tego rodzaju mogą jednak powodować niepożądane odczyny poszczepienne, których nie należy utożsamiać z zachorowaniem na grypę. Odczyny te mogą mieć charakter reakcji miejscowych, tj.: zaczerwienienie, bolesność i obrzęk w miejscu wstrzyknięcia oraz rzadziej reakcji ogólnych, tj.: niewielki wzrost temperatury ciała, ból mięśni, stawów i głowy, które ustępują po kilku dniach.

Jakie szczepionki przeciwko grypie są zarejestrowane w Polsce?

Do szczepionek monowalentnych (zawierających jeden rodzaj drobnoustroju) należą:

Preparat: AGRIPPAL®

•     Typ szczepionki: szczepionka przeciw grypie, (antygen powierzchniowy) inaktywowana,
•     Antygen: zawiesina szczepu wirusa grypy,
•     Podmiot odpowiedzialny: Novartis Vaccines and Diagnostics,
•     Postać: zawiesina do wstrzykiwań w ampułko-strzykawce,
•     Dawka: 0,5 ml,
•     Przybliżona cena: 29-38 zł;

Preparat: Begrivac®

•     Typ szczepionki: szczepionka przeciw grypie (rozszczepiony wirion), inaktywowana,
•     Antygen: zawiesina szczepu wirusa grypy,
•     Podmiot odpowiedzialny: CHIRON Bering GmbH. CoKG,
•     Postać: zawiesina do wstrzykiwań w ampułko-strzykawce,
•     Dawka: 0,5 ml,
•     Przybliżona cena: 23-33 zł;

Preparat: Fluarix®

•     Typ szczepionki: szczepionka przeciw grypie, rozszczepiony wirion, inaktywowana,
•     Antygen: rozszczepiony wirion wirusa grypy,
•     Podmiot odpowiedzialny: Sächsisches Serumwerk Dresden,
•     Postać: zawiesina do wstrzykiwań w ampułko-strzykawce,
•     Dawka: 0,5 ml,
•     Przybliżona cena: 24-40 zł;

Preparat: Influvac 2008/2009

•     Typ szczepionki: szczepionka przeciw grypie, inaktywowana,
•     Antygen: antygeny powierzchniowe wirusa grypy,
•     Producent: Solvay Pharmaceuticals B.V.,
•     Postać: zawiesina do wstrzykiwań w ampułko-strzykawce,
•     Dawka: 0,5 ml,
•     Przybliżona cena: 28-40 zł;

Preparat: Inflexal V

•     Typ szczepionki: szczepionka przeciw grypie, (antygen powierzchniowy) inaktywowana, wirosomalna,
•     Antygen: antygeny powierzchniowe wirusa grypy,
•     Producent: Berna Biotech Espana.,
•     Postać: zawiesina do wstrzykiwań w ampułko-strzykawce,
•     Dawka: 0,5 ml;

Preparat: VAXIGRIP/ VAXIGRIP JUNIOR

•     Typ szczepionki: szczepionka przeciwko grypie inaktywowana,
•     Antygen: rozszczepiony wirion wirusa grypy,
•     Podmiot odpowiedzialny: Sanofi Pasteur S.A.,
•     Postać: zawiesina do wstrzykiwań w ampułko-strzykawce,
•     Dawka: 0,5 ml dla dorosłych/0,25 ml dla dzieci,
•     Przybliżona cena: 27-40 zł.

Ceny szczepionek zależą również od aktualnych promocji w aptekach i mogą orientacyjnie wynosić od 20 do 50 zł.

W Polsce szczepionki poliwalentne przeciwko grypie nie są zarejestrowane.

Szczepienie przeciw grypie sezonowej ma istotne znaczenie zarówno ze względu na zmniejszenie zapadalności na tą chorobę i przez to ograniczenie możliwych, czasem bardzo niebezpiecznych dla zdrowia powikłań, jak i w związku z tym, iż ogranicza możliwość powstawania nowych mutacji wirusa. Wywołanie u ludności odporności poszczepiennej ogranicza grupę osób, które stanowią rodzaj rezerwuaru dla wirusa grypy.