Zapalenie ucha środkowego - objawy i leczenie

Większość infekcji ucha środkowego występuje w okresie zimy i wczesną wiosną. Często ustaje samo bez konieczności przyjmowania leków, a czasem wymaga leczenia operacyjnego. Przeczytaj artykuł i dowiedz się więcej na temat objawów i leczenia zapalenia ucha środkowego.

Zapalenie ucha środkowego jest bardzo częstym schorzeniem wieku dziecięcego. U osób dorosłych takie stany występują rzadziej, ze względu na odmienną budowę trąbki słuchowej – u dzieci jest ona krótsza i szersza, co ułatwia wnikanie drobnoustrojów.

Przyczyną zapalenia ucha środkowego może być zainfekowanie wirusem lub bakterią. Istnieje wiele podziałów zapaleń ucha środkowego. Najczęściej dzieli się je na zapalenia ostre i przewlekłe.
Zapalenie ostre ucha środkowego charakteryzuje się silnym bólem ucha, uczuciem drażliwości i pełności w uchu. Towarzyszą temu szumy uszne lub upośledzenia słuchu. Z objawów ogólnoustrojowych należy wymienić:

• gorączkę
• utratę apetytu
• nudności
• wymioty
• biegunkę
• złe samopoczucie

Innym objawem ostrego stanu zapalnego jest obfity wysięk ropny z ucha, który może doprowadzić do perforacji błony bębenkowej. Możliwa jest również bolesność uciskowa wyrostka sutkowatego.

Ostre zapalenie ucha środkowego z reguły nie pozostawia trwałych zmian w budowie ucha. Inaczej jest w przypadku zapalenia przewlekłego, które nieodzownie jest związane z takimi zmianami.

Zapalenia przewlekłe ucha środkowego wiąże się z perforacją błony bębenkowej i wycieku wydzieliny – ropnej, śluzowej, często o nieprzyjemnym zapachu. Pacjenci skarżą się na pogorszający się słuch oraz uczucie przelewania w uchu przy zmianie pozycji głowy. Występujący przewlekły stan zapalny prowadzi do zmian w uchu środkowym:

• tworzenia ziarniny, która może doprowadzać do dalszego kosteczek słuchowych, kanałów półkolistych błędnika czy kanału nerwu twarzowego
• tworzenia się polipów wrastających do światła przewodu słuchowego zewnętrznego
• tworzenia się zrostów błony bębenkowej z pozostałymi strukturami jamy bębenkowej

Szczególnie niebezpieczną postacią przewlekłego zapalenia ucha środkowego jest tzw. perlakowe zapalenie ucha środkowego, gdzie wrastający naskórek z przewodu słuchowego zewnętrznego tworzy torbiele naskórkowe szerzące się w uchu.

Podstawową metodą rozpoznania zapalenia ucha środkowego jest badanie laryngologiczne, a w szczególności badanie otoskopowe, polegające na wziernikowaniu i ocenie ucha.

Jeżeli chodzi o leczenie, to często u dzieci zapalenie ucha środkowego może ustąpić samoistnie, zalecane jest wtedy podawanie leków przeciwgorączkowych i przeciwbólowych. Antybiotyk należy wdrożyć tylko:

• gdy w ciągu dwóch dni nie nastąpi poprawa
• u dzieci poniżej 6 miesiąca życia
• gdy występuje wyciek z ucha
• u dzieci z wysoką gorączką i wymiotami

Mogą zdarzyć się sytuacje, w których konieczne jest nacięcie błony bębenkowej. Przy wysiękowym zapaleniu ucha środkowego często niezbędne jest nacięcie błony bębenkowej tzw. paracenteza oraz odprowadzenie nadmiaru wydzieliny. W przewlekłym zapaleniu ucha środkowego terapia sprowadza się do leczenia operacyjnego.