Przeszczep serca

W dzisiejszych czasach częstą przyczyną zgonów są choroby serca. Niestety u niektórych jedynym ratunkiem jest tylko transplantacja. Jest to bardzo trudna decyzja podejmowana zazwyczaj przez rodzinę, która musi pogodzić się z myślą odejścia bliskiej osoby, a ratowaniem życia innej.

Transplantacja serca polega na przeszczepieniu narządu pobranego od dawcy do organizmu biorcy.

Pierwsza próba transplantacji serca została dokonana w Polsce w 4 stycznia 1969 roku przez prof. Jana Molla i Antoniego Dzatkowiaka w Łodzi. Prof. Zbigniew Religa w 1985 roku w Zabrzu wykonał kolejną operację przeszczepu serca.

W Polsce istnieją obecnie cztery ośrodki w Zabrzu, Krakowie i dwie w Warszawie. Od 1985 roku do 2005 roku wykonano 1548 transplantacji serca.

Wskazania do przeszczepu serca:

Skrajna niewydolność serca spowodowana przerostem komórek serca oraz szybko postępującą kardiomiopatią zapalaną.

Skrajna niewydolność mięśnia sercowego na skutek zaawansowanej wady, zastawkowej, wady wrodzonej oraz ponowne przeszczepienie.

Parametry decydujące o kwalifikacji pacjenta do operacji kardiochirurgicznej:

• maksymalne zużycie tlenu (Vo2max)<10ml/kg/min,
• długotrwałe leczenie z powodu niewydolności serca,
• nie przynoszące rezultatu leczenie choroby wieńcowa serca w której frakcja, wyrzutowa lewej komory wynosi LVEF < 20%,
• nie reagujące na leczenie nawracające komorowe zaburzenia rytmu serca,
• obniżony poziom sodu w krwi < 135mEq/mol.

Przeciwwskazania do transplantacji serca:

• czynna choroba wrzodowa,
• zapalenie uchyłków jelita,
• przebyty udar mózgu,
• przebyty zator tętnicy płucnej,
• osteoporoza,
• otyłość (< 140% należnej masy),
• wiek pacjenta > 65 roku życia,
• nieodwracalne nadciśnienie płucne,
• ciężkie uszkodzenie miąższu płuc,
• czynne zakażenie,
• niewydolność wątroby lub nerek,
• choroba nowotworowa,
• choroba psychiczna,
• uzależnienia,
• cukrzyca insulinozależna.

Badania jakie musi przejść biorca przed operacją:

• morfologia krwi,
• badania moczu,
• poziom kreatyniny,
• badanie czynności płuc,
• gazometria,
• RTG klatki piersiowej,
• ECHO serca,
• pomiar zużycia tlenu podczas próby wysiłkowej,
• badania w kierunku wszelkich zakażeń oraz HCV, HIV.

Techniki operacji przeszczepu serca:

• przeszczep ortotopowy - polega na wycięciu serca zdrowego od dawcy i wszczepieniu go biorcy. Zespala się ze sobą żyłę główną, aortę i pnie płucne.
• przeszczep heterotopowy - w tym przypadku serce biorcy nie zostaje usunięte. Natomiast serce od dawcy umieszcza się w jamie opłucnej po prawej stronie. ,,Prawy przedsionek biorcy zespala się z żyłą główną górną dawcy, natomiast lewy przedsionek biorcy z rozciętym ujściem żył płucnych lewych dawcy".

Z badań wynika, że nawet 90% chorych po dokonanej transplantacji serca żyje dłużej o jeden rok, 70 % chorych około 5 lat, a 50% pacjentów powyżej 10 lat.

Pacjenci po przeszczepie muszą koniecznie kontrolować się nie tylko u kardiologów, ale i również u: gastroenterologów, neurologów, endokrynologów, pulmonologów, nefrologów, onkologów, gdyż powikłania po operacji kardiochirurgicznej mogą dotyczyć różnych narządów.