Jakie są objawy choroby afektywnej sezonowej?

Jeśli objawy rozwiną się zimą, zwykle przypominają te, które towarzyszą zwykłej, niesezonowej depresji. Poniższa lista przedstawia te najbardziej charakterystyczne, choć u pacjenta cierpiącego na taką dolegliwość nie muszą się one rozwinąć wszystkie.

Symptomy depresji

Kluczowe objawy:

• Ciągłe uczucie smutku albo obniżonego nastroju, zarówno z, jak i bez tendencji do płaczu;
• Znaczna utrata zainteresowania lub przyjemności czerpanych z aktywności, dotyczy to również zwykle lubianych przez pacjenta zajęć;
  

Inne typowe objawy to:

• Zaburzenia snu, w odniesieniu do wcześniejszego rytmu snu pacjenta; Może się to przejawiać zarówno trudnościami w zasypianiu, lub przedwczesnym budzeniu się. Może też pojawić się zbyt długi czas snu. Objawy te rozwijają się u chorego każdej zimy, a ustępują, kiedy nadchodzi wiosna. W wielu przypadkach ulegają złagodzeniu, lub ustępują po zastosowaniu regularnej światłoterapii. W pozostałych przypadkach efektywną metodą leczenia są terapie podobne jak w przypadku pozostałych rodzajów depresji – farmakoterapia oraz terapia poznawczo-behawioralna.
• Zmiany apetytu – często obniżone łaknienie oraz utrata wagi, choć również może się pojawić nadmierne łaknienie i przyrost wagi;
• Uczucie zmęczenia lub utraty energii;
• Nerwowe lub spowolnione ruchy;
• Problemy z koncentracją lub niezdecydowanie; Mogą się przejawiać zarówno podczas czytania, wykonywania obowiązków w pracy - nawet proste zadania wydają się trudne;
• Poczucie braku własnej wartości, albo nadmiernego lub nieadekwatnego do sytuacji poczucia winy;
• Powracające myśli o śmierci, przeradzające się w przekonanie o małej wartości własnego życia, lub nawet w myśli lub plany samobójcze;

Depresja różni się od zwykłego obniżenia nastroju, którego może doświadczać każdy człowiek. Epizod depresyjny jest najczęściej diagnozowany u osoby:

• U której wystąpiło co najmniej pięć z powyższych symptomów, z czego co najmniej jeden jest jednym z grupy „kluczowych objawów”;
• Objawy te są dokuczliwe lub utrudniają normalne funkcjonowanie np. mają wpływ na wykonywanie obowiązków w pracy;
• Objawy trwały przez większość dnia oraz w większość dni w okresie co najmniej dwóch tygodni;
• Stan ten nie jest efektem ubocznym leczenia farmakologicznego, nadużywania alkoholu, ani innych środków odurzających, ani też następstwem czy skutkiem choroby, np. zaburzeń pacy tarczycy;

Wiele osób cierpiących na depresje uważa, że objawy nasilają się zwykle rano, mogą im towarzyszyć objawy fizyczne, takie jak bóle głowy, palpitacje serca, bóle w klatce piersiowej oraz inne dolegliwości bólowe. Często pacjent trafia do lekarza właśnie zaniepokojony tymi objawami, przypisując je np. problemom z sercem.
 
Symptomy wyróżniające  chorobę afektywną sezonową

W przypadku depresji sezonowej objawy mogą być nietypowe w stosunku do zwykłej depresji. Oczywiście nie musi mieć to miejsca we wszystkich przypadkach. Atypowe objawy to:

• Tendencja częściej do przybierania na wadze, niż do chudnięcia – wzmożoną chęć jedzenia, zwłaszcza potraw o słodkim smaku;
• Niekiedy uczucie ociężałości w kończynach;

Choroba afektywna sezonowa obniża jakość życia zimą, natomiast stan pacjenta znacznie polepsza się na wiosnę, objawy ustępują szybko, nawet wciągu tygodnia. W rzadkich przypadkach wiosenny przypływ energii może przerodzić się w nadmierną aktywność, stan manii lub hipomanii.

Osoby pracujące w budynkach bez okien mogą cierpieć na objawy depresji sezonowej cały rok. Podobnie, depresja o podłożu sezonowym może ustąpić w przypadku, gdy pacjent zmieni miejsce (kraj) zamieszkania na położony bliżej równika.

Wielu ludzi w miesiącach zimowych doświadcza łagodniejszych objawów – poczucia zmęczenia, senności, przybierania na wadze czy ogólnego spowolnienia tempa życia. Na szczęście nie rozwijają się u nich pełne objawy depresji, a postać ta jest czasami rozpoznawana jako postać subkliniczna.