Zapobieganie grypie

Jesień i zima to okres wzmożonych zachorowań na choroby górnych dróg oddechowych. Zachorowania mogą być wywoływane przez ponad 200 różnych wirusów. Najczęstszą przyczyną zachorowań są wirus grypy typu A i B, wirus RS oraz wirusy paragrypy. W porównaniu z zachorowaniami wywołanymi innymi wirusami, zachorowania na grypę mogą wywoływać poważne powikłania, równocześnie jednak dostępne są przeciw niej skuteczne szczepienia ochronne.

W Polsce sezon wzmożonych zachorowań na grypę trwa zwykle od października do kwietnia następnego roku, przy czym szczyt zachorowań przypada między styczniem a marcem. Rejestruje się wtedy od kilkuset do kilku milionów zachorowań na grypę i choroby grypopodobne. Grypa przenosi się z osoby na osobę drogą kropelkową podczas kichania, kaszlu lub w wyniku bezpośredniego kontaktu ze świeżą wydzieliną z dróg oddechowych zakażonych osób.

Objawy grypy są niecharakterystyczne, lecz najczęstsze jest gwałtowne wystąpienie:

• objawów ogólnych – wysokiej gorączki, dreszczy, bólów mięśni, bólów głowy (najczęściej okolicy czołowej i zagałkowej), uczucia rozbicia i osłabienia, złego ogólnego samopoczucia;
• objawów ze strony układu oddechowego - suchego kaszlu, bólu gardła i nieżytu nosa (zwykle o niedużym nasileniu).
  

U małych dzieci obraz kliniczny może być całkowicie niecharakterystyczny - obejmować zmienione zachowanie dziecka, senność lub rozdrażnienie, brak apetytu, wymioty.

Choroba zwykle ustępuje samoistnie po 3-7 dniach, ale kaszel, zmęczenie i uczucie rozbicia mogą się utrzymywać do ok. 2 tyg. Najczęstsze powikłania grypy to zapalenia ucha środkowego oraz angina paciorkowcowa. Grypa może prowadzić również do ciężkich powikłań - najczęstsze to
zapalenie płuc, do rzadszych należą zapalenie mięśnia sercowego, mózgu i opon mózgowych.
Powikłania występują najczęściej u dzieci do lat 2, osób z chorobami przewlekłymi, osób po 60 r.ż.
i kobiet w ciąży.

Należy jednak podkreślić, iż najskuteczniejszą metodą uniknięcia zachorowania i związanych z nim powikłań jest profilaktyka pod postacią corocznego szczepienia poprzedzającego sezon zachorowań na grypę. W Polsce dostępne są (na receptę) szczepionki przeciwko grypie produkowane przez kilka firm. Ich skład jest zgodny z zaleceniami Światowej Organizacji Zdrowia i obejmuje 3 szczepy wirusa, krążące w danym sezonie.

W celu zapobieżenia zachorowaniu i dalszemu szerzeniu się grypy sezonowej zaleca się:

Regularne, coroczne szczepienie przeciwko grypie.

Regularne mycie rąk. Częste mycie rąk wodą i mydłem, a w przypadku, gdy nie jest to możliwe środkiem dezynfekującymi na bazie alkoholu. Częste mycie lub dezynfekowanie rąk pomaga uchronić się przed wirusem. Umyj ręce dokładnie wodą z mydłem, szczególnie po kichaniu lub ataku kaszlu. Preparaty do dezynfekcji rąk oparte na alkoholu zmniejszają ilość wirusa na brudnych rękach, jednakże bardziej skuteczne jest mycie wodą z mydłem.

Unikanie bliskiego kontaktu z osobami chorymi. Zarażone grypą lub innym wirusem mogą być osoby, u których występuje co najmniej jeden z następujących objawów: gorączka, kaszel, ból gardła, bóle mięśni, ból głowy, dreszcze, zmęczenie. U niektórych osób występuje biegunka lub wymioty związane z zarażeniem wirusem grypy A(H1N1). W kontaktach z osobą z objawami grypy zachowaj dystans co najmniej jednego metra; unikaj tłumu. Jeśli nie da się zachować dystansu, zminimalizuj kontakt z osobami potencjalnie chorymi tak bardzo, jak to tylko możliwe. Jeśli nie da się uniknąć kontaktu z osobami chorymi ani przebywania w tłumie, postaraj się jak najbardziej skrócić takie sytuacje. Nie odwiedzaj niepotrzebnie osób chorych.

W przypadku wystąpienia objawów grypowych pozostanie w domu, a gdy konieczne jest przebywanie poza domem - unikanie tłumu i masowych zgromadzeń. Osoby dorosłe mogą zarażać innych przez około pięć dni od momentu wystąpienia objawów, a dzieci przez około siedem dni od momentu wystąpienia objawów. Rozsądne jest jednakże założenie, że osoba chora może zarażać innych przez cały czas występowania objawów.

Zakrywanie ust i nosa podczas kaszlu oraz kichania, najlepiej przy pomocy chusteczki, ewentualnie rękoma, które następnie należy umyć wodą i mydłem lub środkiem dezynfekującym na bazie alkoholu.

Maska na twarz:
Nie ma dowodów, że noszenie masek (np. masek chirurgicznych) poza obiektami opieki zdrowotnej w trakcie sezonu zachorowań na grypę lub w trakcie pandemii zapewnia skuteczną ochronę czy zmniejsza możliwość przeniesienia choroby;  Europejskie Centrum Zapobiegania i Kontroli Chorób nie zaleca korzystania z nich. Jednakże członkowie niektórych społeczności mogą podjąć decyzję o noszeniu masek. Jeśli taka maska jest noszona prawidłowo i w odpowiedni sposób utylizowana, możliwość wystąpienia komplikacji lub zwiększenia ryzyka zakażenia jest niewielka. Po zdjęciu maskę należy umieścić w odpowiednio zabezpieczonej plastikowej torebce. Torebkę taką można wrzucić do normalnego kosza na śmieci. Następnie należy umyć ręce.