Atopowe zapalenie skóry - to warto wiedzieć!

Uporczywy świąd, zaczerwienienie, nadżerki, suchość i łuszczenie się skóry to kilka z wielu objawów przewlekłej choroby AZS. Schorzenie ma zaostrzenia i reemisje, kiedy chory czuje się gorzej, po czym następuje poprawa. Najczęściej chorują dzieci, bo aż 10-20 %, ale problem dotyczy w dużej mierze również dorosłych 1,6-10%. Skąd się bierze AZS i jak sobie z nim radzić?

AZS to schorzenie, które ma kilka źródeł i nie zawsze do końca wiadomo, dlaczego pojawiło się u konkretnej osoby. W przeważającej części przypadków choroba pojawia się już w wieku niemowlęcym. Jednak wielokrotnie zapalenie skóry na tle atopowym występuje w znacznie późniejszym wieku. Za główną przyczynę uważa się czynniki natury genetycznej, jednak duży wpływ mają też czynniki immunologiczne, środowiskowe i psychologiczne. Ten ostatni czynnik może być odpowiedzią na pytanie, dlaczego tak wiele osób starszych zapada na AZS. Niestety, życie w ciągłym stresie powoduje napięcie, które przeradza się w długotrwały stres. Właśnie ta przyczyna jest często początkiem znacznym problemów ze stanami zapalnymi skóry.

Do pogorszenia stanu skóry dochodzi w momencie zaburzenia funkcji bariery naskórkowej. Defekt ten prowadzi do nieprawidłowości w obronie mechanicznej, immunologicznej i mikrobiologicznej skóry. Zaburzenia prowadza również do niedoborów peptydów antybakteryjnych, co otwiera furtkę do zasiedlania się w niej mikroorganizmów chorobotwórczych.

Jak sprawdzić, czy u dzieci występuje atopowe zapalenie skóry? Objawy stwierdza się u małego pacjenta wtedy, gdy zostaną potwierdzone przynajmniej 3 z 4 głównych kryteriów schorzenia. Są to takie objawy jak świąd, reemisje, charakterystyczne miejsca lokalizacji zmian chorobowych i czynnik genetyczny (osoba chora w rodzinie). Natomiast inne dokuczliwe objawy to m.in. suchość skóry, łupież, nietolerancje pokarmowe, podwyższony poziom IgE, wykwity i pogrubienia skóry. Ostra faza schorzenia najczęściej objawia się grudkami i tzw. przeczosami oraz znacznym zaczerwienieniem.

Charakterystyczne są również miejsca, w którym pojawiają się zmiany zapalne. U dzieci do 2 roku życia to najczęściej policzki, boczna powierzchnia ramion, grzbiet stóp i rąk oraz przednia powierzchnia ud. Są to rumieniowo-wysiękowe ogniska zapalne. Natomiast od 2 do 12 roku życia zmiany umiejscowione są szczególnie na szyi, karku oraz w zgięciach kolan i ramion. Z kolei osoby dorosłe borykają się ze zmianami zapalnymi w obrębie ust, oczodołów, czoła, przedramion i grzbietów rąk. Pojawia się również szorstkość skóry, grudki i nadżerki.

Atopowe Zapalenie Skóry to choroba nieuleczalna, ale na szczęście można skutecznie łagodzić jej objawy. Leczy się ją objawowo poprzez nawilżanie skóry i stosowaniu na miejsca zmienione chorobowo leków przeciwzapalnych. Stosuje się również kuracje odczulające, jeśli atopowe zapalenie skóry zostało wywołane przez jakiś alergen (co zdarza się dość często). Pomocne okazują się leki immunopresyjne i przeciwhistaminowe. Skuteczna jest również fototerapia.

Terapię uszkodzonego naskórka prowadzi się przede wszystkim przy użyciu specjalnych maci i kremów natłuszczających (emolientów). Dodatkowo można zabandażować ciało po natłuszczeniu i bezpośrednio po kąpieli. Wtedy efekt nawilżenia będzie jeszcze lepszy.

AZS to bardzo uciążliwa choroba, która wymaga do chorego ciągłej troski o skórę. Trzeba też unikać czynników nasilających stany zapalne, czyli palenia papierosów, stresu i alergenów (pyłków, kurzu itp.). Wyrównanie gospodarki hormonalnej w organizmie także może wpłynąć znacząco na wyciszenie objawów.