Dziecko

Leczenie otyłości u dzieci

Publikacja: 22 październik 2018 Ostatnia aktualizacja: 23 październik 2018

Czym jest otyłość?

Otyłość to nic innego jak nadmierne nagromadzenie tkanki tłuszczowej w organizmie, przekraczające jego fizjologiczne potrzeby. Prowadzi to do rozwoju wielu chorób, np.  choroby układu krążenia. Otyłości towarzyszy nadwaga, czyli nadmierna masa ciała powyżej masy optymalnej. Okazuje się, że ryzyko nadwagi i otyłości zmniejsza nie tylko kształtowanie odpowiednich nawyków żywieniowych w dzieciństwie, ale też odpowiedni sposób odżywiania w czasie ciąży oraz karmienie piersią.

Przyczyny otyłości u dzieci

Przyczyną otyłości u dzieci mogą być zaburzenia hormonalne, zażywanie niektórych leków czy też uwarunkowania genetyczne, jednak jest to tylko 5% przypadków. Jest to tzw. otyłość wtórna. Niestety pozostałe 95% to otyłość wynikająca z niezdrowego trybu życia. Dieta, w której dominuje wysoko przetworzona żywność, bogata w tłuszcz i cukier, oraz niska aktywność fizyczna to zmora codziennego życia dzieci. Gry na boisku z kolegami zastępują teraz gry komputerowe. Grając na prawdziwym boisku po pierwsze zażywaliśmy ruchu a także nie było czasu na przegryzanie niezdrowych posiłków. Siedząc przed komputerem często dzieci objadają się słodyczami, chipsami i innymi przekąskami.

Niestety odpowiedzialność za otyłość dziecka ponoszą rodzice. Już w pierwszych miesiącach życia dziecka rodzice podają dziecku zbyt dużo posiłków w ciągu dnia. Dosładzają potrawy i nie stosują się do instrukcji podanej na opakowaniach dotyczących proporcji rozrabianego pokarmu. Dzieci nabywają złe nawyki żywieniowe. Według badań aż 40% dzieci w wieku szkolnym nie jada śniadań. Zdarza się za to, że dzieci jedzą dwa obiady (jeden w szkole i drugi w domu) w niewielkich odstępach czasowych i w międzyczasie jeszcze objadając się przekąskami. Rodzice nagradzają często dzieci słodyczami a na obiady zabierają je do restauracji typu Fast food.

Skutki otyłości u dzieci

Nadwaga i otyłość prowadzą do rozwoju innych chorób. U dzieci z otyłością mogą rozwinąć się m.in. nadciśnienie tętnicze, zaburzenia gospodarki lipidowej i węglowodanowej, wady postawy (skolioza czy lordoza, płaskostopie, koślawość kolan). U dziewcząt mogą wystąpić zaburzenia miesiączkowania, zaś u chłopców – zaburzenia dojrzewania. Ponadto dzieci chore na otyłość czują się nieakceptowane, gorsze, są osamotnione, nie wierzą we własne siły, a to może prowadzić do zaburzeń emocjonalnych w ich rozwoju, a nawet do depresji. Dzieci z nadmierną masą ciała narażone są na powikłania, z którymi jako dorośli ludzie będą zmagać się do końca życia, w dodatku krótszego. Co może je czekać? Cukrzyca typu 2, schorzenia sercowo-naczyniowe, kończące się zawałem serca lub udarem mózgu, stłuszczenie wątroby, a nawet marskość, kamica żółciowa, zaburzenia hormonalne, bezdech senny, zmiany zwyrodnieniowe układu kostno-stawowego, a także niektóre nowotwory (m.in. jelita grubego, piersi, prostaty).

Leczenie otyłości u dzieci

Otyłości oraz chorobom będącym jej skutkiem, można zapobiec odpowiednio wcześnie rozpoczynając leczenie dziecka z nadmierną masą ciała. Nie należyjednak prowadzić takiej terapii na własną rękę. Źle ułożona dieta może dziecku zaszkodzić. Dlatego pierwsze kroki trzeba skierować do pediatry albo do poradni chorób metabolicznych. Pierwszym etapem jest wywiad, który ma na celu uzyskanie informacji o stylu życia rodziny, chorobach) i ocena stopnia nadwagi u dziecka. Aby to sprawdzić, stosuje się wskaźnik BMI w połączeniu z siatkami centylowymi. Jeśli BMI mieści się między 85. a 95. centylem, u dziecka rozpoznaje się nadwagę, gdy przekracza 95. centyl – otyłość. Następnym etapem jest dobranie odpowiedniej diety, uwzględniającej potrzeby rozwijającego się organizmu, a jednocześnie pozwalającej na stopniowe obniżenie masy ciała. Leczenie nadwagi lub otyłości u dziecka obejmuje całą rodzinę. Aby zmotywować dziecko do odchudzania najlepiej zmienić sposób odżywiania dla wszystkich domowników. Równie ważna jest regularna aktywność fizyczna. Zalecane są spacery, pływanie, jazda na rowerze. Nie należy jednak przesadzić z intensywnością ćwiczeń, ponieważ można nabawić się kontuzji i na starcie zniechęcić się do dalszych ćwiczeń. W polskich warunkach leczenie dzieci z nadwagą i otyłością jest trudne, wymaga współpracy pediatry, dietetyka, psychologa, rehabilitanta.
Aby uniknąć ryzyka wystąpienia otyłości u dziecka, można o to zadbać już w pierwszych dniach życia
  1. W ciąży zadbaj o zdrową, urozmaiconą dietę.
  2. Staraj się karmić dziecko piersią przynajmniej 6 miesięcy.
  3. Rozszerzanie diety zacznij od warzyw. Roczniak powinien znać smak większości warzyw i owoców.
  4. Nie dodawaj do potraw soli i cukru, bo obciążają organizm, a przy tym niekorzystnie wpływają na preferencje smakowe.
  5. Do picia podawaj dziecku wodę.
  6. Nie przekarmiaj dziecka ani nie zmuszaj go do jedzenia.
  7. Dbaj o regularność posiłków. Powinno ich być 5-6 w ciągu dnia.
  8. Między posiłkami podawaj świeże lub pieczone owoce, pestki nasion, jogurt naturalny.
  9. Dbaj, by malec miał dużo okazji do ruchu na świeżym powietrzu. Zachęcaj go do aktywności swoim przykładem.
  10. Zapewnij dziecku odpowiednią ilość snu. Jego skrócenie podnosi poziom greliny (hormonu głodu), co zwiększa apetyt.

Podsumowanie:

Najczęstszą przyczyną nadwagi i otyłości u dzieci jest niedopilnowanie ze strony rodziców co, w jakich ilościach i kiedy dziecko je. Należy pamiętać, że genetycznie dziecko może mieć przekazane predyspozycje do tycia, ale nie samą otyłość. Najlepiej jest zachęcać dziecko do aktywności fizycznych, proponować zajęcia dodatkowe z zajęć sportowych oraz nagradzać dziecko zamiast słodyczami pokrojonymi w różne kształty owocami i warzywami. Działa to na wyobraźnię dziecka i chętniej je ono spożywa. Trzeba dbać o dietę dziecka już od czasu wieku płodowego. Nie należy układać diety dla dziecka otyłego na własna rękę. Najlepiej udać się do specjalisty.

Ostatnie publikacje