Na czym polega scyntygrafia?

Badanie scyntygraficzne opiera się na założeniu, że niektóre tkanki ze względu na specyficzne dla siebie właściwości biochemiczne mają zdolność do absorpcji i gromadzenia charakterystycznych dla siebie związków chemicznych lub pierwiastków. W celu uwidocznienia gromadzących się w danym narządzie związków lub pierwiastków chemicznych stosuje się tzw. izotopy promieniotwórcze. Izotopy są to postacie pierwiastka chemicznego o różnej ilości neutronów w jądrze, które mają ładunek obojętny i nie wpływają na właściwości chemiczne pierwiastka.

W głowicy gammakamery umieszczony jest specjalny kryształ, który wychwytuje promieniowanie, jakie emituje badany narząd po pochłonięciu odpowiedniej dawki radioizotopu. Program zainstalowany w komputerze połączonym z gammakamerą przetwarza dane z głowicy na obraz organu widoczny także na monitorze. Lekarz widzi cały narząd oraz jego czynności, np. ruch serca, przepływ krwi, żółci, płynu mózgowo-rdzeniowego, pokarmu, moczu. Może to stanowić cenne uzupełnienie badań, np. radiologicznych. Wynik scyntygrafii zapisuje się w pamięci komputera. Lekarz prowadzący pacjenta otrzymuje  wydruk zdjęć z dokładnym opisem. Jeśli np. istnieją przerzuty nowotworowe, na wydruku widać całą sylwetkę chorego - zarys ciała i wyraźny obraz układu kostnego z widocznymi, prawie czarnymi punktami o różnej wielkości, pokazującymi miejsca, gdzie wystąpiły przerzuty. Lekarze mogą też uzyskiwać kolorowe obrazy narządu. Tak dzieje się np. w badaniu tarczycy. Różne rodzaje guzków tarczycy w różnym stopniu pochłaniają radioizotop i "świecą" jaśniej lub ciemniej - wtedy na scyntygramie (wydruku) widać np. świecące na czerwono gruczolaki autonomiczne, czyli tzw. guzki gorące. Guzki tzw. zimne nie gromadzą radioznacznika, na wydruku widoczne są wtedy ciemne miejsca.

• By sprawdzić, czy wystąpiły przerzuty nowotworowe do innych narządów;
• By przekonać się, jak wygląda przepływ krwi w mięśniu sercowym (np. czy grozi zawał);
• By zbadać mózgowy przepływ krwi, krążenie płynu mózgowo-rdzeniowego (m.in. wykryć jego ewentualny przeciek);
• By zbadać w nieinwazyjny sposób czynność nerek;
• By określić, czy nie doszło do zaburzeń krążenia płucnego (w tym zatorowości płucnej);
• By zdiagnozować pracę wątroby, żołądka i dwunastnicy (zarzucanie treści pokarmowej);
• By poszukać ognisk zapalnych w całym organizmie;
• By określić charakter guzów tarczycy i zlokalizować powiększone przytarczyce
• By sprawdzić, czy stosowane leczenie jest skuteczne.

Przygotowanie przede wszystkim zależy od rodzaju badanego narządu i celu w jakim stosuje się tą metodę obrazową!

Scyntygrafia tarczycy - przed badaniem pacjent powinien odstawić leki blokujące wychwyt jodu zgodnie z zaleceniami wydanymi przez lekarza kierującego na badanie. W dniu podania izotopu należy być na czczo, ale po porannym zażyciu leków przyjmowanych codziennie. Pierwszy posiłek można spożyć dopiero w godzinę po podaniu preparatu jodowego.

Scyntygrafia kości – pacjent powinien zgłosić się na badanie po lekkim posiłku. Po podaniu radiofarmaceutyku należy w czasie 30-60 minut wypić przyniesione ze sobą płyny i jak najczęściej oddawać mocz (pozwoli to na wydalenie z organizmu części izotopu niezwiązanego w układzie kostnym).  Na badanie pacjent powinien zarezerwować ok.3h.

Scyntygrafia przewodu pokarmowego – pacjent powinien być na czczo i po wypróżnieniu w dniu poprzedzającym badanie. Izotop  podawany jest dożylnie lub doustnie w postaci znakowanego pokarmu lub płynu.

Limfoscyntygrafia i badanie węzła wartowniczego – pacjent nie wymaga specjalnego przygotowania. Izotop podawany jest podskórnie w okolicę zmiany nowotworowej.  W przypadku limfoscyntygrafii kończyn izotop podawany jest w  okolicę międzypalcową badanych kończyn;

Scyntygrafia serca (wentrykulografia, perfuzja mięśnia serca – badanie dwudniowe, ambulatoryjne) – pacjent powinien być na czczo, o tym które leki należy odstawić decyduje lekarz. Izotop podawany jest dożylnie.

Scyntygrafia receptorowa (Tektrotyd) – pacjent powinien być na czczo i po wypróżnieniu w dniu poprzedzającym badanie. Izotop podawany jest dożylnie.

Scyntygrafia nerek – pacjent powinien być po śniadaniu oraz przynieść ze sobą 0,5 litra niegazowanego płynu. Izotop podawany jest dożylnie.