Nowotwór piersi u kobiet w ciąży. Trudny wybór dla lekarzy

Gdy kobieta w ciąży dowiaduje się o tym, ma nowotwór złośliwy, cała radość płynąca z macierzyństwa zakłócona jest lękiem przed utratą własnego życia. Przed lekarzem, opiekującym się pacjentką, pojawia się szereg trudnych pytań. Jakie rozwiązanie będzie najlepsze? Jaką metodę leczenia zaproponować?

Rakiem piersi w ciąży określa się nowotwór rozpoznany w ciąży, w pierwszym roku po jej ukończeniu lub w okresie karmienia piersią. Obserwuje się wzrost częstości występowania raka piersi w ciąży ze względu na tendencję do coraz późniejszego macierzyństwa.

Najczęściej objawia się w ciąży jako bezbolesna masa lub zagęszczenie, któremu może towarzyszyć wydzielina z brodawki sutkowej. Raki piersi współistniejące z ciążą mają bardziej agresywny obraz, są zazwyczaj niskozróżnicowane, nie posiadają hormonalnych receptorów i często wykazują zwiększenie białka HER2. Wiąże się to z gorszym rokowaniem. Często są później rozpoznawane ze względu na zmieniony wygląd piersi w ciąży.

W diagnostyce raka piersi ma zastosowanie przede wszystkim ultrasonografia przy obrazowaniu piersi. Diagnostykę utrudnia fakt, że ciążarnym nie wykonuje się zdjęć RTG ani mammografii. Konsekwencją trudności  diagnostycznych  są opóźnienia  w rozpoznaniu  i  leczeniu  zmian  patologicznych w piersi.
Zdarza się również, że zaniepokojone zmianami w piersiach pacjentki zgłaszając to swoim lekarzom. W odpowiedzi słyszą, że to normalne, że piersi zmieniają się w ciąży i w związku z tym mogą pojawić się nierówności itp.

Leczenie

Generalne zasady leczenia raka piersi w ciąży są zbliżone do obowiązujących w leczeniu kobiet nieciężarnych. W celu uniknięcia radioterapii najczęstszą formą leczenia chirurgicznego jest zmodyfikowana amputacja piersi. Leczenie oszczędzające pierś można rozważyć dopiero w III trymestrze ciąży.
Uzupełniającą chemioterapię można zastosować w II i III trymestrze ciąży. Ryzyko rozwoju wad płodu jest porównywalne z ryzykiem w sytuacji, kiedy nie stosowano chemioterapii. Pacjentki w ciąży przyjmujące chemię czują się dobrze i mają lepsze wyniki krwi, nie wystepują u nich wymioty. Ze względu na ryzyko pogorszenia morfologii należy unikać chemioterapii po 35. tygodniu ciąży.

W trakcie ciąży nie należy stosować pooperacyjnej radioterapii i hormonoterapii.
W III trymestrze należy rozważyć wcześniejsze rozwiązanie i następnie zastosowanie standardowego leczenia.

Ciąża nie pogarsza rokowania współistniejącego raka piersi, a jej przerwanie wcale tego rokowania nie poprawia.
Gorsze rokowanie wynika z większego zaawansowania klinicznego. Uzyskiwany czas przeżycia nie różni się od obserwowanych u chorych w podobnym zaawansowaniu bez współistnienia ciąży. Tylko w przypadkach nieoperacyjnych lub uogólnienia choroby należy rozważyć przerwanie ciąży.

Nie ma przeciwwskazań do karmienia dziecka zdrową piersią po zastosowanym leczeniu, a kolejne ciąże nie wydają się zmieniać wskaźników przeżywalności.

Gdy kobieta w ciąży usłyszy, że ma raka, reakcję na taką informację są różne. Jedne chcą walczyć za wszelką cenę, inne natomiast decydują się na przerwanie ciąży. I to te drugie stanowią większość. Prawda jest dziś jednak taka, że rakiem piersi coraz częściej można wygrać i wcale nie trzeba rezygnować z macierzyństwa.