Medycyna ogólna

Zespół przewlekłego zmęczenia czy chwilowa niedyspozycja?

Publikacja: 04 marzec 2009
Niemal każdy z nas czasami bywa zmęczony. To naturalne, że po długim weekendzie spędzonym na pracy w ogrodzie lub nerwowym dniu z dziećmi czy w biurze, czujemy się zmęczeni. Ten rodzaj fizycznego i psychicznego zmęczenia jest normalny i zwykle odzyskujemy energię dzięki odpoczynkowi lub ćwiczeniom.
Jeśli czujesz się stale zmęczony lub gdy uczucie wyczerpania jest dojmujące, możesz zacząć martwić się, że stan twojego zdrowia jest poważniejszy niż tylko zmęczenie. Brak innych objawów towarzyszących zmęczeniu może sygnalizować, że nie ma jego szczególnej przyczyny. Typowym źródłem przewlekłego zmęczenia jest brak regularnych ćwiczeń (brak kondycji). Można temu łatwo zaradzić przez stopniowe zwiększanie aktywności i rozpoczęcie programu ćwiczeń.

Zmęczenie może być rezultatem problemów fizycznych lub emocjonalnych. Fizyczne zmęczenie zazwyczaj nasila się pod koniec dnia i często skutkuje dobrym snem nocnym. Zmęczenie emocjonalne często osiąga szczyt rano i ustępuje wraz z upływem dnia.

Do typowych przyczyn fizycznego zmęczenia zaliczamy:
  • Złe nawyki żywieniowe.
  • Brak snu.
  • Brak kondycji.
  • Zbyt ciepłe pomieszczenia w pracy lub mieszkaniu.
  • Zatrucie tlenkiem węgla.
  • Leki bez recepty, włączając w to przeciwbólowe, przeciw przeziębieniu i kaszlowi, leki przeciwhistaminowe i przeciw alergii, leki nasenne i przeciw chorobie lokomocyjnej.
  • Leki na receptę, np. uspokajające, zwiotczające mięśnie, tabletki antykoncepcyjne i leki kontrolujące ciśnienie krwi.
  • Odwodnienie.
Zmęczenie może być także wczesnym objawem następujących chorób:
  • Zbyt małej liczby krwinek czerwonych (niedokrwistość).
  • Osłabionej czynności gruczołu tarczowego (niedoczynność tarczycy).
  • Różnych zakażeń - banalnych i przewlekłych.
  • Chorób serca.
  • Zaburzeń snu.
  • Nierównowagi elektrolitycznej (kiedy zawartość elektrolitów we krwi, czyli
  • sodu, potasu i innych związków mineralnych jest zbyt duża lub mała).
Wielu z tych chorób towarzyszą inne objawy, takie jak: ból mięśni, bolesność, nudności, utrata masy ciała, nadwrażliwość na zimno lub brak tchu.

Do typowych przyczyn zmęczenia emocjonalnego zaliczamy:
  • Przepracowywanie, zwłaszcza gdy nie umiemy odmawiać.
  • Znudzenie lub brak stymulacji ze strony rodziny, przyjaciół czy współpracowników.
  • Istotny kryzys (utrata małżonka lub pracy), przeprowadzka lub problemy rodzinne.
  • Depresja.
  • Samotność.
  • Nierozwiązane sprawy emocjonalne z przeszłości.
  • Tłumienie złości zamiast jej wyrażania.
Jak możesz sobie pomóc?

Zanim porozmawiasz z lekarzem, zastanów się, czy twoje zmęczenie można jakoś wyjaśnić i mu przeciwdziałać, zmieniając tryb życia:
  • Niezakłócony sen 6-8 godzin w nocy.
  • Przestrzeganie godzin snu. Kładź się spać i budź o tej samej porze każdego dnia.
  • Zrób sobie przerwę. Poproś innych o pomoc.
  • Zorganizuj swój dzienny grafik i uszereguj zadania do wykonania.
  • Odpocznij - odpręż się. Zrób coś zabawnego.
  • Ćwicz więcej, zacznij stopniowo. Spaceruj zamiast oglądać TV. Jeśli masz ponad 40 lat, skonsultuj się z lekarzem przed rozpoczęciem intensywnego programu ćwiczeń.
  • Zwiększ dopływ świeżego powietrza w pracy i w domu.
  • Stosuj zrównoważoną dietą. Nie spożywaj pokarmów bogatych w tłuszcze.
  • Schudnij, jeśli masz nadwagę.
  • Pij dużo wody (2 lub więcej litrów wody dziennie, aby uniknąć odwodnienia).
  • Przejrzyj swoje lekarstwa (te bez recepty i wypisane przez lekarza)/ by sprawdzić, czy zmęczenie nie jest ich działaniem niepożądanym.
  • Rzuć palenie.
  • Zmniejsz lub wyeliminuj spożycie alkoholu.
Pomoc lekarska
Jeśli zmęczenie utrzymuje się nawet, kiedy odpowiednio dużo wypoczywasz i trwa przez 2 tygodnie lub dłużej, może być konieczna pomoc lekarska. Skonsultuj się ze swoim lekarzem.

Co to jest zespół przewlekłego zmęczenia?
Zespół przewlekłego zmęczenia jest słabo rozpoznanym, grypopodobnym stanem, który całkowicie pozbawia człowieka energii i może trwać przez kilka lat. Ludzie, którzy niegdyś byli zdrowi i pełni energii, odczuwają silne zmęczenie, mają bóle stawów i mięśni, tkliwe węzły chłonne oraz bóle głowy.

Eksperci nie ustalili jeszcze przyczyn zespołu przewlekłego zmęczenia, choć prawdopodobnie jest ich wiele. Przypuszcza się, że należą do nich zakażenia, stany nierównowagi hormonalnej i psychicznej, zmiany immunologiczne lub neurologiczne. W jednym z badań naukowcy odkryli, że niektóre osoby cierpiące na zespół przewlekłego zmęczenia miały niskie ciśnienie krwi, które wywoływało omdlenia.

Leczenie zespołu przewlekłego zmęczenia polega na łagodzeniu objawów. Często zapisuje się leki przeciwzapalne i przeciwbólowe, jak Ibuprofen, chociaż rzadko są one skuteczne. Małe dawki niektórych leków przeciwdepresyjnych mogą zmniejszać ból i depresję, która często towarzyszy dolegliwościom przewlekłym, jak również wspomagać lepszy sen. Osoby cierpiące na zespół przewlekłego zmęczenia mogą nie mieć kondycji, co dodatkowo potęguje uczucie zmęczenia, dlatego niezbędne są ćwiczenia fizyczne. Mogą one pomóc w zapobieganiu lub zmniejszać osłabienie mięśni w wyniku przedłużającego się braku aktywności fizycznej. Warto skorzystać z porady, która może pomóc w radzeniu sobie z chorobą i ograniczeniami, jakie ona stwarza.
Źródło:
Świat Książki "Najczęstsze problemy zdrowotne"

Ostatnie publikacje