Leczenie alergii - odczulanie czy leki?

O tym jak bardzo uciążliwa potrafi być alergia wiedzą tylko osoby na nią cierpiące. Czy zatem są skuteczne metody, by zwalczyć objawy alergii? Jedną z metod jest unikanie kontaktu z alergenem. Gdy jest to niemożliwe powinniśmy podjąć leczenie...

Immunologia

Poruszając temat alergii nie sposób nie wspomnieć o immunologii. Najkonkretniej mówiąc jest to nauka o odporności i mechanizmach, które biorą udział w reakcjach obronnych naszego organizmu. Bada ona m.in. reakcje antygenów z przeciwciałami, mechanizmy biosyntezy przeciwciał, problemy związane z przeszczepianiem.
LeczenieA) Unikanie kontaktu z alergenem

W przypadku uczulenia na roztocze kurzu domowego należy usunąć siedliska kurzu takie jak dywany, kotary, meble tapicerowane. Ważna jest również wentylacja pomieszczeń.

Gdy uczulenie dotyczy alergenów pochodzenia zwierzęcego znaczenie ma regularne kąpanie zwierzęcia czy w wyjątkowych sytuacjach znalezienie mu nowego domu.

Jeśli jesteśmy uczuleni na grzyby pleśniowe zrezygnujmy z nawilżaczy powietrza, usuńmy z domu rośliny doniczkowe wymagające częstego podlewania, regularnie usuwajmy odpadki kuchenne i unikajmy prac ziemnych.

Zachowania zapobiegawcze jakie możemy wdrożyć w przypadku uczulenia na pyłki roślin - to noszenie okularów na wolnym powietrzu w celu ochrony oczu, koszenie trawników przez rozpoczęciem sezonu pylenia traw oraz przebywanie w pomieszczeniach zamkniętych gdy stężenie pyłku jest najwyższe.

B) Immunoterapia swoista (odczulanie)

Odczulanie, czyli stosowanie konkretnych szczepionek to jedna z najbardziej znanych metod leczenia. Niestety nie jest ona w stanie zapobiec wszystkim reakcjom. Ich skuteczność zależy od możliwości zidentyfikowania swoistych alergenów. Szczepienia są nieskuteczne, gdy objawy alergii wiążą się w infekcjami wirusowymi czy działaniem czynników drażniących.
Do chorób, które można leczyć za pomocą immunoterapii zaliczamy m.in.

• alergiczny nieżyt nosa (katar sienny) - szczepionki są dobrym rozwiązaniem, gdy  objawy wywołują alergeny środowiskowe takie jak roztocze kurzu, zarodniki pleśni, pyłki drzew, trwa i chwastów,
• alergiczne zapalenie spojówek,
• astma (ale nie u wszystkich osób) - skuteczne tylko wtedy gdy objawy wywołuje ograniczona liczna znanych alergenów, zalecane u osób z dobrze opanowaną astma z objawami alergicznego nieżytu nosa,
• alergia na owady - skuteczność udowodniona w przypadku jadu pszczół, szerszeni oraz małych i dużych gatunków os.
  

Istnieje prawdopodobieństwo, że odczulanie może pomóc przy alergii na zwierzęta domowe. Leczenie za pomocą szczepionek odczulających prowadzi do zmniejszenia nasilenia lub całkowitego ustąpienia objawów alergii. Ważne jest systematyczne przyjmowanie coraz większych dawek antygenu.

Choroby, których nie można leczyć immunoterapią to:

• alergie pokarmowe,
• atopowe zapalenie skóry,
• pokrzywka.
  

C) Farmakologia

Leczenie farmakologiczne ma złagodzić objawy chorobowe, zahamować uwalnianie i działanie mediatorów pozapalnych, które mogę powodować nasilenie objawów. Należy pamiętać jednak, że leczenie to nie usuwa przyczyny choroby.

Leczenie alergii odbywa się za pomocą leków przeciwhistaminowych, których celem jest zablokowanie końcowego etapu reakcji alergicznej. Leki te mają również działanie przeciwzapalne. Nowoczesne leki przeciwhistaminowe charakteryzują się dużą skutecznością, a jednocześnie pozbawione są wielu działań ubocznych. Długi okres działania tych leków pozwala na stosowanie ich w jednej dawce dobowej.

Glikokortykosteroidy są obecnie najsilniejszymi dostępnymi lekami w leczeniu alergicznego nieżytu nosa. Najistotniejszym efektem działania tej grupy leków jest działanie hamujące aktywność komórek biorących udział w procesie zapalenia alergicznego leżącego u podstaw choroby alergicznej, tym samym redukują one ten proces. Regularne stosowanie kortykosteroidów skutecznie zmniejsza objawy niedrożności nosa, kichania i świądu. Obecnie dostępne są na rynku nowoczesne glikokortykosteroidy donosowe, które charakteryzują się bardzo niską biodostępnością, co z kolei sprawia, że są bardzo dobrze tolerowane. 

Kromony – hamują uwalnianie mediatorów reakcji alergicznej. Stosowane są przede wszystkim w prewencji.

Metyloksantyny – działają, rozszerzając oskrzela i hamując rozwój zapalenia alergicznego.

Cholinolityki – stosuje się przede wszystkim w leczeniu chorób alergicznych dolnych dróg oddechowych (rzadko w alergii nosa). Rozszerzają oskrzela, zmniejszają wydzielanie śluzu. Stosuje się je przede wszystkim w postaci wziewnej, ponieważ podane ogólnie mogą mieć wiele skutków ubocznych poprzez swoje działanie ogólnoustrojowe.