Dziecko

Problemy laktacyjne

Publikacja: 01 sierpień 2011
Karmienie piersią najlepiej jest rozpocząć w pierwszych dwóch godzinach życia noworodka. W tym czasie maleństwo ma najsilniejszy odruch ssania, który warto wykorzystać na naukę karmienia naturalnego. Niestety w niektórych przypadkach pojawiają się problemy laktacyjne, które mogą zniechęcić Panie do dalszej nauki...


Jak wiadomo powszechnie karmienie dziecka naturalnym pokarmem matki jest dla niego najlepszym sposobem żywienia aż do 6 miesiąca życia. Zapewnia to dziecku optymalny stan zdrowia i rozwój. A wszystko przez to, że mleko kobiece jest to doskonałą kompozycją ilościowo i jakościowo dobranych składników. Aktualne zalecenie Światowej Organizacji Zdrowia  (WHO), Amerykańskiej Akademii Pediatrii oraz Instytutu Matki i Dziecka, mówią o tym, że :

„Dziecko powinno być karmione przez pierwsze 6 miesięcy życia wyłącznie mlekiem matki (bez dopajania, niczym innym jak pokarm matki). Podawanie preparatów witaminowych oraz leków (kroplomierzem, łyżeczką) jest dopuszczalne”.

W sytuacji gdy dziecko jest błędnie przystawiane do piersi, za rzadko lub gdy pojawią się jeszcze inne czynniki takie jak brak odpowiedniej higieny osobistej mogą pojawić się między innymi poniższej wymienione problemy laktacyjne:
  • Przepełnienie (nawał pokarmu)
Jest to stan zupełnie fizjologiczny, pojawiający się około 2-3 doby po porodzie. Piersi zaczynają produkować 10 krotnie więcej pokarmu pod wpływem spadku progesteronu a wzrostem poziomu prolaktyny. U kobiet które przeżyły ogromny stres w trakcie porodu, matek z stwierdzoną cukrzycą lub po cięciu cesarskim proces ten może pojawić się w 5-6 dobie po porodzie.

Typowe objawy:
  • Pojawienie się w 2-3 dobie po porodzie
  • Sytuacja dotyczy obu piersi
  • Stan ogólny kobiety jest dobry
  • Temperatura ciała w normie
  • Dziecko ssie i połyka pokarm bez problemu (odruch połykania prawidłowy)
  • Obie piersi są miękkie, nie bolesne
  • Postępowanie
    Prawidłowe postępowanie w czasie nawału stanowi profilaktykę dalszych powikłań takich jak obrzęk. Należy upewnić się czy dziecko karmione jest w odpowiedni sposób, Zaleca się karmienie częste, co 2 godziny (zarówno w dzień jak i w nocy). Kolejną istotną sprawą jest karmienie dziecka wyłącznie piersią. W celu zmiękczenia otoczki brodawki można w niewielkich ilościach odciągnąć pokarm (z tym, że należy kontrolować ilości odciąganego pokarmu, ponieważ intensywne i odciąganie do uczucia ulgi powoduje nadmierne wytwarzanie mleka. Ważne żeby nie ograniczać picia płynów, ponieważ nie ma to żadnego wpływu na ilość wytwarzanego pokarmu.

    Domowe sposoby leczenia:
  • Można zastosować zimne okłady z kostek lodu, lub pokrojonej kapusty na piersi po karmieniu
  • Dla poczucia ulgi można nosić biustonosz, który będzie podtrzymywał przepełnione piersi
  • Aby obniżyć poziom laktacji można pić 2 razy dziennie napary z szałwii
    • Obrzęk
    Może pojawić się już w 2 dobie po porodzie, szczyt przypada na 3-4 dobę (najpóźniej 10-14 doba).
    Obrzęk piersi zazwyczaj powodowany jest błędnym przystawianiem dziecka do piersi, nieprawidłowym ssaniem, ograniczaniem częstości przystawiania do piersi i zbyt krótkim czasem karmienia. Większe predyspozycje do pojawiania się obrzęku mają kobiety posiadające mniejsze biusty, dlatego zaleca się im częstsze przystawianie do piersi.

    Typowe objawy:
  • Ból dotyczy obu piersi, które są zdecydowanie powiększone
  • Piersi są bolesne, obrzmiałe, twarde
  • Może pojawić się stan podgorączkowy
  • Dziecko przystawianie do piersi ssie, ale nie słychać jak przełyka pokarm
  • Postępowanie
    Zalecane postępowanie jest podobne jak wyżej, przy nawale. Dodatkowo można odciągać niewielkie ilości pokarmu w celu uwolnienia pęcherzyków oraz usprawnienia przepływu krwi oraz limfy. Dziecko powinno być karmione odpowiednio długo, minimum 15 minut z każdej piersi. Aby złagodzić dolegliwości bólowe można wykonywać delikatny masaż piersi, w trakcie karmienia.

    Sposoby leczenia:
    Takim przypadku zaleca się konsultację z lekarzem, który może przepisać leki przeciwzapalne. 
    • Zapalenie gruczołu piersiowego
    Jest to stan zapalny obejmujący gruczoł piersiowy w całości lub częściowo, któremu towarzyszy podwyższona temperatura (do 38,5 stopni C) oraz pogorszenie stanu ogólnego zdrowia. Przyczyny pojawienia się stanu zapalnego mogą być złożone ale zazwyczaj powiązane są z nieprawidłową techniką karmienia dziecka, ograniczaniem ilości karmień w ciągu dnia lub nadmiernie rozbudzoną laktacją. Dłużej trwający zastój pokarmu może skutkować pojawieniem się baterii.
    Uszkodzenie połączeń przewodów mlecznych jest trwałe, dlatego są bardzo prawdopodobne nawroty stanu zapalnego.

    Typowe objawy:
  • Stan zapalny może dotyczyć całej lub części piersi
  • Obszar zapalny jest zaczerwieniony oraz obrzmiały
  • Temperatura ciała utrzymuje się powyżej 38,5 stopni C,oraz pojawiają się dreszcze, bóle kostne
  • Ogólne złe samopoczucie
  • Postępowanie:
    Karmienie należy rozpoczynać od chorej piersi (najlepiej co 2 godziny). Aby doznania bólowe były mniejsze można zastosować zimne okłady z kostek lodu po karmieniach. Do głównych zaleceń zalicza się również zwiększona podaż płynów oraz odpoczynek (pomoc rodziny bardzo wskazana).
     
    Sposoby leczenia:
    Zaleca się konsultację z lekarzem, który może zapisać leki przeciwzapalne. Oraz ważne jest aby w przypadku stanu zapalnego nie ugniatać, nie masować ani nie stosować ciepłych kompresów na piersi. (!)
    Nie stosowanie się do zaleceń lekarskich może doprowadzić do powikłania, jakim jest ropień piersi. 
    • Bolesne, poranione brodawki
    Bolesność brodawek w pierwszych dniach po porodzie może być spowodowana:
  • fizjologią, czyli hormony wydzielane w połogu sprawiają, że wrażliwość brodawek się zwiększa. Objaw ten mija u większości kobiet w 2 tygodniu połogu (w niektórych przypadkach w 4 tyg).
  • Nieprawidłowym przystawieniem dziecka do piersi, do takie sytuacji dochodzi gdy noworodek chwyta zbyto płytko i w ten sposób gryzie dziąsłami brodawkę.
  • Typowe objawy:
  • Rumień w okolicy brodawki piersi
  • Obrzęk
  • Strupy
  • Krwawienia
  • Otarcia naskórka
  • Nadżerki
  • Postępowanie
    Jest zależne od przyczyny. Należy zweryfikować technikę karmienia dziecka, nauczyć kobietę prawidłowego przerwania karmienia. Karmienie powinno być rozpoczynane od mniej poranionej piersi

    Domowe sposoby leczenia:
  • Częste wietrzenie piersi
  • Smarowanie otoczki brodawki pokarmem 
  • Noszenie nakładek ochronnych między karmieniami
  • Dla uczucia ulgi można piersi posmarować niewielką ilością maści   
  • W tym wypadku można zastosować ciepłe kompresy na przykład z saszetki po herbacie szałwii
  • Przemywanie poranionych piersi solą fizjologiczną (którą można zakupić w aptece)
  • W przypadku zakażenia ran w okolicy piersi bakteriami konieczna będzie konsultacja lekarska, po której będzie zlecone stosowanie maści/kremów z antybiotykiem.
    Źródło:
    Karmienie piersią. Podręcznik z ćwiczeniami. Komitet Upowszechniania Karmienia Piersią, Warszawa, 2006

    Ostatnie publikacje