Kobieta

Kolposkopia - na czym polega i kiedy wykonać badanie?

Publikacja: 24 marzec 2020 Ostatnia aktualizacja: 21 kwiecień 2020

Kolposkopia - na czym polega i kiedy wykonać badanie?

Kolposkopia polega na ocenie powierzchni nabłonka i naczyń położonych pod nabłonkiem w dużym powiększeniu. Najczęściej oglądana jest szyjka macicy, można też obejrzeć pochwę, srom i okolicę okołoodbytniczą. Jest to badanie bezbolesne i nieinwazyjne. Trwa krótko, zazwyczaj kilkanaście minut.

Cel badania

Kolposkopia pozwala na ocenę nabłonka, jego barwy, struktury, układu oraz naczyń krwionośnych. Dzięki temu można dokładnie określić kondycję narządów, ale także wcześnie zdiagnozować wiele chorób układu rozrodczego, z czym nierzadko wiąże się skuteczniejsze leczenie. Badanie to cechuje wysoka czułość i specyficzność oraz jest szczególnie efektywna w połączeniu z cytologią.

Wskazania do badania kolposkopii:
  • nieprawidłowy wynik cytologii;
  • podejrzenie infekcji HPV;
  • występowanie nadżerki, przerostu, polipa szyjki macicy;
  • krwawienia z dróg rodnych;
  • upławy, nawracające zapalenia pochwy lub sromu;
  • planowany zabieg na szyjce macicy np. wymrażanie;
  • podejrzenie zmian chorobowych w kanale szyjki macicy;
  • pobranie materiału histopatologicznego w celach rozpoznawczych.

Przygotowania

Aby wyniki badania były miarodajne i jednoznaczne, należy spełnić określone warunki. Zaleca się aby kilka dni przed badaniem zrezygnować ze współżycia, nie powinny być również przeprowadzane irygacja pochwy oraz inne badania ginekologiczne. Badanie nie jest także wykonywane podczas menstruacji; najlepiej przeprowadzić je między dziesiątym a dwudziestym dniem cyklu. Kolposkopii nie wolno przeprowadzać w wypadku któregokolwiek stanu zapalnego narządów płciowych, ani w czasie przyjmowania globulek. Po leczeniu powinno się odczekać około 4 dni. Lekarz powinien zostać poinformowane o ewentualnej nadwrażliwości bądź alergii na jod oraz o skłonnościach do krwawień.

Jak przebiega badanie?

Kolposkopia polega na wziernikowym badaniu sromu, pochwy, powierzchni szyjki macicy oraz dolnej części kanału macicy. W tym celu stosuje się kolposkop; jest to urządzenie optyczne o powiększeniu od dwukrotnego do pięćdziesięciokrotnego. W pierwszej kolejności jednak wkładany jest wziernik dopochwowy, pozwalający na ogląd narządów. Kolposkop jest jedynie zbliżany; nie jest, wbrew popularnemu mitowi, wkładany do środka. Po zbadaniu wydzieliny jest ona usuwana przy pomocy płynu fizjologicznego, co pozwala na ocenę nabłonka szyjki macicy. Następnie szyjka jest przemywana kwasem octowym o stężeniu 3 procent, aby określić ewentualne pominięte zmiany w nabłonku. Konkluzywność badania jest wzmacniana przez przemycie szyjki płynem Lugola. W razie zaobserwowanej zmiany patologicznej ginekolog może od razu pobrać tkankę do badania histopatologicznego. Całe badanie, choć może być w niektórych wypadkach nieprzyjemne, jest jednak nieinwazyjne i bezbolesne, a jego czas trwania wynosi maksymalnie kilkanaście minut; wyniki badania podawane są na miejscu.

Wyróżnia się 5 grup obrazów kolposkopowych: Prawidłowe, nieprawidłowe, oddzielnie obrazy sugerujące raka, obrazy różne m.in. polipy, brodawczaki, zmiany doczesnowe w ciąży i tzw. kolposkopie niesatysfakcjonujące. Najlepiej jednak nie interpretować wyników samodzielnie, a skonsultować je ze specjalistą aby uniknąć niepotrzebnego stresu. Np. wyniki „niesatysfakcjonujące” oznaczają po prostu, że nie można ocenić granicy między nabłonkiem płaskim a gruczołowym, bo nie można jej uwidocznić. Może tak się zdarzyć z wielu powodów, np. u pacjentek po menopauzie, po porodach, po różnych uszkodzeniach szyjki macicy (np. po operacji).

Ostatnie publikacje