Jakie zagrożenia niesie za sobą ciąża mnoga?

Ciąża bliźniacza to najczęściej występująca ciąża mnoga. Bliźniaki mogą być jedno- lub dwujajowe. 25% ciąż bliźniaczych to bliźniaki jednojajowe. Są one identyczne genetycznie. Powstają wskutek zapłodnienia jednej komórki przez jeden plemnik, a podział następuje później. Powoduje to, że są one zawsze tej samej płci. Bliźniaki mogą być:

• dwukosmówkowe dwuowodniowe – zarodki mają oddzielne kosmówki i owodnię,
• jednokosmówkowe jednoowodniowe – zarodki mają wspólną kosmówkę i owodnię,
• jednokosmówkowe dwuowodniowe – zarodki mają wspólną kosmówkę, a oddzielne owodnie.

Bliźniaki dwujajowe powstają w wyniku zapłodnienia przez dwa plemniki dwóch komórek jajowych. Mogą mieć tę samą płeć lub różną. Każdy zarodek ma oddzielną kosmówkę i łożysko.

Dokładne rozpoznanie wymaga potwierdzenia badaniem USG. Objawy ciąży bliźniaczej można rozpoznać, gdy:

Dwa maluchy w jednym brzuszku powodują szereg komplikacji. Kobieta ma zwykle płytszy oddech, pojawiają się żylaki kończyn dolnych, wymioty, niedokrwistość. Często dochodzi do powikłań porodowych, które kończą się cesarskim cięciem. Obserwuje się również niewydolność ciśnieniowo-szyjkową, przedwczesny poród, przedwczesne pęknięcie błon płodowych, wielowodzie. Płody umierają pięciokrotnie częściej przy ciąży bliźniaczej. Dwa razy częściej przy ciążach bliźniaczych pojawiają się wady wrodzone. Dzieli się je na trzy grupy:

• wady niespecyficzne dla bliźniąt – np. koślawe stopy, asymetria czaszki, wrodzone dysplazje bioder,
• wady niespecyficzne dla bliźniąt, ale występujące częściej w ciąży bliźniaczej – wodogłowie, bezmózgowie, wrodzona wada serca,
• wrodzone nieprawidłowości specyficzne dla bliźniaków – bliźnięta bezsercowe, połączone, płód w płodzie, anomalie związane z obumarciem jednego z płodów, zespół przetoczenia między bliźniętami, zespół poplątania pępowiny.

Narodziny bliźniąt zazwyczaj odbywają się przed terminem. Większość bliźniaków po ukończeniu 37 tygodnia ciąży jest zdolna do samodzielnej egzystencji. Wszelkie organy, łącznie z płucami, są już wykształcone i prawidłowo funkcjonują. W niektórych przypadkach dzieci po ciąży bliźniaczej wymagają pomocy i dłużej obserwacji. Poród bliźniaków jest wydarzeniem wysokiego ryzyka. Niewątpliwie w takiej sytuacji najbezpieczniejszy dla matki i bliźniąt będzie poród przez cesarskie cięcie. W przypadku ciąży bliźniaczej dość często zdarza się, że występuje trudny poród, ponieważ bliźniaki często przychodzą na świat nieco wcześniej niż rozwijające się w brzuchu matki pojedyncze płody. Jeśli odbywa się siłami natury, mogą wystąpić objawy skurczów porodowych i znacznie więcej komplikacji. Kobiety powinny zdecydować się na poród w szpitalu.
W około 50% przypadków poród bliźniąt kończy się cesarskim cięciem. Wskazaniem do zabiegu jest sytuacja, kiedy jedno z bliźniąt ułożone jest w poprzek lub pośladkami w dół – wtedy istnieje duże ryzyko zahaczenia się dzieci. Położnik zdecyduje o cesarskim cięciu, kiedy zauważy, że mimo prawidłowego ułożenia dzieci, może dojść do zaplątania pępowiny. Cesarka jest konieczna wtedy, gdy zagrażają jakieś powikłania zarówno kobiecie, jak i dziecku. Mogą wynikać ze sporej różnicy masy ciała między dziećmi oraz wyczerpania rodzącej kobiety. Cesarskie cięcie jest takiej samej wielkości jak podczas porodu pojedynczego, ponieważ dzieci wyjmuje się po kolei. Podczas porodu bliźniąt, zazwyczaj pierwszy noworodek jest większy i silniejszy od tego, który rodzi się jako drugi. Rzadko zdarzają się bliźnięta o tej samej wadze (różnią się o 300-500 g).
Najlepsze rokowanie występuje wówczas, gdy obydwa płody w ciąży bliźniaczej znajdują się w położeniu główkowym. Rozpoznanie objawów skurczów porodowych czasami nie jest proste, zwłaszcza, gdy pojawiają się dużo wcześniej. Jeśli kobieta przypuszcza, że narodziny bliźniąt mogą się właśnie zacząć, powinna jak najszybciej zgłosić się do szpitala.