Leczenie bólu u osób w podeszłym wieku
Leczenie bólu u osób w podeszłym wieku
Międzynarodowe Stowarzyszenie Badania Bólu zaleca wielokierunkowe leczenie chorych z bólem przewlekłym, zwracając uwagę nie tylko na aspekt somatyczny, lecz także na potrzebę poprawy funkcjonowania emocjonalnego i społecznego. Ból przewlekły i jego niewłaściwe leczenie są u seniorów związane z niekorzystnymi następstwami, ale jednocześnie optymalne leczenie bólu u osób w tej grupie wiekowej stanowi problem kliniczny ze względu na ograniczenia w stosowaniu farmakoterapii oraz w dostępie do innych metod leczenia. Leczenie bólu u osób w wieku podeszłym wymaga szeregu modyfikacji w stosunku do leczenia stosowanego u osób młodszych, wynikających zarówno ze związanych z wiekiem zmian w układzie nocyceptywnym, jak również ze zmian w farmakokinetyce leków, spowodowanych zwiększeniem ilości tkanki tłuszczowej i zmniejszeniem ilości wody. Konieczność zmiany wyboru i dawkowania leków wynika również z postępującego, fizjologicznego pogorszenia funkcji wątroby i nerek.
Metody oceny stopnia bólu
- reakcje somatyczne (5 parametrów): uskarżanie się, przyjmowanie postawy ciała chroniącej przed bólem, chronienie bolesnego obszaru, wyraz twarzy, zaburzenia snu,
- reakcje psychomotoryczne (2 parametry): mycie i/lub ubieranie, mobilność,
- reakcje psychosocjalne (3 parametry): komunikatywność, życie społeczne, problemy z zachowaniem.
Farmakologia osób starszych
-
Paracetamol- Spośród analgetyków nieopioidowych jest zalecany jako lek pierwszego wyboru w bólu o słabym lub umiarkowanym nasileniu ze względu na jego skuteczność i profil bezpieczeństwa.
-
Niesteroidowe leki przeciwzapalne- Wskazaniem do ich stosowania jest sytuacja, gdy inne metody lecznicze są nieskuteczne, a ocena ryzyka w stosunku do zysków jest korzystna dla pacjenta.
-
Opioidy- powinny być rozważone u pacjentów z bólem o nasileniu od umiarkowanego do silnego, istotnie obniżającym jakość życia i upośledzającym funkcjonowanie fizyczne, u których leczenie przyczynowe jest zakończone lub aktualnie niemożliwe do przeprowadzenia.
-
leki do stosowania miejscowego- w postaci plastrów- 5% lidokainę oraz 8% kapsaicynę. Plastry zawierające 5% lidokainę są zarejestrowane w Polsce do leczenia bólu po przebytej infekcji wirusem Herpes zoster, jednakże łatwość ich stosowania, brak ogólnoustrojowych objawów niepożądanych oraz brak ryzyka interakcji lekowych są powodem stosowania tego preparatu także w zespołach bólu pochodzenia mięśniowo-szkieletowego.