Ważny temat

Rak jelita grubego - co warto wiedzieć?

Publikacja: 03 marzec 2018

Mianem nowotworu jelita grubego określa się zmiany zlokalizowane w obrębie okrężnicy, zgięcia esiczo-odbytniczego, odbytnicy i odbytu. Nowotwory jelita grubego i odbytu są trzecim najczęściej występującym na świecie nowotworem u mężczyzn i drugim u kobiet. Prawie 60% zachorowań występuje w krajach rozwiniętych. Ten rodzaj nowotworu stanowi czwartą najczęstszą nowotworową przyczynę zgonu na świecie. Najistotniejszym aspektem wpływającym na wyleczalność raka jelita grubego jest szybka diagnostyka, na którą składa się wiedza dotycząca objawów.

Nowotwór jelita grubego we wczesnym stadium może nie dawać żadnych symptomów. Jednak najczęściej występującą niepokojącą dolegliwością jest obecność krwi w kale i towarzyszące temu ogólne osłabienie związane z niedokrwistością. Innymi objawami mogą być:

  • stolec ciemny, brunatny ,
  • świeża domieszka jasnoczerwonej krwi pokrywającej stolec,
  • niecharakterystyczny tępy ból w okolicy podbrzusza, pępka lub nadbrzusza niekiedy sugerujący zapalenie wyrostka robaczkowego,
  • wzdęcia,
  • bóle brzucha, często o charakterze kolki jelitowej,
  • zmiana rytmu wypróżniania,
  • zmiana objętości stolca, stolce zwężone,
  • zmiany pory wypróżnień,
  • zaparcia,
  • niedrożność (narastające wzdęcia, ból, nudności, wymioty, zaparcia),
  • uczucie niepełnego wypróżnienia ,
  • biegunka poranna,
  • niespecyficzne symptomy to: chudnięcie, brak łaknienia, gorączka.

W przypadku raka odbytu objawy pojawiają się późno i są niespecyficzne, a ich obecność zależy od rozmiaru guza i rozległości nacieku. Najczęstsze z nich to:

  • krwawienie,
  • świąd w okolicy odbytu,
  • dyskomfort podczas siedzenia,
  • uczucie przeszkody lub ciała obcego,
  • widoczny lub wyczuwalny guz,
  • ból w okolicy odbytu i miednicy, zmiana rytmu wypróżnień,
  • nietrzymanie stolca i/lub gazów,
  • objawy częściowej niedrożności,
  • wydzielina śluzopodobna z odbytu.

Dla wczesnego wykrycia choroby istotna jest prawidłowa diagnostyka zmian przypominających żylaki, szczeliny czy przetoki odbytu, które mogą być zmianą nowotworową.

W przypadku znacznego zaawansowania nowotworu mogą wystąpić objawy związane z nacieczeniem innych narządów (pęcherz moczowy, pochwa) lub obecnością przerzutów odległych (najczęściej w wątrobie i płucach).

Ważne jest również aby mieć świadomość dotyczącą czynników ryzyka mogących stać się przyczyną zachorowania na nowotwory jelita grubego. Należą do nich:

  • nadciśnienie,
  • otyłość,
  • cukrzyca,
  • hipertriglicerydemia,
  • palenie tytoniu,
  • brak aktywności fizycznej,
  • dieta ubogobłonnikowa, bogatotłuszczowa, wysokokaloryczna, uboga w wapń.
  • nadużywanie alkoholu,
  • występowanie nowotworów jelita grubego w rodzinie
  • skłonność do tworzenia się polipów,
  • przyjmowanie leków immunosupresyjnych np. po przeszczepach,
  • w przypadku nowotworów odbytu wpływ mają również przebyte nowotwory sromu, pochwy lub szyjki macicy, ryzykowne zachowania seksualne oraz zakażenie wirusami  HPV i HIV.

 Istotne jest również przesiewowe badanie kolonoskopii w grupie wiekowej 50-65 lat. Kontrola stanu zdrowia i szybka reakcja może zapobiec  rozwinięciu się nowotworu złośliwego w jelicie lub przyczynić się do jego skutecznego wyleczenia. Powinny pamiętać o tym nie tylko osoby znajdujące się w grupie podwyższonego ryzyka.

Źródło:
ONKOLOGIA. Podręcznik dla studentów i lekarzy; pod redakcją Radzisława Kordka; Via Medica; Gdańsk; 2013,
Onkologia w praktyce; pod redakcją Andrzeja Deptały; Wydawnictwo Lekarskie PZWL; Warszawa; 2015,

Ostatnie publikacje