Astma

Astma występuje wtedy, gdy główne drogi oddechowe prowadzące do płuc, zwane oskrzelami dużego i średniego kalibru, są w stanie zapalnym. Mięśnie ścian oskrzeli kurczą się i wytwarza się dodatkowy śluz. Przepływ powietrza z płuc zmniejsza się, często powodując świszczący oddech...

Typowe objawy astmy to świszczący oddech, trudności w oddychaniu, uczucie „ucisku" w klatce piersiowej i kaszel. W ekstremalnych sytuacjach chory będzie miał ogromne problemy z oddychaniem, usta i paznokcie zabarwią się na niebiesko, wystąpią ostre stany bezdechu, przyspieszone tętno, pocenie się i silny kaszel.

Astma to ciężka choroba, ale przy prawidłowej opiece i właściwym leczeniu, zazwyczaj można kontrolować jej objawy i prowadzić normalne życie. Astma zazwyczaj ma charakter dziedziczny i nie jest zakaźna.

Jest wiele przyczyn wywołujących napady astmy, na przykład reakcja alergiczna na roztocza kurzu domowego, karaluchy, środki chemiczne, pyłki, pleśń lub martwe komórki skóry zwierzęcej (łupież zwierzęcy). Astmę może wywołać kontakt z tymi substancjami w miejscu pracy lub w domu. U niektórych osób zwiększona jest skłonność do napadów astmy po wysiłku, zwłaszcza po ćwiczeniach na zimnym powietrzu.

Zakażenia dróg oddechowych spowodowane przeziębieniem i grypą mogą nasilać objawy astmy. Dorośli chorzy na przewlekłą astmę powinni co roku szczepić się przeciw grypie. Jednak kobiety w ciąży i dzieci powinny skonsultować się z lekarzem przed zaszczepieniem. Do innych dodatkowych czynników wywołujących astmę należą siarczyny, które są rozpylane na warzywach i owocach przez sklepikarzy i restauratorów, aby ochronić je przed zbrązowieniem. Inne produkty spożywcze i napoje, na przykład wino, również mogą zawierać siarczyny i inne środki konserwujące. U niektórych osób napad astmy może wywołać kwas acetylosalicylowy lub inne niesteroidowe leki przeciwzapalne.

Napady astmy mogą być od bardzo łagodnych po zagrażające życiu, mogą trwać tylko kilka minut lub godzin, a nawet dni. Jeśli masz astmę, leczeniem powinien zająć się lekarz, który wraz z tobą zidentyfikuje czynniki wywołujące napady astmy. Razem opracujecie strategię, aby ograniczyć kontakt z tymi czynnikami, pomóc ci kontrolować objawy astmy i upewnić się, że oddech nie jest znacznie utrudniony.
Jak możesz sobie pomóc?Następujące wskazówki pomogą ci kontrolować objawy przez zabezpieczanie swojego otoczenia przed czynnikami je wywołującymi:

• Naucz się, czym jest astma, im więcej o niej wiesz, tym łatwiej ją kontrolować.
• Unikaj alergenów, które mogą wywoływać objawy. Jeśli jesteś uczulony na kota lub psa, usuń te zwierzęta z domu i unikaj kontaktu ze zwierzętami innych ludzi. Unikaj kupowania ubrań, mebli czy dywanów produkowanych z sierści zwierzęcej.
• Jeśli jesteś uczulony na pyłki oraz pleśń, korzystaj z klimatyzacji w domu, pracy i w samochodzie. Trzymaj drzwi i okna zamknięte, aby ograniczyć kontakt z pyłkami i pleśnią.
• Unikaj czynności, które mogą wpływać na twoje objawy. Na przykład majsterkowania w domu, gdyż może cię narazić na takie czynniki wywołujące napady astmy, jak opary farb, kurz drzewny czy inne podobne substancje drażniące.
• Sprawdzaj piec. Jeśli masz system grzewczy oparty na nawiewie ciepłego powietrza, jesteś uczulony na kurz, używaj filtrów. Często zmieniaj lub czyść filtry w systemach grzewczych i chłodzących. Najlepszy filtr to taki o dużej wydajności w zatrzymywaniu cząsteczek, nazywany filtrem HEPA. Kiedy usuwasz brudne filtry, noś maskę.
• Używaj odkurzacza z filtrem do małych cząstek.
• Unikaj działań, które podnoszą kurz, a jeśli nie możesz, to w czasie wykonywania tych czynności noś maskę, którą możesz kupić w aptece lub sklepach z narzędziami.
• Przeanalizuj swoje zwyczaje związane z ćwiczeniami i rozważ ewentualne zmiany. Zastanów się nad ćwiczeniem w domu, co może pomóc ci w unikaniu kontaktu z czynnikami wywołującymi astmę.
• Unikaj wszystkich rodzajów dymu, nawet dymu z kominka lub ogniska. Dym podrażnia oczy, nos i oskrzela. Jeśli masz astmę nie powinieneś palić i inni nie powinni palić w twojej obecności.
• Zmniejsz stres i zmęczenie.
• Uważnie czytaj etykiety na produktach.
• Jeśli masz uczulenie na aspirynę, unikaj innych niesteroidowych leków przeciwzapalnych, łącznie z ibuprofenem (Ibuprom, Nurofen, Advil i in.), naproksenem (Aleve, Naproxen i in.) i piroksykamem (Feldene, Flamexin, Piroxicam i in.).

Pomoc lekarskaTesty alergiczne
Lekarz może wykonać niektóre testy, aby spróbować określić czynniki, wywołujące napady astmy. Można wykonać testy skórne lub badania krwi. Badania krwi są droższe i mniej czułe od testów skórnych, ale czasami bywają robione, jeśli ktoś cierpi na choroby skóry i zażywa leki, które mogą wpływać na wyniki badania.

LEKI
Lekarz może zapisać niektóre z wymienionych dalej leków, aby zapobiec lub leczyć napady astmy. Zażywaj leki zgodnie z zaleceniem, nawet jeśli nie odczuwasz żadnych objawów. Nie przekraczaj zalecanej dawki, ponieważ nadużywanie leków może być niebezpieczne. Leki tego rodzaju można stosować we wziewie (z inhalatora), w postaci płynnej, w kapsułkach lub tabletkach.

Leki kontrolujące (leki przeciwzapalne)
Zmniejszają zapalenie dróg oddechowych, a także pomagają zmniejszyć wydzielanie śluzu. Rezultatem jest rozszerzenie oskrzeli w czasie oddychania. Stosuj przepisaną dawkę dobową tych leków, aby zapobiec wystąpieniu napadów astmy. Do leków tego rodzaju należą kortykosteroidy wziewne, leki przeciwleukotrienowe oraz kromony (kromoglikan sodowy, nedokromil sodowy). Długo działające leki rozszerzające oskrzela (albuterol, salmeterol) można stosować z kortykosteroidami wziewnymi.

Leki interwencyjne (leki rozszerzające oskrzela)
W przeciwieństwie do leków przeciwzapalnych stosuje się je wtedy, gdy spodziewany jest napad astmy. Pomagają one rozszerzyć zwężone drogi oddechowe, aby umożliwić łatwiejsze oddychanie w czasie napadów. Do leków interwencyjnych zalicza się krótko działające beta-mimetyki (albuterol, pirbuterol).

Samodzielna kontrola przy użyciu miernika szczytowego przepływu.
Można przejść szkolenie, jak należy posługiwać się miernikiem przepływu szczytowego, urządzenia mierzącego prawidłowość oddechu. Miernik działa jak wskaźnik dla płuc, podając liczby, które pozwalają na ocenę ich czynności. Mała wartość oznacza, że drogi oddechowe są zwężone i jest wczesnym ostrzeżeniem, że można spodziewać się napadu astmy.