Nadciśnienie tętnicze w ciąży
Publikacja: 30 maj 2009
Czym jest nadciśnienie tętnicze w czasie ciąży? Co nazywamy stanem
przedrzucawkowym? Czy wiesz, że nadciśnienie stwierdza się u co
dziesiątej
ciężarnej i jeśli nie jest leczone, może prowadzić do rzucawki - stanu
groźnego zarówno dla matki, jak i dziecka.
Nadciśnienie tętnicze jest jednym z najczęstszych i najgroźniejszych
problemów zdrowotnych w czasie ciąży. Ciężki stan przedrzucawkowy jest
jedną z najważniejszych przyczyn zgonów matek, powoduje również
zaburzenia rozwoju u dziecka i jest przyczyną porodów przedwczesnych.
Wczesne rozpoznanie stanu przedrzucawkowego może uratować życie.
RODZAJE NADCIŚNIENIA W CZASIE CIĄŻY Stan przedrzucawkowy i inne choroby przebiegające z nadciśnieniem występują u co dziesiątej kobiety będącej pierwszy raz w ciąży. U większości z nich powoduje tylko niewielkie niedogodności polegające na częstszym badaniu. Istnieją trzy główne typy nadciśnienia tętniczego u ciężarnych:
Nadciśnienie tętnicze istniejące już przed
ciążą - komplikuje przebieg prawidłowej ciąży; czasami dopiero po raz
pierwszy jest rozpoznawane w czasie ciąży.
Nadciśnienie
tętnicze wywołane ciążą - rozwija się w czasie ciąży. W moczu nie
stwierdza się białka i ustępuje całkowicie w ciągu 6 tygodni po
porodzie.
Stan przedrzucawkowy - nadciśnienie tętnicze wpływające na wiele układów organizmu; najczęściej stwierdza się białkomocz
Czynniki Ryzyka
Kiedy
wykryje się nadciśnienie tętnicze, bardzo ważne jest określenie rodzaju
towarzyszących mu objawów i ich nasilenie. Często można to
przeprowadzić ambulatoryjnie, ale czasami konieczny jest pobyt w
szpitalu, aby wykonać dalsze badania.
Istnieje wiele czynników ryzyka, które mogą prowadzić do rozwoju stanu przedrzucawkowego:
Wczesne rozpoznanie i leczenie zapobiega rozwojowi rzucawki. Do jej objawów należą:
Za pomocą paska diagnostycznego bada się mocz na obecność białka, co pozwala na określenie jego ilości:
brak, ślad lub 1+, 2+ czy 3+. Utrzymujące się stale wartości ponad 1 + wymagają dalszych badań.
Skierowanie do szpitala
Jeśli ciśnienie tętnicze jest wysokie, pacjentkę kieruje się do szpitala, aby ocenić ciężkość choroby. Do ustalenia rozpoznania stanu przedrzucawkowego konieczne jest przeprowadzenie 24-godzinnej zbiórki moczu i zbadanie ilości wydalanego białka. Wartości przekraczające 300 mg/24 h wskazują na możliwość wystąpienia stanu przedrzucawkowego.
Do innych badań należą: morfologia krwi oraz testy czynnościowe wątroby i nerek.
Stan płodu określa się, monitorując kardiotokograficznie czynność jego serca, badaniem ultrasonograficznym rozwój, a metodą Dopplera objętość i przepływ krwi przez pępowinę.
Wiele kobiet nie wymaga hospitalizacji. Będą one kontrolowane np. dwa razy w tygodniu w przychodni. Ciężki przebieg choroby wymaga hospitalizacji; pomiary ciśnienia krwi wykonuje się co 4 godziny i planuje termin rozwiązania.
Możliwości leczenia Nadciśnienie tętnicze, które nie jest stanem przedrzucawkowym, można leczyć lekami obniżającymi je. Leczenie można rozpocząć w każdym okresie ciąży, jest ono bezpieczne i zapobiega ciężkim powikłaniom.
W przypadku stanu przedrzucawkowego leki na nadciśnienie czasami podaje się bardzo krótko, ale poza łagodnymi stanami najważniejszą metodą leczenia jest rozwiązanie ciąży.
Większość stanów przedrzucawkowych rozwija się w późniejszym okresie ciąży. W przypadkach o ciężkim przebiegu, występujących we wczesnych okresach ciąży, konieczne może być jej wcześniejsze zakończenie, często przez cięcie cesarskie. Po 34 tygodniu ciąży zazwyczaj wywołuje się poród.
Rzucawka Jeśli stan przedrzucawkowy ma ciężki przebieg, może rozwinąć się rzucawka lub napad drgawkowy. Występują one na szczęście dość rzadko i większość kobiet rodzi, zanim się one rozwiną.
Nawroty chorób przebiegających z nadciśnieniem w kolejnych ciążach
Jeśli stan przedrzucawkowy występował w pierwszej ciąży, prawdopodobnie wystąpi też w następnej. Rzadziej zdarza się w terminie porodu, a jeśli tak, to zwykle przebiega łagodnie. Po przebyciu ciężkiego stanu przedrzucawkowego nawroty zdarzają się u 20-25% kobiet. Po przebyciu epizodu rzucawki w kolejnych ciążach u jednej czwartej kobiet wystąpi stan przedrzucawkowy, ale rzucawka tylko u 2%.
Nadciśnienie tętnicze częściej utrzymuje się po stanie przedrzucawkowym. Nadciśnienie tętnicze w ciągu 2 lat po epizodzie rzucawki stwierdza się u 15% kobiet. Po rzucawce lub ciężkim stanie przedrzucawkowym wystąpi ono u 30-50% kobiet. Bardziej prawdopodobne jest, że stan przedrzucawkowy wystąpi u ciężarnej w jej pierwszej ciąży niż w kolejnych.
RODZAJE NADCIŚNIENIA W CZASIE CIĄŻY Stan przedrzucawkowy i inne choroby przebiegające z nadciśnieniem występują u co dziesiątej kobiety będącej pierwszy raz w ciąży. U większości z nich powoduje tylko niewielkie niedogodności polegające na częstszym badaniu. Istnieją trzy główne typy nadciśnienia tętniczego u ciężarnych:
Istnieje wiele czynników ryzyka, które mogą prowadzić do rozwoju stanu przedrzucawkowego:
- Pierwsza ciąża
- Stan przedrzucawkowy w poprzedniej ciąży
- Wiek poniżej 20 i powyżej 35 roku życia
- Niski wzrost
- Migreny
- Występowanie w rodzinie stanu przedrzucawkowego i rzucawki
- Istniejące przed ciążą nadciśnienie tętnicze
- Niedobór masy ciała
- Ciąża wielopłodowa
- Inne choroby, takie jak toczeń, cukrzyca, choroba Raynauda
Wczesne rozpoznanie i leczenie zapobiega rozwojowi rzucawki. Do jej objawów należą:
- Błyski światła przed oczami, pasma, smugi przesuwające się w polu widzenia lub krótka utrata widzenia
- Światłowstręt
- Ból głowy
- Ból w nadbrzuszu lub z prawej strony pod żebrami
- Wymioty
- Nudności (ogólne złe samopoczucie)
Za pomocą paska diagnostycznego bada się mocz na obecność białka, co pozwala na określenie jego ilości:
brak, ślad lub 1+, 2+ czy 3+. Utrzymujące się stale wartości ponad 1 + wymagają dalszych badań.
Skierowanie do szpitala
Jeśli ciśnienie tętnicze jest wysokie, pacjentkę kieruje się do szpitala, aby ocenić ciężkość choroby. Do ustalenia rozpoznania stanu przedrzucawkowego konieczne jest przeprowadzenie 24-godzinnej zbiórki moczu i zbadanie ilości wydalanego białka. Wartości przekraczające 300 mg/24 h wskazują na możliwość wystąpienia stanu przedrzucawkowego.
Do innych badań należą: morfologia krwi oraz testy czynnościowe wątroby i nerek.
Stan płodu określa się, monitorując kardiotokograficznie czynność jego serca, badaniem ultrasonograficznym rozwój, a metodą Dopplera objętość i przepływ krwi przez pępowinę.
Wiele kobiet nie wymaga hospitalizacji. Będą one kontrolowane np. dwa razy w tygodniu w przychodni. Ciężki przebieg choroby wymaga hospitalizacji; pomiary ciśnienia krwi wykonuje się co 4 godziny i planuje termin rozwiązania.
Możliwości leczenia Nadciśnienie tętnicze, które nie jest stanem przedrzucawkowym, można leczyć lekami obniżającymi je. Leczenie można rozpocząć w każdym okresie ciąży, jest ono bezpieczne i zapobiega ciężkim powikłaniom.
W przypadku stanu przedrzucawkowego leki na nadciśnienie czasami podaje się bardzo krótko, ale poza łagodnymi stanami najważniejszą metodą leczenia jest rozwiązanie ciąży.
Większość stanów przedrzucawkowych rozwija się w późniejszym okresie ciąży. W przypadkach o ciężkim przebiegu, występujących we wczesnych okresach ciąży, konieczne może być jej wcześniejsze zakończenie, często przez cięcie cesarskie. Po 34 tygodniu ciąży zazwyczaj wywołuje się poród.
Rzucawka Jeśli stan przedrzucawkowy ma ciężki przebieg, może rozwinąć się rzucawka lub napad drgawkowy. Występują one na szczęście dość rzadko i większość kobiet rodzi, zanim się one rozwiną.
Nawroty chorób przebiegających z nadciśnieniem w kolejnych ciążach
Jeśli stan przedrzucawkowy występował w pierwszej ciąży, prawdopodobnie wystąpi też w następnej. Rzadziej zdarza się w terminie porodu, a jeśli tak, to zwykle przebiega łagodnie. Po przebyciu ciężkiego stanu przedrzucawkowego nawroty zdarzają się u 20-25% kobiet. Po przebyciu epizodu rzucawki w kolejnych ciążach u jednej czwartej kobiet wystąpi stan przedrzucawkowy, ale rzucawka tylko u 2%.
Nadciśnienie tętnicze częściej utrzymuje się po stanie przedrzucawkowym. Nadciśnienie tętnicze w ciągu 2 lat po epizodzie rzucawki stwierdza się u 15% kobiet. Po rzucawce lub ciężkim stanie przedrzucawkowym wystąpi ono u 30-50% kobiet. Bardziej prawdopodobne jest, że stan przedrzucawkowy wystąpi u ciężarnej w jej pierwszej ciąży niż w kolejnych.
Źródło:
Peter Abrahams "Ciąża. Wszystko co trzeba wiedzieć od poczęcia do porodu"
Peter Abrahams "Ciąża. Wszystko co trzeba wiedzieć od poczęcia do porodu"