Anemia w ciąży

Anemia w ciąży jest dość powszechnym problemem, który dotyka nawet 40% ciężarnych kobiet w Europie. Jej objawy, takie jak bóle głowy, bladość skóry, spadek sprawności umysłowej i fizycznej, są często lekceważone,  co może negatywnie wpływać zarówno na matki jak i na rozwój dziecka.

O anemii, czyli niedokrwistości, możemy mówić wtedy, gdy dochodzi do zmniejszenia liczby erytrocytów, obniżenia stężenia hemoglobiny i hematokrytu w krwi osoby badanej. Objawia się ona najczęściej ogólnym zmęczeniem i osłabieniem organizmu, bólami głowy, dusznością wysiłkową, kołataniem serca czy też bladością skóry i śluzówek. Według zaleceń Światowej Organizacji Zdrowia, u kobiet ciężarnych, niedokrwistość stwierdza się gdy stężenie hemoglobiny jest mniejsze niż:

• 11 g/dl  - w pierwszym i trzecim trymestrze,

• 10,5 g/dl  - w drugim trymestrze.

Wartości te są niższe niż u kobiet nie spodziewających się dziecka. Wynika to z ogromnych zmian zachodzących w organizmie ciężarnej, związanych np. ze wzrostem ilości osocza i erytrocytów.
Podział anemii w ciąży W zależności od aktualnego stężenia hemoglobiny w krwi kobiety ciężarnej, wyróżnia się:

• łagodną postać anemii –stężenie hemoglobiny wynosi 10-10,9 g/dl,

• umiarkowaną postać anemii – stężenie hemoglobiny wynosi 9,9-7 g/dl,

• ciężką postać anemii – stężenie hemoglobiny wynosi poniżej 6,9 g/dl.

Przyczyny anemii występującej podczas ciąży Wśród głównych powodów występowania anemii u ciężarnych najczęściej wymienia się niedobór  żelaza, kwasu foliowego oraz witaminy B12. Niedokrwistość w ciąży może być także spowodowana częstymi i przewlekłymi krwawieniami, zaburzeniami wchłaniania żelaza lub występowaniem stanów zapalnych. Anemia w ciąży częściej pojawia się u kobiet, u których występuje ciąża mnoga lub wtedy, gdy między następnymi ciążami nastąpił zbyt krótki odstęp czasu.
Skutki niedokrwistości w ciąży Anemia pojawiająca się w trakcie ciąży może negatywnie wpływać zarówno na matkę, jak i na dziecko.  Niedokrwistość występująca w ciąży zwiększa ryzyko występowania infekcji u matki, poronienia lub przedwczesnego porodu. Anemia jest także przyczyną nieprawidłowego gojenia się ran poporodowych oraz zaburzeń laktacji.

Obserwuje się również niekorzystny wpływ niedokrwistości na rozwój dziecka.  W pierwszym trymestrze mogą pojawić się nieprawidłowości związane z rozwojem narządów. Niedotlenienie organizmu matki i dziecka, spowodowane zmniejszoną ilością hemoglobiny, przyczynia się do wystąpienia wad rozwojowych , opóźnienia wewnątrzmacicznego rozwoju dziecka, obumarcia płodu lub urodzenia się dziecka ze stosunkowo niską masą urodzeniową.
Zapobieganie występowania anemii Główną przyczyną pojawienia się anemii podczas ciąży jest niedobór żelaza w organizmie matki. Należy także pamiętać, że wraz z rozwojem dziecka zwiększa się zapotrzebowanie na żelazo.  Prawidłowe odżywianie się ciężarnych odgrywa kluczową rolę w zapobieganiu niedoborom żelaza, kwasu foliowego i witaminy B12, co bezpośrednio wiąże się z pojawieniem się anemii.

Aby zapobiegać  występowaniu niedokrwistości, należy zwiększyć ilość spożywanych produktów z wysoką zawartością żelaza np. otręby pszenne, fasola biała, soja.  Światowa Organizacja Zdrowia zaleca jednak podawanie wszystkim kobietom ciężarnym dodatkową suplementację preparatami zawierającymi 60 mg żelaza i 0,4 mg kwasu foliowego, co jest podstawowym narzędziem w zapobieganiu anemii podczas ciąży. Warto także regularnie wykonywać badania krwi, umożliwiające szybką diagnozę anemii.