Higiena w ciąży

Słowo higiena większości z nas kojarzy się z higieną osobistą, jednak ten dział medycyny bada wpływ środowiska na zdrowie fizyczne i psychiczne człowieka. Czy wiesz w jaki sposób kobieta spodziewająca się dziecka powinna dbać o ich wspólne zdrowie? Czego należy unikać? Na co zwrócić szczególną uwagę?

Ciąża jest naturalnym, fizjologicznym wydarzeniem w życiu kobiety. Zdrowa ciężarna nie musi zmieniać dotychczasowego stylu życia pod warunkiem, że dieta, zajęcia zawodowe, sposób spędzania wolnego czasu oraz przyzwyczajenia nie stanowią zagrożenia dla zdrowia jej dziecka.

Higiena w ciąży to przede wszystkim unikanie tych przyzwyczajeń i nawyków, które mogą wpłynąć niekorzystnie na dziecko, a preferowanie takich, które pomagają w jego prawidłowym rozwoju. Ponadto higieniczny tryb życia chroni Twój organizm przed zmęczeniem, poprawia sprawność fizyczną, zapewnia dobre samopoczucie oraz pomaga zachować urodę.

1. Ubiór w ciąży
Twoje ubranie powinno być przede wszystkim wygodne, lekkie, luźne i przewiewne. Ważne jest, aby nic Cię nie uwierało oraz nie krępowało ruchów. Nie powinnaś nosić odzieży uciskającej brzuch. Podczas ciąży przemiana materii nasila się, co powoduje nadmierne pocenie się, dlatego wybieraj ubrania wykonane z naturalnych tkanin oraz bawełnianą bieliznę osobistą(biustonosz, figi), a do ich prania używaj delikatnych środków. Biustonosz powinien być odpowiednio dobrany(o szerokich ramiączkach, nie może być ciasny).
Obuwie powinno być wygodne i luźne, na niskim obcasie-nie zaleca się płaskiego. Zapobiega to przeciążeniom i bólom kręgosłupa, poprawia krążenie w kończynach dolnych oraz minimalizuje ryzyko upadku.

2. Higiena osobista
W ciąży masz zwiększoną tendencje do pocenia się, w związku z tym powinnaś codziennie zmywać całe ciało pod prysznicem. Jeżeli lubisz kąpiel w wannie, pamiętaj, że temperatura wody nie powinna przekraczać 36 stopni. Do mycia używaj łagodnych, przetłuszczonych mydeł lub żelu. Po każdym skorzystaniu z toalety podmywaj się(płytko), używając specjalnego żelu do higieny intymnej. Pamiętaj, że zawsze należy zachować kierunek od sromu do odbytu, aby nie przenosić bakterii kałowych w okolice pochwy. W przypadku wystąpienia upławów stosuj wkładki higieniczne i często je zmieniaj. Przy nagłej zmianie koloru i zapachu upławów powinnaś skonsultować się z lekarzem. W czasie ciąży nie wolno wykonywać płukania pochwy. Dbaj o regularne wypróżnienia(1razy na dobę). Jeśli cierpisz na zaparcia, stosuj lekką dietę bogatą w warzywa i owoce. Postaraj się odpoczywać w ciągu dnia 1-2 godzin w wygodnej pozycji. Ponadto dbaj o odpowiednią ilość snu w nocy(8-10godzin) Unikaj stresujących sytuacji! Twoje dziecko czuje i słyszy to, co Ty.

3. Higiena jamy ustnej
W okresie ciąży bardzo ważna jest dbałość o zęby. Pod wpływem zmian hormonalnych, jakie zachodzą teraz w Twoim organizmie, często dochodzi do stanów zapalnych dziąseł oraz rozwoju próchnicy. Wapń zawarty w diecie jest także wykorzystywany do budowy kośćca dziecka, dlatego łatwo o jego niedobór. Pamiętaj, aby obowiązkowo myć zęby po każdym posiłku i przed snem i nie spożywać zbyt gorących czy zbyt zimnych i ostrych pokarmów. Przynajmniej 2-3 razy w czasie ciąży powinnaś odwiedzić lekarza stomatologa.

4. Aktywność fizyczna
Aktywność fizyczna zwiększa stężenie hormonów szczęścia(endorfin), poprawia kondycję organizmu oraz dotlenia zarówno Ciebie jak i dziecko. Ciąża to nie choroba i powinnaś się ruszać! Wydolność fizyczna kobiet w II trymestrze ciąży jest nawet większa niż kobiet nieciężarnych. Zdrowa kobieta w ciąży fizjologicznej może uprawiać ulubiony sport, oczywiście nie wyczynowo. Powinnaś dostosować natężenie wysiłku fizycznego do kondycji i dotychczasowych nawyków. Pamiętaj, że przed rozpoczęciem wykonywania jakichkolwiek ćwiczeń skontaktuj się z lekarzem prowadzącym.

Każda kobieta ciężarna powinna odbywać codziennie minimum 30-minutowy spacer. Ruch na świeżym powietrzu relaksuje i koi nerwy, dotlenia dziecko oraz poprawia ukrwienie wszystkich narządów. Natomiast najczęściej zalecane są gimnastyka i ćwiczenia przeznaczone dla kobiet w ciąży, służące utrzymaniu prawidłowej postawy ciała, wpływające na napięcie mięśni, kondycję i na ogólne samopoczucie ćwiczącej. Regularne ćwiczenia w ciąży poprawiają krążenie, oddychanie, a tym samym dotlenienie kobiety i dziecka, zmniejszają przyrost masy ciała w ciąży, zapobiegają wielu przykrym dolegliwościom i przygotowują do porodu. Jeżeli ćwiczyłaś przed zajściem w ciążę, to należy kontynuować tę aktywność, oczywiście z zachowaniem zasad bezpieczeństwa.

Niewskazane są:

• sporty wyczynowe (biegi, skoki, gry zespołowe),
• aktywność z dużym ryzykiem wystąpienia urazów (surfing, jazda konna, jazda na rowerze, motorze, rolkach,nartach i łyżwach),
• ekstremalny wysiłek fizyczny (korzystanie z siłowni, podnoszenie ciężarów),
• hipertermia (przebywanie w saunie).

Pływanie w ciąży nie jest zabronione, pod warunkiem, że jest to ciąża o przebiegu fizjologicznym. Woda powinna być ozonowana i ciepła (28-30 stopni). W środowisku wodnym czujesz się lżejsza, poprawia się Twoja kondycja i bez większego wysiłku wzmacniają się mięśnie. Czujesz ulgę w przeciążonych stawach. Niektóre ośrodki prowadzą specjalną gimnastykę w wodzie dla kobiet w ciąży.

5. Podróże
U zdrowej kobiety w ciąży podróż nie stanowi zagrożenia. Jednak najlepszym czasem na jej odbycie jest II trymestr ciąży, gdyż wtedy kobieta czuje się najlepiej, ustąpiły mdłości i nudności, a ryzyko wystąpienia poronienia lub przedwczesnego porodu jest mniejsze.
Podróż samolotem jest bezpieczna do 36 tygodnia ciąży. Niewskazane są jednak długie loty międzykontynentalne, ze względu na ryzyko wystąpienia zakrzepowego zapalenia żył wskutek długiego unieruchomienia. Po 32 tygodniu ciąży powinnaś się upewnić, czy zostaniesz wpuszczona na pokład samolotu. Podróż nie powinna trwać jednorazowo dłużej niż 5-6 godzin. Po każdych dwóch godzinach rób 10-15 min przerwy, w czasie których powinnaś chodzić i wykonywać ćwiczenia nóg, aby poprawić krążenie w kończynach dolnych. Podczas podróżowania samochodem pamiętaj o zapięciu pasów bezpieczeństwa. Górny pas powinien przebiegać pomiędzy piersiami i nad brzuchem, a dolny pod brzuchem.
W III trymestrze ciąży podróże należy ograniczyć, a w ostatnich 6 tygodniach przed porodem całkowicie zrezygnować z podróżowania.

6. Seks w ciąży
Współżycie płciowe u zdrowej kobiety z prawidłowo rozwijającą się ciążą nie jest zabronione i może być prowadzone do 6 tygodni przed spodziewanym terminem porodu. Oczywiście wraz z zaawansowaniem ciąży konieczna jest zmiana pozycji. Stosunki płciowe zabronione są w przypadku krwawienia(zagrażające poronienie ), skurczów macicy(zagrażający przedwczesny poród), pęknięcia błon płodowych lub innych sytuacji, które określi lekarz.

7. Praca zawodowa
Praca zawodowa może być wykonywana podczas ciąży bez szkody dla zdrowia matki i dziecka, ale powinna być to praca lekka, o umiarkowanym wysiłku, przy zachowaniu swobodnej pozycji ciała. Warunki pracy ciężarnej określa kodeks pracy (tj. Dz U z 1998 r. Nr 21, poz. 94 ze zmianami) oraz rozporządzenie w sprawie wykazu prac szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia kobiet(Dz U 1996 r. Nr 114, poz. 545 ze zmianami)

Prace zabronione w ciąży:

• ciężka praca fizyczna (dźwiganie, wymuszona postawa ciała, stanie powyżej 3 godzin)
• praca w godzinach nocnych
• praca w godzinach nadliczbowych
• delegowanie poza miejsce zamieszkania
• praca w klimacie zimnym, gorącym, zmiennym
• praca w drganiach i hałasie
• praca pod ziemią i na wysokości
• praca w podwyższonym lub obniżonym ciśnieniu
• praca narażająca na działanie pól elektromagnetycznych, promieniowanie jonizujące i nadfioletowe oraz środki toksyczne. Praca przy monitorach ekranowych nie powinna trwać powyżej 4 godzin dziennie.
• praca grożąca ciężkimi urazami fizycznymi i psychicznymi, np. w wymuszonym rytmie pracy na taśmie.

8. Używki a ciąża

Alkohol

Spożywanie nawet najmniejszej ilości alkoholu podczas ciąży może mieć szkodliwy wpływ na rozwijające się dziecko. Pamiętaj, że jeśli pijesz alkohol w ciąży, pije także Twoje dziecko. Alkohol z łatwością przenika przez barierę łożyska. Już po 40-60 minutach po spożyciu alkoholu jego stężenie w krwiobiegu dziecka będzie takie samo jak u matki. Jednakże wyeliminowanie etanolu z organizmu płodu trwa dwukrotnie dłużej, a metabolit alkoholu- aldehyd octowy uszkadza wszystkie komórki, w szczególności zaś zaburza rozwój komórek nerwowych i powstanie połączeń między nimi. Częste spożywanie nawet małych dawek napojów zawierających alkohol może spowodować płodowy zespół alkoholowy, objawiający się wadami rozwojowymi dziecka i zaburzeniami układu nerwowego. Zanim sięgniesz po lampkę czerwonego wina  lub innego alkoholu, zastanów się, czy dałabyś butelkę piwa, kieliszek wódki albo wina swojej 2-letniej córce lub synowi? Wystrzegaj się napojów alkoholowych pod każdą postacią w całym okresie ciąży i karmienia piersią.

Palenie papierosów

Nie pal papierosów w czasie ciąży. Unikaj także biernego palenia. Dym tytoniowy zawiera toksyczne składniki(nikotyna, tlenek węgla i cyjanki), które mogą spowodować bardzo poważne zaburzenia w rozwoju Twojego dziecka. Dzieci matek palaczek mają niższą urodzeniową masę ciała. Z oddziaływaniem nikotyny łączy się częstsze występowanie poronień samoistnych, porodów przedwczesnych, nieprawidłowo przebiegających ciąż, a także zwiększony odsetek umieralności dzieci w okresie ciąży i porodu oraz zespół nagłej śmierci łóżeczkowej.

Kofeina

Kofeina w ciąży w dużej dawce może działać niekorzystnie na Twoje dziecko i przebieg ciąży. Jeśli bardzo lubisz kawę i nie potrafisz z niej zrezygnować, to ogranicz jej spożycie do jednej filiżanki na dobę albo zastąp ją kawą bezkofeinową.