Leczenie kręczu szyi

Jeżeli zauważyłaś u swojego dziecko przymusowe odchylenie główki w jedną stronę skontaktuj się z lekarzem, gdyż przyczyną takiego stanu może być kręcz szyi. Czym jest kręcz szyi? Jakie są objawy choroby? Na czym polega rehabilitacja dziecka?

Kręcz karku - jest to przymusowe ustawienie głowy polegające na pochyleniu jej w bok z jednoczesnym skręceniem w stronę przeciwną do pochylenia. Kręcz karku jest skutkiem pierwotnych lub wtórnych zmian w obrębie mięśni szyi lub kręgosłupa szyjnego.
W zależności od przyczyn zniekształcenia rozróżnia się:
1. Wrodzony kręcz szyi.
a) pochodzenia mięśniowego - spowodowany zmianami w okolicy mięśnia mostkowo - obojczykowo -sutkowego (MOS) na skutek jego częściowego zbliznowacenia i zwłóknienia. Zmiany w mięśniu wg niektórych autorów mogą powstać we wczesnym okresie rozwojowym jak niedorozwój naczyń krwionośnych, inni wadę tę przypisują następstwom urazu poporodowego (na skutek porodu pośladkowego),
b) pochodzenia kostnego - strukturalne zmiany kostne w obrębie szyi.
2. Nabyty, może mieć różną etiologię:
urazową - w wyniku podwichnięcia górnych kręgów szyjnych, oparzenia,
zapalną - w przebiegu gruźlicy, ropnego zapalenia szyi i okolicy nosowo - gardłowej,
układową - w  wyniku choroby Racklingausena odcinka szyjnego kręgosłupa,
spowodowaną wadami wzroku i słuchu,
neurogenną - spowodowane spastycznym napięciem mięśni szyi, jednostronnym porażeniem wiotkim, niedowładem szyi,
reumatoidalną - nagłe, bolesne, przymusowe ustawienie głowy i szyi pojawiające się u osób dorosłych.
3. Nawykowy.
Obraz kliniczny:
Zniekształcenie powoduje niezdolność do odwracania głowy w stronę przeciwną poza linię środkową ciała. Podczas badania szyi dziecka wyczuwa się napinające się pod skórą pasma mięśnia MOS. Dolne przyczepy mięśnia w okolicy mostka i obojczyka są wyraźnie zaznaczone. Niekiedy dochodzi do skrócenia części górnej mięśnia czworobocznego. W miarę wzrostu dziecka dochodzi do wielu następstw:
zniekształcenie:

• dziecko utrzymuje głowę pochylona w bok ku jednemu barkowi, a twarz jest zwrócona w stronę przeciwną - zdrową, nieco ku górze.

zniekształcenia twarzy:

• utrata symetrii - połowa twarzy po stronie skróconego mięśnia rozwija się słabiej i  rośnie wolniej,
• twarz jest mniejsza i skrócona w wymiarze podłużnym (czoło - twarz),
• twarz jest poszerzona w wymiarze poprzecznym (nos - ucho),
• strona zdrowa wykazuje odwrotność.

zniekształcenia układu kostnego:

• nieprawidłowy zgryz,
• kręgi szyjne ulegają sklinowaceniu,
• skrzywienie boczne w odcinku piersiowym.

Cel leczenia:

• doprowadzenie do wydłużenia przykurczonego mięśnia MOS,
• stworzenie warunków do prawidłowego ustawienia głowy i szyi,
• poprawa siły innym mięśni, współdziałających w symetrycznym ruchu.

Leczenia usprawniające:

• ćwiczenia bierne, redresyjne, czynne, 
• wzmocnienie mięśni strony przeciwnej,
• ćwiczenia zwiększające zakres ruchu kręgosłupa szyjnego,
• ćwiczenia korekcyjne (postawa ciała),
• odpowiednia pielęgnacja dziecka,
• delikatny masaż,
• stosowanie ciepła,
• utrzymanie głowy w hiperkorekcji za pomocą plastra.

Prawidłowe ułożenie dziecka:

• u dziecka leżącego na plecach układa się po obu stronach po jednym woreczku, sięgającym do barków,
• w leżeniu na brzuchu głowa zwróconą w stronę przeciwną do przykurczu (dziecko patrzy na chore ramię),
• w leżeniu na boku po stronie przykurczu głowa na twardej poduszce (o szerokości równej odległości barku od szyi) po stronie zdrowej bark poza poduszką,
• przy tendencji do bocznego skrzywienie odcinka piersiowo - lędźwiowego należy ułożyć trzeci woreczek na wysokości miednicy, zabezpieczając przed ułożeniem dziecka w leżeniu tyłem.

Wskazane jest:

• zawieszanie zabawek tak aby dziecko patrząc na nie nie zwracało głowy w stronę przykurczonego mięśnia,
• podczas karmienia butelką należy podawać od strony przykurczonego mięśnia, zmuszając dziecko do czynnej korekcji,
• po każdym karmieniu należy układać dziecko w leżeniu przodem ze zgiętymi kończynami górnymi w stawach łokciowych i ramionami opartymi o podłoże, stymulując czynne unoszenie głowy.

Nie wolno nosić dziecka na rękach z głową ustawioną pionowo!

W przypadku braku poprawy w leczeniu zachowawczym wykonuje się zabieg operacyjny, który polega na odpowiednim przecięciu włókien przykurczonego mięśnia w celu jego wydłużenia. Stosuje się najczęściej pod koniec pierwszego roku życia. W przypadku kręczu karku pochodzenia kostnego nie stosuje się leczenia operacyjnego ze względu na bliskie sąsiedztwo rdzenia przedłużonego.