Diagnostyka i leczenie astmy atopowej u dzieci

Rozpoczyna się u dzieci najczęściej przed 6 rokiem życia. Mało który rodzic zdaje sobie sprawę, że duszności u małego alergika mogą być spowodowane właśnie tą chorobą. O czym mowa? O astmie atopowej, czyli alergicznej, najczęstszej astmie występującej u dzieci.

Czym różni się astma atopowa od innej?

Astma  to przewlekłe, zapalne schorzenie dróg oddechowych, wywołane alergenami, zakażeniami wirusowymi, bakteryjnymi, czynnikami zawodowymi, nietolerancją aspiryny, bądź też innych leków przeciwzapalnych.

Wyróżnia się dwa rodzaje astmy: astma niealergiczna i  alergiczna, czyli atopowa.

Astma alergiczna ujawnia się zwykle już w dzieciństwie. Bardzo często towarzyszą jej inne choroby wywołane alergenami: atopowe zapalenie skóry, alergiczny nieżyt błony śluzowej nosa, zapalenie spojówek oczu.

Czynniki wyzwalające napady lub zaostrzenia astmy:

• alergeny występujące w powietrzu atmosferycznym np. pyłki,
• zakażenia układu oddechowego,
• zmiany pogody,
• pokarmy, a zwłaszcza zawarte w nich konserwanty,
• niektóre leki,
• zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego,
• wysiłek fizyczny,
• bardzo silne emocje.
  

Objawy i diagnostyka

Astma atopowa u dzieci objawia się zazwyczaj napadowo, po kontakcie z alergenem. Okresy objawowe przeplatają się z okresami bezobjawowymi, w czasie których dziecko nie odczuwa żadnych oznak choroby. Napad astmy występujący nagle, często w nocy, najczęściej poprzedza go atak kaszlu i wodnisty katar. Bardzo często podczas napadu występują duszności, utrudniony wydech, odpluwanie gęstej  wydzieliny, a dziecko poci się, odruchowo przyjmuje pozycję siedzącą i unosi ramiona, nieświadomie uruchamiając pomocnicze mięśnie oddechowe.

Silne napady astmy mogą zwężać światło oskrzeli powodując  tym samym zaburzenia we krwi, a czasami również utratę świadomości (niedotlenienie mózgu).

Dzieci z astmą posiadają nadreaktywne drogi oddechowe. Nieustannie wykazują lekką reakcję zapalną. Kiedy drogi oddechowe u dziecka są zaczerwienione i podrażnione, stają się bardzo reaktywne, czyli kurczliwe, a wtedy pojawia się świszczący oddech, to oznaka, która powinna zwrócić uwagę rodziców.

Diagnostykę astmy atopowej u dziecka należy poprzedzić, o ile nie były wykonywane do tej pory, testami alergicznymi, które pomogą ustalić na jaki alergen maluch jest uczulony. W tym celu należy udać się do alergologa, który przeprowadzi testy skórne lub z krwi. Identyfikacja czynnika uczulającego jest niezbędna w zapobieganiu napadom astmy, a także w procesie leczenia.

Następny krok to wywiad i badanie lekarskie pozwalają stwierdzić, która część oskrzeli została zaatakowana przez chorobę. Jeżeli zmiany znajdują się w tchawicy, to kaszel będzie głośny. Jeżeli objawy będą dotyczyć niemowląt lub młodszych dzieci, to lekarze określają taką reakcję jako krup, wtedy problem jest umiejscowiony wysoko w drogach oddechowych.

Jeśli alergen  przedostanie się głębiej, czyli do większych oskrzeli -  reakcja będzie objawiać się wytwarzaniem dużych ilości śluzu.

Leczenie

Leczenie objawowe podczas napadu  polega na podawaniu leków rozkurczowych i wykrztuśnych przepisanych przez lekarza, oraz częstym podawaniu picia i nawilżeniu powietrza.

Ponadto (poza napadem) należy usunąć alergeny z otoczenia dziecka, systematycznie prowadzić gimnastykę oddechową i poprawiać czynność układu oddechowego. Wskazane jest także okresowo leczenie klimatyczne, np. w sanatorium. Jeżeli natomiast napady są częstsze niż raz
w miesiącu należy im zapobiegać poprzez podawanie leków zaleconych przez lekarza.

Każdego rodzica i lekarza powinien zaniepokoić świszczący oddech u dziecka. Jednak wiele osób jest zaskoczonych, że dzieci z w tym objawem lub też nawracającymi atakami zapalenia płuc w rzeczywistości cierpią na astmę. Ważne jest aby każdy mały alergik był kontrolowany przez rodzica pod kątem potencjalnej astmy atopowej, gdyż nieleczona prowadzi to poważnego zagrożenia zdrowia a nawet życia.