Na czym polega zaćma?

Zaćma (katarakta) to choroba polegająca na zmętnieniu soczewki, a co z tym idzie pogorszeniu jakości widzenia lub całkowitej utracie wzroku. Można wyróżnić dwa rodzaje zaćmy - związaną z wiekiem i wrodzoną, która dotyczy dzieci.

Zaćma jest najczęstszą chorobą oczu pojawiającą się przede wszystkim u ludzi starszych. Powstaje w soczewce oka, gdzie tworzą się nowe włókna, które nadmierne koncentrują się i zagęszczają. Powstałe zmętnienie powoduje utrudnione przedostawanie się promieni świetlnych do oka i nieprawidłowe ich rozproszenie. Spada przejrzystość soczewki, barwa z przeźroczystej przechodzi w białą, a w największym stopniu zaawansowania choroby nawet staje się brązowa. Zaćma nie jest jednak problemem tylko osób starszych, dotyka również młodsze osoby, a nawet dzieci.
 
Zaćma związana z wiekiem

Jest to najczęściej spotykana odmiana zaćmy, dotyka ona w Polsce co pięćdziesiątą osobę, najczęściej w wieku 50 - 60 lat. Rozpoznanie zaćmy opiera się na stwierdzeniu zaburzeń widzenia np. zamglonego obrazu, następnie wykonuje m.in. wziernikowanie oka, badanie biomikroskopem, a w przypadku już formy zaawansowanej wykonywane jest USG oka. Zaćma jest najczęstszą przyczyną ślepoty na świecie, jednak jest to odwracalne schorzenie. U dorosłych zmętniałą soczewkę usuwa się operacyjnie, a na jej miejsce wszczepia się sztuczną i chory odzyskuje wzrok. Zaćmę można usunąć tylko raz, często jednak po pewnym czasie dochodzi do nawrotu choroby, objawiającym się częściowym zmętnieniem tylnej torebki soczewki. W tym przypadku możliwość jest tylko jedna - wykonanie laserem otworu w zmętniałej części soczewki, co skutkuje przywróceniem ostrości wzroku.

Rodzaje zaćmy związanej z wiekiem

•     początkowa - zmętnienie występuje na obwodzie soczewki,
•     zaawansowana - obejmuje całą soczewkę powodując upośledzenie widzenia,
•     pęczniejąca - soczewka chłonie wodę,
•     dojrzała - powoduje ślepotę.

Zaćma wrodzona

Wrodzona odmiana zaćmy może być obserwowana u dzieci już przy urodzeniu lub w pierwszych miesiącach życia. Często jest bez objawowa, niekiedy zauważana jako nieobecność wzrokowa u dziecka. Choroba ta nie jest tak bardzo widoczna jak u dorosłych, może być zauważalna jako biały refleks z źrenicy. Innymi objawami zaćmy u dziecka mogą być zez, oczopląs. Przyczyny powstawania tej odmiany choroby nie są do końca znane, może być wynikiem cukrzycy matki, brania leków kortykosteroidowych w czasie ciąży przez matkę bądź wynikiem zakażenia wewnątrzmacicznego różyczką lub opryszczką. Podobnie jak u dorosłych zaćma wrodzona usuwana jest chirurgicznie w pierwszych miesiącach życia, by nie doszło do powstania trwałego niedowidzenia. Wszczepienia soczewek stosowane są tylko u dzieci po drugim roku życia.

Rodzaje zaćmy wrodzonej:

•     warstwowa - upośledzenie widzenie jest nieznaczne, obwód soczewki jest przejrzysty
•     jądrowa - występuje w środkowej części soczewki, widzenie jest pogorszone w jasnym świetle,
•     całkowita - powoduje brak możliwości rozwijania się wzroku,
•     torebkowa przednia i tylną,
•     błoniasta - powstały płyn ze środka soczewki wypłynie na skutek przerwania torebki.