Gips czy orteza?

Zarówno sportowcy jak i każdy z nas narażony jest na stłuczenia, zwichnięcia, skręcenia. Powodują one poważny ,,uszczerbek" na zdrowiu. Dlatego warto udać się jak najszybciej do specjalisty, by zaopatrzyć kontuzjowaną część ciała. Zarówno gips jak i orteza mają za zadanie unieruchomienie kończyny czy części ciała.

W praktyce lekarskiej unieruchomienie gipsowe, jak i ortezy mają swoje zastosowanie i nie należy obu tych sposobów mylić ani traktować jako zamienne. Niejednokrotnie - na przykład w ramach postępowania zachowawczego po nastawieniu złamania - konieczne jest założenie unieruchomienia gipsowego, natomiast orteza jest przeciwwskazana, ponieważ nie zapewnia idealnego unieruchomienia, co może doprowadzić do zaburzenia zrostu kostnego.

Założenie gipsu unieruchamia staw, ale nie pozwala na oddziaływanie na tkanki okołostawowe. Nie można mobilizować tkanek, zapobiegać zrostom, rozciągać elementy przykurczające się, wzmacniać i stymulować mięśnie, które ulegają zanikowi podczas unieruchomienia.

W dzisiejszych czasach ortopedzi, traumatolodzy z reguły częściej zabezpieczają stawy ortezami. Przewaga ta spowodowana jest wieloma czynnikami:

• Głównie ze względu na możliwość dopasowania do rodzaju uszkodzenia oraz lekkość. Orteza obciąża mięśnie, więzadła i stawy, koryguje ustawienie stawów, np. stopy czy kręgosłupa, a także zmniejsza obrzęki pourazowe,
• Utrzymuje odpowiednią temperaturę uszkodzonego miejsca i działa profilaktycznie, zabezpieczając przed ponownymi urazami,
• Zaletą jest również możliwość ściągania i zakładania stabilizatora na czas ćwiczeń. Pozwala to na wczesne rozpoczęcie rehabilitacji i szybkie przywrócenie chorego do sprawności. Ponadto ortezy są wygodniejsze od gipsu i dają większą swobodę funkcjonowania,
  
• Osoby noszące ortezy muszą jednak pamiętać aby stosować się do zaleceń specjalisty. Pozytywną cechą przy zastosowaniu takiego unieruchomienia jest zachowanie komfortu higieny osobistej. Poza tym ortezy są bardziej wytrzymałe niż gips i służą do wielokrotnego użytku.

Główne wskazania do stosowania ortez:

• choroby reumatyczne- orteza ma w tym przypadku zmniejszać dolegliwości bólowe oraz opóźniać proces degradacji powierzchni stawowych. Schorzenia tego rodzaju charakteryzuje się przewlekłymi zmianami zapalnymi w obrębie tkanki łącznej. W skrajnych przypadkach powoduje ograniczenie ruchomości stawów, aż do całkowitego ich usztywnienia.

• dysfunkcje neurologiczne- orteza także stosowana jest w przypadku uszkodzenia rdzenia kręgowego, oraz gdy występuje nacisk struktur kostnych na nerwy. Skutkiem ubocznym jest drętwienie kończyn, spastyczność ( czyli wzmożone napięcie mięśniowe oraz zesztywnienie stawów), a wiotkość, oraz ograniczenia ruchów. Ból jest promieniujący do innych części ciała. Orteza zapobiega pogłębianiu się powstałego uszkodzenia, odciąża upośledzony staw, a także zmniejsza dolegliwości bólowe.

• urazy- ortezy odciążają oraz odpowiednio stabilizują stawy. Są stosowane coraz częściej zamiast gipsu, gdyż gips uniemożliwia wykonywanie ruchów i opóźnia wykonywanie ćwiczeń usprawniających.

• wady wrodzone- ortezy stosowane są najczęściej przed zabiegiem operacyjnym m.in. w celu zapobieżenia pogłębiania się wady, lub lekkiej jej korekcji. Długość oraz częstotliwość noszenia ortez po zabiegu zależy od rodzaju dysfunkcji.