Zakrzepowe zapalenie żył

Zakrzepowe zapalenie żyły jest to zapalny odczyn ściany naczyń żylnych, powodujący powstawanie skrzeplin na ich wewnętrznych ścianach. Schorzenie to nie tylko powoduje ból i obrzęk nogi, lecz stanowi także zagrożenie dla życia.

Istnieje zwiększone ryzyko powstania zapalenia żył, jeśli:

• masz więcej niż sześćdziesiąt lat,
• przebyłeś ostatnio duży zabieg operacyjny,
• w twoim ciele rozwija się nowotwór, o czym możesz nie wiedzieć (nie wyjaśnione zapalenie żył może być pierwszą oznaką ukrytej, milczącej zmiany złośliwej),
• przyjmujesz doustnie środki antykoncepcyjne,
• cierpisz na żylaki kończyn dolnych,
• jesteś otyły,
• przepływ krwi jest u ciebie spowolniony, ponieważ masz słabe serce (cierpisz na zastoinową niewydolność serca),
• leżałeś od wielu dni w łóżku, bez ruchu, nie wykonując żadnych ćwiczeń (to jest powód, dla którego lekarze stawiają cię tak szybko na nogi po zawale serca lub po operacji),
• odbyłeś długi lot samolotem, siedząc w jednym z tych groteskowych minifoteli lotniczych, nie podnosząc się i nie spacerując od czasu do czasu,
• przebyłeś uraz nogi z uszkodzeniem żyły, w której sformowała się skrzeplina.
  

Zakrzepowe zapalenie żył należy podejrzewać, gdy twoja noga nagle stanie się bolesna, czerwona, spuchnięta, tkliwa i gorąca w dotyku z wyraźnie widocznymi żyłami. Powyższe klasyczne objawy od razu nasuwają oczywiste rozpoznanie i dalsze badania mogą być zbyteczne.

Istnieje jednak wiele innych stanów chorobowych, które imitują zapalenie żył, dlatego zawsze pacjent powinien być skierowany na badanie ultrasonograficzne (USG Doppler). Badanie to jest bardzo proste i niekosztowne. Jeśli wynik nie będzie rozstrzygający, musisz wykonać flebografię - badanie rentgenowskie żył, polegające na wstrzykiwaniu środka kontrastującego do żyły.

Bardzo ważne jest ustalenie prawidłowego rozpoznania choroby. W wielu przypadkach wcale nie musisz mieć zapalenia żył, mimo że objawy na to wskazują - na przykład twoja noga może stać się gorąca, spuchnięta i tkliwa po urazie, lecz bez tworzenia się skrzeplin w żyłach, albo możesz mieć miejscowe zakażenie skóry na nodze, także bez wciągania żyły w proces chorobowy.

Z drugiej strony, zapalenie żył może być usytuowane tak głęboko w nodze, że chociaż cię boli, to jednak nic nie widać na powierzchni kończyny, co mogłoby wskazywać na zapalenie żył - i łatwo można przeoczyć właściwą chorobę.

Nie jest dobrze nazywać zakrzepowym zapaleniem żył coś, co nim faktycznie nie jest, ale nierozpoznanie tego zapalenia może stanowić zagrożenie dla życia.

Głębokie zapalenie żył wymaga zastosowania leków przeciwzakrzepowych. Po przyjęciu cię do szpitala otrzymasz dożylnie heparynę, szybko działający środek przeciwzakrzepowy. Aby określić właściwą dawkę tego leku, należy badać kilka razy dziennie stopień ,,rozrzedzenia" twojej krwi. Po 4 dniach podawania heparyny dodaje się inny lek przeciwzakrzepowy, warfarynę przyjmowaną doustnie. Te dwa leki przyjmowane są razem zwykle przez następne 4 dni, aż werfaryna w pełni wykaże swoje działanie; wtedy odstawia się heparynę, a dalej podaje werfarynę.

W czasie doustnego przyjmowania leku przeciwzakrzepowego jest niezwykle ważne, aby wykonywać w regularnych odstępach czasu badanie krwi (badanie to nazywane jest,,czasem protrombinowym"). Skrócenie czasu protrombinowego oznacza ryzyko pojawienia się wędrującej skrzepliny krwi i tworzenia przez nią zatorów w płucach, podczas gdy jego przedłużenie może spowodować wewnętrzne krwawienie.

Powinieneś wyrobić sobie nawyk uważnego poszukiwania oznak krwawienia w twoim moczu, stolcu, plwocinie oraz informowania swojego lekarza o każdym krwawieniu z nosa lub zauważonych siniakach na skórze. Leczenie przeciwzakrzepowe raz rozpoczęte, zazwyczaj musi być kontynuowane od 3 do 6 miesięcy, w zależności od wielkości i lokalizacji objętej procesem zapalnym żyły, i od tego, czy występowały takie powikłania, jak oderwanie się z żyły kawałka skrzepliny i przemieszczenie się jej do płuc, czyli tam gdzie krążenie żylne się kończy (powstawanie zatorowości płucnej).

W jaki sposób leczy się zapalenie żył, gdy nie można podać leków przeciwzakrzepowych z powodu krwawiącego wrzodu lub nowotworu, zaburzeń mechanizmu krzepnięcia krwi lub niedawno przebytej operacji chirurgicznej (gdy rozcieńczenie krwi mogłoby sprowokować krwawienie)? U takich pacjentów mały filtr, wyglądający jak parasolka, wprowadzany zostaje przez jedną z żył w pachwinie i umieszczony w dużej żyle w brzuchu, przez którą przepływają wędrujące skrzepliny. Filtr łapie w pułapkę skrzepliny i nie pozwala na ich dalsze przemieszczanie się do płuc. Zastosowanie tej procedury należy także rozważyć, jeśli miałeś zatory w płucach, mimo właściwego leczenia przeciwzakrzepowego, co zdarza się od czasu do czasu.

Nie każdy przypadek zapalenia żył wymaga zastosowania środków przeciwzakrzepowych. Jeśli żyła objęta procesem zapalnym położona jest bardzo powierzchownie - to znaczy jest dosłownie na powierzchni nogi, tak że jest widoczna i możesz jej dotknąć - leki przeciwzakrzepowe zazwyczaj nie są potrzebne. Najlepszym środkiem w powierzchownym zapaleniu żył jest indometacyna, lek przeciwzapalny - 50 mg, przyjmowana 3 razy dziennie po posiłkach. Nie musisz wcale pozostawać w łóżku. Aktywność fizyczna sprzyja szybszemu rozpuszczaniu skrzeplin. Dodatkowo zaleca się pacjentom zakładanie elastycznych pończoch lub bandaży. Jeśli zapalenie nie ustępuje po kilku tygodniach, kieruję pacjenta do chirurga w celu usunięcia zmienionej żyły. Jest to łatwy zabieg, wykonywany w znieczuleniu miejscowym (nawet nie wymaga hospitalizacji).