Morfologia - jak interpretować wyniki?

Morfologia krwi jest to podstawowe badanie diagnostyczne z krwi, polegające na ilościowej i jakościowej ocenie elementów morfotycznych krwi. Jest pomocna we wczesnym wykryciu wielu chorób. Na wydruku wyniku morfologii krwi pojawia się szereg liter i cyfr, które oznaczają między innymi poszczególne rodzaje krwinek oraz ich ilość w badanej w morfologii próbce krwi. Przeczytaj artykuł i dowiedz się więcej na temat interpretacji wyników morfologii krwi.

Morfologia pokazują zawartość poszczególnych typów komórek krwi. Obejmuje m.in. liczbę erytrocytów (krwinek czerwonych), leukocytów (krwinek białych), trombocytów (płytek krwi), hematokryt czy stężenie hemoglobiny. Wyniki morfologii należy porównywać zawsze z normami, które podaje pracownia analityczna wykonująca badanie. Interpretacji wyników powinno towarzyszyć zbadanie chorego, poznanie jego ogólnego stanu zdrowia, wieku i trybu życia.

Jak interpretować wyniki morfologii?
Erytrocyty (RBC)
kobiety – 3,9–5,6 M/µl, mężczyźni – 4,5–6,5 M/µl
Zwiększenie ponad normę zdarza się rzadko (np. u osób przebywających wysoko w górach). Zmniejszenie się liczby erytrocytów oznacza anemię. Może być skutkiem utraty krwi (np. z wrzodu żołądka lub dwunastnicy) albo efektem niedoboru żelaza, witaminy B12 lub kwasu foliowego. Inne przyczyny to ciąża i choroby nerek.
Hemoglobina (HGB)
kobiety – 6,8–9,3 mmol/l lub 11,5–15,5 g/dl, mężczyźni – 7,4–10,5 mmol/l lub 13,5–17,5 g/dl
Przekroczenie normy świadczy o odwodnieniu organizmu. Niskie wartości są oznaką anemii.
Hematokryt (HCT)
kobiety: 37–47%, mężczyźni: 40–51%
Podwyższony wskaźnik występuje w chorobie o nazwie czerwienica i przy odwodnieniu organizmu. Obniżony wskaźnik sugeruje anemię.
Średnia objętość krwinki czerwonej (MCV)
80–97 fl
Wzrost wartości MCV nie oznacza patologii, ale przy przekroczeniu 110 fl można spodziewać się anemii spowodowanej niedoborem witaminy B12 lub kwasu foliowego. Zmniejszenie wartości MCV (zwane mikrocytozą) to najczęściej skutek niedoboru żelaza.
Średnia zawartość hemoglobiny w krwince czerwonej (MCH)
26–32 pg
Pozwala odpowiedzieć na pytanie, czy erytrocyty posiadają normalną, zbyt małą lub zbyt dużą ilość hemoglobiny. Zmniejszenie wartości MCH świadczy o niedobarwieniu (najczęściej w anemii z niedoboru żelaza).
Średnie stężenie hemoglobiny w krwince czerwonej (MCHC)
31–36 g/dl lub 20–22 mmol/l
Jest to miara wysycenia erytrocytów hemoglobiną, podobnie jak MCH. Zmniejszenie wartości MCHC jest typowe w anemii z niedoboru żelaza, często spotykane u kobiet miesiączkujących.
Leukocyty (WBC)
4,1–10,9 K/µl (G/l)
Zwiększenie ponad normę to sygnał, że w organizmie toczy się infekcja lub mamy do czynienia z miejscowym albo uogólnionym stanem zapalnym czy też z białaczką (podwyższone wskaźniki pojawiają się również przy intensywnym wysiłku fizycznym, długotrwałym, nadmiernym stresie, a nawet po dłuższym opalaniu). Zmniejszenie liczby leukocytów może być spowodowane niedoborem granulocytów, limfocytów lub wszystkich komórek jednocześnie. Może być wynikiem uszkodzenia szpiku przez chorobę lub skutkiem ubocznym leczenia.
Limfocyty (LYM)
0,6–4,1 K/µl; 20–45%
Liczba limfocytów zwiększa się w: chłoniakach, przewlekłej białaczce limfocytowej, szpiczaku mnogim, nadczynności tarczycy oraz w chorobach zakaźnych wieku dziecięcego. Uwaga: większa niż u dorosłych liczba limfocytów u dzieci do 4 lat jest normą. Zmniejszenie liczby limfocytów u dorosłych może być objawem AIDS i, w mniejszym stopniu, innych zakażeń wirusowych; u dzieci może mieć charakter wrodzony i wymagać jak najszybszego leczenia.
Monocyty (MONO)
0,1–0,4 G/l
Zwiększenie liczby monocytów może być spowodowane mononukleozą zakaźną, przewlekłym zakażeniem bakteryjnym: gruźlicą, kiłą, brucelozą, zapaleniem wsierdzia, durem, zakażeniami pierwotniakowymi, a także urazami chirurgicznymi, kolagenozami, chorobą Crohna, nowotworami oraz być objawem białaczki monocytowej. Zmniejszenie liczby monocytów może być wynikiem toczącej się w organizmie infekcji lub stosowania niektórych leków (np. glikosterydów), ale w praktyce medycznej zwykle nie ma istotnego znaczenia.
Trombocyty (PLT)
140–440 K/µl (G/l)
Zwiększenie ponad normę pojawia się w przewlekłych zakażeniach, po wysiłku fizycznym, w niedoborze żelaza, po usunięciu śledziony, w ciąży i w nadpłytkowości samoistnej (nowotwór o łagodnym długotrwałym przebiegu). Zmniejszenie liczby płytek krwi może być spowodowane ich upośledzonym wytwarzaniem w szpiku (z powodu przerzutów raka do szpiku lub ostrych białaczek), na skutek działania leków przeciwbólowych i antybiotyków, chorób autoimmunizacyjnych lub ich niszczeniem przez toksyny bakteryjne.

Jeśli masz jakieś wątpliwości odnośnie swoich wyników badań, skonsultuj się ze swoim doktorem.  Normy morfologii krwi zależą od wielu czynników, z tego powodu powinny być zawsze analizowane przez lekarza w oparciu o wykonane badanie lekarskie i dokładnie zebrany wywiad.