Medycyna ogólna

Leczenie zapalenia opon mózgowych

Publikacja: 23 kwiecień 2015
Zapalenie opon mózgowych jest to ciężka choroba obejmująca swoim zasięgiem opony miękkie mózgu i rdzenia kręgowego. Dowiedz się czym jest spowodowane, jakie mogą być jego przyczyny i w jaki sposób leczone jest zapalenie opon mózgowych.
Mózg człowieka jest najważniejszym organem będącym centrum dowodzenia wszystkich czynności żywicowych. Dlatego tak ważna jest ochrona tego delikatnego organu. Służą do tego opony mózgowe: twardówka, pajęczynówka i opona miękka. Ich funkcją jest nie tylko ochrona mechaniczna, ale i tworzenie zapory dla ciał obcych.

Zapalenie opon mózgowych jest bardzo groźnym schorzeniem ze względu na szybkość z jaką rozwija się w organizmie człowieka.
Do zakażenia dochodzi gdy patogeny przenikają do mózgu poprzez naturalne bariery ochronne - opony mózgowe.  Zapalenie opon może być wywołane przez bakterie, wirusy, grzyby oraz pasożyty.

Patogeny mogą przeniknąć do mózgu na trzy sposoby:
  • Z położonych blisko mózgu obszarów – zatok i ucha gdy tworzy się w nich proces zapalny
  • Poprzez układ krwionośny - w trakcie ostrych schorzeń takich jak zapalenie płuc, pęcherzyka żółciowego bądź wyrostka robaczkowego. Naczynia krwionośne są wtedy bardziej przepuszczalne a dzięki temu patogeny mogą migrować w inne rejony ciała w tym do mózgu. 
  • Uszkodzenie czaszki daje możliwość bezpośredniego wniknięcia patogenów do mózgu.
  • Istnieje kilka podstawowych objawów występujących w każdym rodzaju zapalenia opon mózgowych, reszta różni się w zależności od czynnika, który wywołał owe zapalenie. Inne objawy towarzyszące są wywołane poprzez bakterie, wirusy, grzyby i pasożyty. Wszystkie objawy wywołane są podrażnieniem opon w mózgu i w całości tworzą tak zwany zespół oponowy.
     
    Podstawowe objawy zapalenia opon mózgowych:
    • silny ból głowy,
    • nudności i wymioty,
    • podwyższona temperatura,
    • głowa odchylona ku tyłowi,
    • objawy oponowe (sztywność karku),
    • objaw Brudzińskiego (pochylenie głowy do klatki piersiowej powoduje ugięcie nóg w kolanach i biodrach).
    Leczenie zapalenia opon mózgowych

    Aby rozpocząć leczenie niezbędne jest w pierwszej kolejności dokładne rozpoznanie choroby. Diagnoza najczęściej stawiana jest na podstawie charakterystycznych objawów wymienionych wyżej. Objawy te dają wystarczającą wiedzę by udzielić pacjentowi pierwszej pomocy i podać leki, które spowolnią proces choroby.

    Jednak, aby wyleczyć zapalenie opon mózgowych w pełni, niezbędne jest pobranie płynu mózgowo rdzeniowego by dobrać antybiotyk odpowiedni do patogenu, które spowodowało zapalenie opon mózgowych. Częstym zabiegiem jest podawanie antybiotyków o szerokim spektrum działania nawet przy podejrzeniu schorzenia, tak aby przyśpieszyć zawczasu leczenie.

    Innym działaniem towarzyszącym leczeniu osoby zapaleniem opon jest profilaktyczne podanie antybiotyków i szczepionek osobom z otoczenia chorego tak aby zapobiec szerzeniu się groźnych patogenów.
     
    Leczenie poszczególnych rodzajów zapalania opon mózgowych:
  • Bakteryjne zapalenie opon mózgowych. Leczenie obowiązkowo musi odbywać się na oddziale chorób zakaźnych. Do leczenia stosowane są antybiotyki – zanim szczep powodujący chorobę zostanie zidentyfikowany stosuje się antybiotyki o szerokim spektrum działania, a gdy zidentyfikujemy podaje się leki bezpośrednio skierowane w dany patogen.
  • Wirusowe zapalenie opon mózgowych. Schorzenie to jest najłagodniejszą odmianą zapalenia opon mózgowych, organizm sam sobie radzi i walczy z patogenem. Leczenie więc ogranicza się do niwelowania objawów i obserwacji lekarskiej.
  • Grzybicze zapalenie opon mózgowych. Leczenie odbywa się poprzez podawanie amfoterycyny B oraz flukonazou - leku przeciwgrzybicznego o szerokim spektrum działania.
  • Pasożytnicze zapalenie opon mózgowych.  Leczenie odbywa się poprzez podawaniu amfoterycyny B w warunkach szpitalnych.
  • Źródło:
    Lehmann-Horn F., Ludolph A. "NEUROLOGIA - diagnostyka i leczenie, Urban & Partner", Wrocław 2004

    Ostatnie publikacje

    Czy wiesz że.. ?
    w Polsce zapalenie opon mózgowych najczęściej spowodowane jest przez 3 patogeny: Neisseria meningitidis, Haemophilus influenzae, Streptococcus pneumoniae.