Niepokojący pieprzyk, czyli wszystko o czerniaku...

Większość z nas posiada na ciele niejedną skórną zmianę barwnikową zwaną potocznie "pieprzykiem". Są jednak sytuacje w których może stać się on przyczyną poważnej choroby nowotworowej - czerniaka. Jak go rozpoznać i co go wywołuje? Dowiedz się co zrobić, gdy zaobserwujesz niepokojące objawy.

Pierwszym krokiem w diagnostyce czerniaka powinna być dokładna kontrola całego ciała, wykonana samodzielnie przed lustrem. Każde znamię, które odznacza się chociaż jedną z kilku charakterystycznych cech, powinno skłonić już do wizyty u lekarza dermatologa (lub chirurga onkologa).

Obserwację może ułatwić tzw. metoda ABCD:
A - asymetria znamienia;
B - obrzeże, które powinno być regularne;
C - kolor (powinien być jednolity, niepokojące jeśli zmienia się na powierzchni znamienia);
D - średnica znamienia (szczególnej obserwacji podlegają znamiona powyżej 0,5 cm oraz wszelkie niepokojące zmiany jak powiększanie się znamienia).
Diagnostyka Lekarz dermatolog powinien podjąć jednoznaczną decyzję, czy zmiana na skórze wymaga wizyty u lekarza onkologa. Onkolog wykonuje szereg badań, które stwierdzą, czy niepokojące znamię to czerniak, czy nie. Podstawą w diagnostyce nowotworów złośliwych jest badanie histopatologiczne – lekarz pobiera reprezentatywny fragment chorej tkanki i przeznacza ją do dalszych testów.

W przypadku czerniaka jednak, należy wyciąć od razu całą zmianę, gdyż niedozwolone jest pobieranie tylko i wyłącznie jego fragmentów. W przypadku podejrzenia czerniaka, nie należy również wykonywać tak zwanej biopsji cienkoigłowej, która polega niejako na „zassaniu” próbki strzykawką.

W przypadku potwierdzenia czerniaka wykonuje się badanie USG, które pozwala na wykrycie powiększonych węzłów chłonnych w obszarze sąsiadującym z chorym miejscem. Bardzo ważna jest lokalizacja tak zwanego węzła wartowniczego, czyli pierwszego węzła chłonnego, pojawiającego się na drodze naczyń limfatycznych od guza do większych skupisk układu chłonnego. Przerzuty do owego węzła klasyfikują go do natychmiastowego usunięcia, wraz ze wszystkimi regionalnymi, czyli występującymi na tym samym obszarze.
Przyczyny Są one kwestią indywidualną pacjenta, ponieważ czerniak (mimo iż występuje głównie na powierzchni skóry), może rozwinąć się wszędzie, gdzie występują komórki barwnikowe np.: w jamie ustnej, żołądku, na błonie śluzowej narządów płciowych, a nawet wewnątrz oka.

Częstymi przyczynami są: nadmierna ekspozycja na słońce znamion barwnikowych (szkodliwość promieni UV), zbyt częste opalanie i korzystanie z solarium, ale także duża ich ilość na powierzchni ciała, obniżona odporność, predyspozycje hormonalne i genetyczne, schorzenia dziedziczne.
Objawy Są one zależne od odmiany czerniaka, na ogół są to: ciemna, czarna lub brązowa często nieregularna plama na skórze, owrzodzenia wokół znamion skórnych, zmiana koloru, zmiana kształtu, powiększenie się znamienia, krwawienie oraz swędzenie w okolicach znamienia.

Warto więc dokładnie obserwować każdą zmianę barwnikową na swoim ciele i pamiętać, że mimo oporności na leczenie oraz złośliwości tego nowotworu, wcześnie wykryty czerniak jest w pełni uleczalną chorobą.