Artroskopia - na czym polega i jakie są wskazania do zabiegu?

Artroskopia jest coraz popularniejszą metodą leczenia stawów. Przeczytaj na czym polega ten zabieg chirurgiczny? W jakich przypadkach jest stosowany, jak się do niego przygotować by uniknąć powikłań?

Nazwa zabiegu pochodzi z połączenia dwóch wyrazów greckich: "arthros" - staw, i "skope" - oglądać. Krótko ujmując artroskopia to wziernikowanie wnętrza stawów, np. kolanowego lub barkowego. Potocznie artroskopia to zabieg chirurgiczny polegający na „zajrzeniu” do wnętrza stawu w celu zbadania i leczenia pojawiających się tam problemów.

Artroskopię wykonuje się w warunkach sali operacyjnej w znieczuleniu miejscowym lub ogólnym, trwa ona do godziny. Dla oceny stawu ortopeda wykonuje niewielkie nacięcia skóry (tzw „dostępy”) dla wprowadzenia optyki z oświetleniem (pierwszy dostęp) i specjalnych instrumentów (zwykle 2-3 kolejne dostępy ), którymi wykonuje się operację wewnątrz stawu. Polega na wprowadzeniu urządzenia zwanego artroskopem do stawu poprzez niewielkie nacięcia w okolicy stawu. Po jego wprowadzeniu, do wnętrza stawu podaje się roztwór soli fizjologicznej, co ułatwia obejrzenie wnętrza stawu. Następnie ocenia się wszystkie struktury wewnątrzstawowe: chrząstki stawowe, błonę maziową, więzadła, mięśnie, łąkotki. Ta część zabiegu artroskopii bywa nazywana artroskopią diagnostyczną. Następnie do stawu można wprowadzić miniaturowe narzędzia chirurgiczne i zastosować procedury lecznicze w obrębie stwierdzanej patologii. W przypadku przeprowadzenia tych procedur mówi się o artroskopii operacyjnej (terapeutycznej). Całość zabiegu oglądana jest przez lekarza operującego na monitorze telewizyjnym w znacznym powiększeniu.

Powrót do zdrowia po zabiegu artroskopowym następuje znacznie szybciej niż w przypadku tradycyjnej operacji; pacjent zwykle wraca do domu tego samego dnia. Nacięcia są zwykle bezbolesne, ale przez parę tygodni po zabiegu mogą występować obrzęk i dyskomfort w obrębie stawu. Objawy takie mogą być niepokojące i w tych sytuacjach chory powinien skontaktować się z lekarzem Jeśli leczenie dotyczyło zapalenia stawów, może to czasem trwać dłużej. W celu złagodzenia dyskomfortu pacjent może otrzymać środki przeciwbólowe do przyjmowania w domu.
Wskazania do wykonania artroskopii

• Urazy stawów,
• Niestabilności stawów,
• Złamania śródstawowe,
• Reumatoidalne zapalenie stawów (RZS),
• Infekcja stawu,
• Dna moczanowa,
• Zmiany zwyrodnieniowe,
• Zmiany przeciążeniowe,
• Jałowe martwice,
• Deformacje stawów w przebiegu wad wrodzonych,
• Deformacje nabyte,
• Obecność ciał obcych lub wolnych w stawie,
• Diagnostyka.
  

Najczęściej występujące powikłania: 

• krwiak stawu
• wysięk w stawie
• bardzo rzadko może dochodzić do ropnego zapalenia stawu
• bardzo rzadko może dochodzić do ropnego zapalenia stawu
• powikłania związane ze znieczuleniem (np.zespół popunkcyjny)
  

Powszechnie uważa się,że artroskopia jest zabiegiem bezpiecznym dla chorego (czyli z niewielką liczbą powikłań) Istotnie tak jest, ale odpowiednio przygotowując się do zabiegu można do powikłań nie dopuścić, lub znacznie zmniejszyć zagrożenie.

Chorzy przed zabiegiem muszą poddać się badaniu stomatologicznemu i wyleczyć uzębienie (zły stan uzębienia doprowadza często do powstania tzw.ognisk siejących, co przy niesprzyjających warunkach może być przyczyną wysięków do stawu lub nawet ropnego zapalenia). Pewne zwiększenia ryzyka wystąpienia różnych komplikacji dotyczy chorych otyłych, cukrzyków, osób palących papierosy. Zatem choćby częściowa redukcja masy ciała, zaprzestanie palenia tytoniu, troska o właściwe wyrównanie cukrzycy zwiększają szanse na wolny od komplikacji przebieg leczenia.

Zmniejszenie ryzyka zakażenia to również nowoczesna i dobrze wyposażona sala operacyjna, właściwe przeprowadzany proces sterylizacji i dobrze wyszkolony personel przestrzegający odpowiednich procedur.