Kobieta

Rola progesteronu w organizmie kobiety

Publikacja: 04 styczeń 2023 Ostatnia aktualizacja: 16 styczeń 2023

Progesteron jest hormonem, który jest wytwarzany u kobiet jak i u mężczyzn, jednak rola jest o wiele istotniejsza w kobiecym organizmie. Hormon jest wydzielany przez żółte ciałko w okresie owulacji, gdy kobieta nie jest w ciąży. Na skutek tego uwolniona zostaje komórka jajkowa. Jeżeli komórka nie zostanie zapłodniona, to ciałko żółte powoli zanika, a stężenie progesteronu w kobiecym ciele spada. Konsekwencją tego jest pojawienie się krwawienia miesiączkowego. Gdy kobieta jest w trakcie ciąży, progesteron wydzielany jest na początku przez ciałko żółte, a kolejno przez łożysko. Hormon ten jest również produkowany przez jajniki oraz w bardzo niewielkim stężeniu przez korę nadnerczy.
U kobiet, które nie są w ciąży, progesteron odpowiada za stymulowanie rozrostu śluzówki macicy. Dzięki temu macica jest przygotowana na implantacje zarodka, gdyby doszło do zapłodnienia. W czasie ciąży zmniejsza wpływ estrogenu na błonę śluzową macicy, ogranicza podbudliwość skurczową macicy, gdyż jest to konieczne, aby donoszenie ciąży było możliwe. Jednocześnie stymuluję śluzówkę do wydzielania niezbędnych substancji odżywczych, które są potrzebne do rozwoju płodu. Wpływa też na rozrost gruczołów piersiowych, a na ostatnim etapie ciąży i po porodzie pobudza proces wydzielania mleka.
Oprócz regulacji cyklu miesięcznego, progesteron bierze również udział w regulacji termogenezy, chroni mózg przed uszkodzeniem komórek nerwowych i reguluje poziom glukozy we krwi. U meżczyzn produkowany jest w korze nadnerczy i wpływa korzystnie na zdrowie kości i mięśni, układu nerwowego i poziomy innych hormonów. Jest niezbędny do wytworzenia testosteronu i reguluje poziom prolaktyny.

Progesteron a prawidłowy poziom we krwi?

Nie ma jednego standardu jeżeli chodzi o poziom progesteronu we krwi. U kobiety wpływ na to ma faza cyklu miesięcznego. Poziom określa się na postawie badania krwi i prezentuje się następująco w zależności od stanu fizjologicznego:
  • w fazie folikularnej wynosi 0,28 – 0,72 ng/ml,
  • w czasie okołoowulacyjnym tolerancja wynosi 0,64 – 1,63 ng/ml,
  • w fazie lutealnej poziom ten waha się między 4,71 – 18,0 ng/ml,
  • u kobiety w ciąży stopniowo wzrasta osiągając nawet 150 ng/ml,
  • u kobiet po menopauzie za prawidłową wartość przyjmuje się przedział 0,07 – 1,25 ng/ml.
Dla meżczyzn badanie progesteronu można przeprowadzić w dowolnym momencie, a jego poziom waha się między 0,2 a 1,38 ng/ml.
Powodem rozregulowania cyklu miesięcznego lub zaniku krwawienia jest niski poziom progesteronu. Towarzyszą temu bardzo bolesne miesiączki oraz krwawienia poza regularnymi miesiączkami. Niski poziom progesteronu objawia się również:
  • osłanieniem kondycji paznokci i włosów,
  • nadwagą,
  • trądzikiem,
  • wahaniami nastroju,
  • spadkiem libido.
Przyczyn takiego stanu często należy doszukiwać się w stresującym trybie życie, przyjmowaniu leków hormonalnym czy prowadzeniu niezdrowego trybu życia. Niedobór progesteronu wiązać się może również z niewydolnością żółtego ciałka lub łożyska albo niedoczynnością przysadki mózgowej.
Wysoki poziom progesteronu również niesie ze sobą negatywne konsekwencje dla organizmu w postaci:
  • ogólnego osłabienia,
  • obrzęków,
  • żylaków,
  • spadku libido.
Nadmiar progesteronu może być spowodowany torbielami lub guzami jajników, guzami nadnerczy, niewydolnością wątroby lub zaśniadem groniastym.
Źródło:
Krajewska N., Żeńskie hormony płciowe i antykoncepcja hormonalna

Ostatnie publikacje