Zakrzepica żył głębokich
Zakrzepica żył głębokich
W wyniku choroby zaczynają tworzyć się skrzepliny, które całkowicie lub częściowo wypełniają naczynia żylne, blokując przepływ krwi. Powstają one na skutek uszkodzenia naczynia, zwolnienia przepływu krwi lub są wynikiem jej zwiększonej skłonności do krzepnięcia. Skrzeplina przylega do ściany naczynia, ale niekiedy odrywa się i przemieszcza ze strumieniem krwi w kierunku serca, a następnie tętnicy płucnej. Kiedy ją zablokuje, powoduje zatrzymanie krążenia i oddychania, a w konsekwencji śmierć. Rozwojowi choroby sprzyjają zaburzenia przepływu krwi spowodowane unieruchomieniem, np. po operacji, zwłaszcza ortopedycznej lub onkologicznej, uszkodzenia naczyń krwionośnych, np. podczas urazu i zabiegów oraz nadmierna krzepliwość, towarzysząca chorobie nowotworowej.
Czynniki ryzyka
- długotrwałe unieruchomienie (np. hospitalizacja)
- ciąża
- nowotwór
- palenie papierosów
- otyłość
- antykoncepcja hormonalna
- siedzący tryb życia
- odwodnienie
- długa podróż samolotem
- predyspozycje genetyczne
- niewydolność krążeniowa
- żylaki
Objawy
Zakrzepica zazwyczaj przebiega bezobjawowo. Świadczyć o niej mogą zaczerwienie skóry, obrzęk, ból (głównie łydek), gorączka, nadmiernie wypełnienie żył powierzchownych, a więc objawy typowe również dla wielu innych chorób. Do postawienia diagnozy konieczne są więc dodatkowe badania: USG doppler kończyn dolnych (pozwala dokładnie zbadać i ocenić stan żył i obecność skrzepów), flebografia kontrastowa, rezonans magnetyczny, badanie stężenia D dimerów w osoczu. Leczenie wymaga hospitalizacji i nie można z nim zwlekać, ponieważ w skrajnych przypadkach konieczna stać może się amputacja kończyny, a życie chorego może zostać poważnie zagrożone.
Zakrzepica żył głębokich o niewielkim nasileniu może ustąpić samoistnie. Zakrzepica żył głębokich może nawracać. W przypadku utrzymującej się niedrożności żył lub niszczenia ich zastawek może rozwinąć się nawet u co trzeciego chorego tzw. zespół pozakrzepowy (niewydolność żylna). Zakrzepica żył głębokich, zwłaszcza proksymalna i masywna może być w 30-50% przyczyną zatorowości płucnej, która stanowi zagrożenie dla życia. Jeśli istnieją nieprawidłowe połączenia dużego i małego krwiobiegu na poziomie serca lub dużych naczyń skrzeplina może przedostać się do aorty i spowodować zator np. mózgu, a w konsekwencji udar. Masywna zakrzepica żył głębokich z bolesnym obrzękiem sinicznym kończyny związana jest z 50% ryzykiem amputacji i 25% ryzykiem zgonu.Leczenie
Leczenie zakrzepicy sprowadza się najczęściej do podawania leków przeciwzakrzepowych, heparyny oraz antykoagulatów, które mają zapobiegać powiększaniu się oraz nawrotowi zakrzepicy. Leki, które mają rozpuścić skrzep mają niestety wiele działań ubocznych, dlatego przepisuje się je tylko pacjentom, u których choroba jest już w bardzo zaawansowanym stadium. Dobre efekty przynieść może także kompresjoterapia, czyli stosowanie materiałów uciskowych: specjalnych skarpet, pończoch i rajstop.
Profilaktyka
Profilaktyka zakrzepicy żył głębokich i zatoru tętnicy płucnej to zwalczanie otyłości i zwiększanie aktywności fizycznej. Aby zapobiegać tym schorzeniom, operowanym pacjentom podaje się leki przeciwzakrzepowe, a po operacji wcześnie zmusza się ich do ruchu. U osób z umiarkowanym i dużym ryzykiem zakrzepicy stosuje się profilaktycznie leki przeciwzakrzepowe, a także specjalne pończochy oraz zabiegi z użyciem specjalnych urządzeń powodujących napinanie mięśni nóg, ćwiczenia stóp lub pneumatyczny ucisk kończyn dolnych. Od ponad roku na rynku obecne są doustne środki, dabigatran i riwaroksaban, które działają skutecznie, a zarazem są bezpieczniejsze i wygodniejsze w stosowaniu niż stare leki, jak warfaryna.
Ostatnie publikacje
Czym jest botulina i jak działa?
Kiedy warto wykonać higienizację zębów?
CBD w sporcie – czy pomaga?
Nietrzymanie moczu u kobiet – problem społeczny, medyczny i naukowy
