Ostroga piętowa, czyli zapalenie rozcięgna podeszwowego

Ostroga piętowa, inaczej zapalenie rozcięgna podeszwowego, to zmiany zwyrodnieniowe guza piętowego, które prowadzą do powstania narośli kostnej, tzw. ostrogi. Ta wyrośl kostna powstająca pomiędzy kośćmi pięty po stronie podeszwowej kości piętowej. Powstanie narośli kostnej powoduje ogromny ból, który pojawia się najpierw przy chodzeniu i obciążaniu stopy, a później towarzyszy nieprzerwanie, nawet podczas leżenia i siedzenia. Uciska ścięgna i więzadła, czego konsekwencją jest rozwój stanu zapalnego.

Przyczyną tworzenia się ostrogi piętowej jest zapalenie w miejscu, gdzie kość pięty łączy się z rozcięgnem piętowym, czyli strukturą, która napina się i rozluźnia w czasie chodzenia i wykonywania ruchów stopą. Duży nacisk na stopę i jej ciągłe przeciążenie powoduje, że spłaszcza się podłużny łuk stopy, co sprawia, że rozcięgno piętowe bardziej się naciąga. Pojawiający się stan zapalny sprawia, że w miejscu przyczepu odkładają się złogi wapienne, a na kości piętowej od strony podeszwy powstaje wyrośl kostna, zwana potocznie ostrogą. Stan zapalny może powstawać na skutek dużego przeciążenia stopy powodowanego nadwagą lub z powodu noszenia niewygodnego obuwia, luźnego i niestabilnego, które sprzyja koślawieniu pięty podczas chodzenia. Do przyczyn powstawania ostrogi piętowej zalicza się także:

• intensywne uprawianie sportów obciążających stopę, takich jak bieganie, tenis lub siatkówka,
• płaskostopie,
• praca stojąca,
• podeszły wiek związany z naturalnymi procesami niszczenia elementów kostno-stawowych;
• nieprawidłowo leczone kontuzje stawu skokowego lub stopy.

Ostrogę piętową stwierdza się na podstawie wyników badania RTG stopy, które pokazują ostrą, dziobiastą narośl kostną na guzie pięty. Wygląda groźnie jednak w rzeczywistości nie jest istotą choroby tylko objawem, w dodatku nie zawsze występującym przy zapaleniu rozcięgna podeszwowego. Ostroga piętowa może również występować bezobjawowo, wyrośl kostna jest wtedy widoczna na zdjęciu RTG, lecz pacjent nie zgłasza dolegliwości bólowych. Według badań u 13% populacji występują ostrogi piętowe, a zaledwie u 5% z tej grupy występuje ból pięty.

Leczenie ostrogi piętowej przynosi u większości pacjentów oczekiwane skutki, co nie znaczy, że nie muszą się oni mierzyć z nawrotem tej przypadłości. Leczenie zachowawcze polega na podawaniu niesteroidowych leków przeciwzapalnych w postaci tabletek, plastrów lub maści na ostrogi piętowe lub miejscowe zastrzyki do przyczepu rozcięgna podeszwowego. Konieczne jest także korzystanie z rehabilitacji lub wykonywanie specjalnych ćwiczeń zaleconych przez fizjoterapeutę. Często stosuje się także ortezy lub specjalnie dobrane wkładki do obuwia, które mają na celu odciążanie rozcięgna podeszwowego. W ciężkich przypadkach, gdy rehabilitacja i leczenie zachowawcze nie przynoszą odpowiednich skutków, a ból jest silny i uniemożliwia swobodne poruszanie się, stosuje się operację na ostrogi polegającą na usunięciu wyrośli kostnej lub częściowym podcięciu rozcięgna podeszwowego w okolicy guza piętowego.