Dieta

Dieta przy cukrzycy

Publikacja: 18 styczeń 2019

Rodzaje cukrzycy

Cukrzyca to choroba polegająca na tym, że trzustka nie produkuje wystarczających ilości insuliny (hormonu odpowiedzialnego za obniżanie poziomu glukozy we krwi) lub produkuje odpowiednie jej ilości, ale komórki i tkanki organizmu nie reagują na nią (są na nią oporne), co nazywane jest insulinoopornością. Wyróżniamy dwa zasadnicze rodzaje cukrzycy – cukrzycę typu 1 oraz typu 2.

Cukrzyca typu 1
Cukrzyca typu 1 (insulinozależna) rozpoczyna się najczęściej w dzieciństwie lub wieku młodzieńczym, choć zdarzają się przypadki zachorowania w każdym wieku. Jest chorobą o podłożu autoimmunologicznym, polega na zniszczeniu komórek trzustkowych produkujących insulinę. Od początku choroby występuje jej niedobór. Jej leczenie właściwie od samego początku polega na podawaniu insuliny (bardzo często przez specjalne pompy insulinowe) oraz stosowaniu odpowiedniej diety.

Cukrzyca typu 2
Cukrzyca typu II jest wynikiem głównie niehigienicznego trybu życia, nieodpowiedniej diety oraz nadwagi i otyłości. U jej podstaw leży insulinooporność, która jest zazwyczaj tym większa, im większa jest ilość tkanki tłuszczowej w organizmie (szczególnie tej w okolicach brzucha). Cukrzycę typu 2 w początkowych stadiach można z powodzeniem leczyć za pomocą diety oraz regularnych ćwiczeń. Nieustabilizowany poziom cukru we krwi wymaga włączenia w późniejszych okresach leczenia farmakologicznego (leki zmniejszające insulinoooporność, insulina).

Dieta dla cukrzyka a rodzaj cukrzycy

Niezależnie, czy chorujesz na cukrzycę typu 1 czy 2, odpowiednia dieta jest podstawą leczenia. Nie różni się ona w zależności od typu choroby. Różnicą pomiędzy dietą w cukrzycy typu 1 i 2 jest konieczność wyliczania tzw. wymienników węglowodanowych oraz białkowo-tłuszczowych przez tych chorych, którzy leczeni są za pomocą insuliny. Diabetycy przyjmujący leki w postaci tabletek oraz ci leczeni wyłącznie dietą i aktywnością fizyczną zazwyczaj nie muszą tego robić.

Po co stosować dietę w cukrzycy?

Głównym celem podjęcia właściwej dieto terapii w cukrzycy typu II jest uzyskanie i utrzymanie prawidłowego (bliskiego normy) stężenia glukozy w surowicy krwi. Ma to zapobiec wystąpieniu szeregu powikłań tej choroby, m.in. stopy cukrzycowej, nefropatii oraz retinopatii. Odpowiednio prowadzona dieta będzie również obejmować uzyskanie:
  • optymalnego stężenia cholesterolu całkowitego oraz cholesterolu frakcji HDL i LDL oraz triglicerydów w surowicy krwi;
  • optymalnych wartości ciśnienia tętniczego krwi w celu redukcji ryzyka chorób sercowo-naczyniowych; 
  • pożądanej masy ciała.

Jak jeść przy cukrzycy? – dieta o niskim indeksie glikemicznym

Rekomendowanym sposobem odżywiania się chorych na cukrzycę typu 2 jest dieta o tzw. niskim indeksie glikemicznym. Jej stosowanie opiera się o zasady zdrowego żywienia, a więc ważna jest regularność w spożywaniu posiłków, ich właściwy dobór pod względem objętości i jakości, a także dbałość o odpowiednią ilość wypijanych płynów, ponadto aktywność fizyczna każdego dnia. Dieta o niskim indeksie glikemicznym w praktyce oznacza dietę o niskim stopniu przetworzenia. Niski (lub opcjonalnie średni) wskaźnik IG będą więc miały produkty mało przetworzone, nieoczyszczone z błonnika pokarmowego czyli m.in. chleb razowy, makaron z pełnego ziarna (pot. „ciemny”), większość surowych warzyw i owoców, naturalny nabiał oraz jego przetwory (jogurt, kefir, maślanka), pestki, nasiona i orzechy.

Czego wystrzegać się w cukrzycy typu 2:

  • słodzone smakowe jogurty i inne przetwory mleczne;
  • arbuz, dojrzałe banany, owoce z puszki, kandyzowane, owoce suszone słodzone (np. żurawina);
  • ugotowana dynia, ziemniaki, bób;
  • cukier, miód, słodycze, słodzone gazowane napoje;
  • chleb pszenny, drożdżówki i inne wypieki cukiernicze, groszek ptysiowy, kasza jaglana, kukurydziana, płatki kukurydziane i inne śniadaniowe, płatki ryżowe, jaglane, ryż biały, tortille pszenne, sucharki, większość produktów zbożowych bezglutenowych.
Źródło:
Ragner H.: Cukrzyca typ.1 u dzieci,młodzieży i dorosłych. Jak stać się znawcą swojej cukrzycy?  Wydawnictwo Dia-Pol spółka Zoo 2010

Ostatnie publikacje