Ciąża

Cukrzyca w ciąży

Publikacja: 23 listopad 2018
Cukrzyca ciążowa to nietolerancja węglowodanów, która występuje w trakcie ciąży u kobiet, które wcześniej miały prawidłowy poziom cukru we krwi. Wywołują ją zaburzenia gospodarki hormonalnej. Może pojawić się u każdej z nas, ale bardziej narażone są te, które:
  • przed zajściem w ciążę miały sporą nadwagę bądź otyłość,
  • w najbliższej rodzinie mają osoby zdiagnozowane na cukrzycę typu II,
  • mają w rodzinie osoby, u których również wystąpiła cukrzyca ciążowa,
  • urodziły w poprzedniej ciąży duże dziecko powyżej 4,5kg,
  • chorują na zespół policystycznych jajników.
Ryzyko wzrasta też wraz z wiekiem i przy kolejnej ciąży, zwłaszcza, jeśli w poprzedniej stwierdzano podwyższony poziom cukru. Nierozpoznana bądź źle leczona cukrzyca może powodować poród przedwczesny, niedojrzałość metaboliczną wielu narządów płodu, przerost mięśnia sercowego oraz związane z tym upośledzenie jego czynności po porodzie. U ciężarnych z cukrzycą częściej niż u zdrowych dochodzi do zgonu wewnątrzmacicznego. Powikłaniem cukrzycy ciążowej jest też tzw. makrosomia, czyli nadmierna wielkość lub masa płodu. To z kolei wiąże się z ryzykiem przedłużonego i utrudnionego porodu, urazów okołoporodowych u matki i malucha. Jeśli cukrzyca nie jest leczona, noworodki często rodzą się z zaburzeniami oddychania z uwagi na niedojrzałość płuc i niejednokrotnie wymagają podłączenia do respiratora. Cukrzyca ciążowa matki może też być przyczyną ostrzejszego przebiegu żółtaczki noworodkowej.

Objawy

Symptomy, które mogą świadczyć o pojawieniu się cukrzycy ciążowej to:
  • nadmierne pragnienie,
  • częste oddawanie moczu,
  • zmęczenie,
  • mdłości,
  • częste infekcje pęcherza, pochwy i skóry,
  • zaburzenia widzenia.

Diagnostyka

Cukrzycę ciążową można łatwo wykryć i zapobiec jej skutkom. Trzeba tylko wykonać kilka prostych badań. Na początku ciąży sprawdza się poziom glukozy w surowicy krwi na czczo. Potem co miesiąc wykonuje się badanie ogólne moczu. Nie powinno w nim być cukru, choć w ciąży czasem zdarza się fizjologiczny cukromocz. Gdyby tak się zdarzyło, zamiast się denerwować na zapas, trzeba iść do lekarza i sprawdzić poziom glukozy w surowicy krwi na czczo i po wypiciu roztworu 50 g glukozy. To ostatnie badanie robi się zresztą wszystkim przyszłym mamom między 24. a 28. tygodniem ciąży (jeśli cukrzyca pojawia się po raz pierwszy w czasie ciąży, to zwykle w jej drugiej połowie). Najpierw bada się krew na czczo, potem trzeba wypić przeraźliwie słodki roztwór glukozy i poddać się kolejnemu badaniu po godzinie. Wynik równy i większy 180 mg/dl oznacza cukrzycę. Po dwóch godzinach cukrzycę stwierdza się, gdy stężenie glukozy w osoczu jest między 153 a 199 mg/dl.

Leczenie

Cukrzycę można jednak z powodzeniem leczyć. Odpowiednio prowadzona ciąża jest bezpieczna zarówno dla mamy, jak i maluszka, należy tylko zastosować się do kilku zasad, które zaleci lekarz. Konieczne jest, aby przyszła mama, u której wykryto cukrzycę, trafiła do specjalistycznej przychodni, gdzie nad zdrowiem jej oraz dzidziusia będą czuwać wyspecjalizowani lekarze: lekarz położnik, diabetolog, neonatolog oraz dietetyk. Najczęściej nie jest konieczne podawanie leków. Leczenie rozpoczyna się zazwyczaj od ustalenia diety. Na czarnej liście na pewno znajdą się takie produkty, jak: słodycze, tłuste mięsa, cukier, białe pieczywo, miód, niektóre owoce, tłuste mleko. Polecane natomiast są takie produkty, jak: nabiał, ryby, chude mięso, niektóre warzywa, pieczywo razowe. Dokładną dietę powinien jednak ustalić opiekujący się ciężarną diabetolog, który odpowiednio dostosuje ilość kalorii dostarczanych z posiłkiem do okresu ciąży, masy ciała ciężarnej i jej aktywności fizycznej . W czasie diety należy również pamiętać, aby zjadać posiłki o stałych porach. Najlepiej jeść codziennie 6-8 niedużych posiłków. Jeśli natomiast dieta cukrzycowa nie zaskutkuje, lekarz może zalecić podawanie pacjentce insuliny. Konieczne jest również mierzenie kilka razy dziennie poziomu cukru we krwi. W tym celu kobiety ciężarne dostają glukometr, czyli aparat do pomiaru glukozy w kropli krwi pobranej z opuszki palca.
Lekarze zalecają też kontrolowanie zdrowia płodu – wielu lekarzy zaleca częstsze badania dziecka przed jego przyjściem na świat. Najczęściej są to badania nieinwazyjne. Warto również wykonywać badania ultrasonograficzne, by określać wagę dziecka. Zaplanowanie porodu może być konieczne. Dziecko może ważyć nawet ponad pięć kilogramów, dlatego też lekarz może wywołać poród przed terminem lub zakończyć ciążę poprzez cesarskie cięcie. Zmniejsza to ryzyko wystąpienia komplikacji zarówno u matki, ja i dziecka. Jeśli cukrzyca w ciąży jest zdiagnozowana i prawidłowo leczona, istnieje małe ryzyko wystąpienia komplikacji.
Źródło:
Marianowski J., Cukrzyca i ciąża: problem matki i dziecka

Ostatnie publikacje