Zaburzenia czynnościowe przewodu pokarmowego
Publikacja: 11 październik 2018
Ostatnia aktualizacja: 12 październik 2018
Zgaga czynnościowa
Jest to piekący dyskomfort lub ból zlokalizowany za mostkiem, w środkowej części klatki piersiowej, nieustępujący po leczeniu lekami hamującymi wydzielanie kwasu solnego w żołądku. Nie jest spowodowana chorobą refluksową przełyku (ChRP może być jednak schorzeniem współistniejącym).
Jej rozpoznanie opiera się przede wszystkim na wykonaniu gastroskopii, w celu wykluczenia ChRP oraz jej powikłań lub innych chorób przełyku. W celu powstrzymania uciążliwych objawów należy zrezygnować z niektórych pokarmów, takich jak czekolada, cytrusy, potrawy tłuste lub ostre oraz unikać napojów gazowanych, alkoholu i kawy. W leczeniu stosuje się małe dawki leków przeciwdepresyjnych, psychoterapię, akupunkturę oraz terapię relaksacyjną.
Czynnościowy ból w klatce piersiowej
Jest to nawracający, niewyjaśniony ból zamostkowy prawdopodobnie pochodzenia przełykowego, inny niż zgaga. Zaklasyfikowany w kategorii niesercowych bólów w klatce piersiowej, może być spowodowany na przykład ChRP albo eozynofilowym zapaleniem przełyku (EZP).
Rzeczywista częstość jego występowania nie jest do końca znana – szacuje się, że można go rozpoznać u około 30% chorych z niesercowym bólem w klatce piersiowej. Występuje z podobną częstością zarówno u kobiet, jak i mężczyzn, częściej w wieku 45–55 lat. Nawet u 75% chorych z niesercowym bólem w klatce piersiowej rozpoznawano zaburzenia psychiczne (zwłaszcza zaburzenia lękowe, depresję i nerwice). Ból w klatce piersiowej często występuje w przebiegu napadów paniki. W leczeniu stosuje się leki przeciwbólowe, również antydepresyjne, dobre efekty przynosi również terapia poznawczo - behawioralna oraz techniki radzenia sobie ze stresem.
Dysfagia
Jest to uczucie zatrzymywania się, przylegania lub nieprawidłowego przechodzenia przez przełyk pokarmu stałego i/lub płynnego bez obiektywnie stwierdzonej przyczyny (np. zmiany w obrębie błony śluzowej przełyku, refluks żołądkowo-przełykowy lub nieprawidłowości anatomiczne).
Wyróżniamy
Wyróżniamy
- dysfagię ustno-gardłową (górną, przedprzełykową) – trudności w przełykaniu związane z zaburzeniem przechodzenia pokarmu do przełyku,
- dysfagię przełykową (dolną) – trudności w przechodzeniu kęsów pokarmowych przez przełyk
Dysfagia może manifestować się poprzez: krztuszenie się, kaszel, łzawienie, kichanie, odruchy wymiotne, uczucie zatrzymania pokarmu w przełyku, rozpieranie, ból podczas przełykania.
W dysfagii może być upośledzona możliwość połykania pokarmów stałych, pokarmów rozdrobnionych, płynów aż do całkowitego braku możliwości połykania (afagia).
Dysfagia czynnościowa jest prawdopodobnie najrzadszą z chorób czynnościowych przełyku (stanowi kilka procent przypadków dysfagii). W leczeniu zalecane jest spożywanie posiłków w pozycji siedzącej, unikanie pokarmów „przyklejających się” do błony śluzowej przełyku, staranne gryzienie i popijanie większą ilością płynu kolejnych kęsów przeżutego pokarmu. Zwykle objawy stopniowo ustępują, dlatego też nie jest wskazane intensywne leczenie farmakologiczne, natomiast u części pacjentów wykonuje się mechaniczne poszerzanie przełyku, które przynosi poprawę w 70–85% przypadków.
Dyspepsja
Tym terminem określamy przewlekły lub nawracający ból zlokalizowany w nadbrzuszu, trwający co najmniej przez 4 tygodnie. Dyspepsja jest też zbiorczą definicją używaną dla określenia wielu przykrych objawów, które powstają w chorobach i zaburzeniach pracy górnej części przewodu pokarmowego.
Objawy dyspeptyczne:
Objawy dyspeptyczne:
- ból w podbrzuszu,
- poposiłkowe uczucie pełności w nadbrzuszu,
- odbijania,
- nudności i wymioty,
- uczucie wczesnej sytości,
- brak łaknienia,
- zgaga
- spowolnione (u 25–35% chorych) lub przyspieszone (<5% chorych) opróżnianie żołądka
- nadwrażliwość żołądka i dwunastnicy na rozciąganie, kwas i inne substancje (np. tłuszcze) w świetle przewodu pokarmowego
- niewielkiego stopnia zapalenie i zmianę przepuszczalności błony śluzowej dwunastnicy (będące następstwem zakażeń, stresu, ekspozycji dwunastnicy na kwas, palenia tytoniu lub alergii pokarmowej)
- ostre zakażenie – może wywołać objawy dyspepsji u 10–20% chorych (dyspepsja poinfekcyjna),
- czynniki psychospołeczne – szczególnie zaburzenia lękowe i depresję.
W celu przeciwdziałania objawom zwykle zaleca się modyfikację diety – spożywanie częściej mniejszych posiłków, a także unikanie pokarmów o dużej zawartości tłuszczu. Leczenie opiera się w dużej mierze na farmakoterapii, czasem również zalecana jest psychoterapia.
Zespół jelita drażliwego
Jest to choroba czynnościowa jelit o charakterze przewlekłym i nawracającym. Objawia się głównie bólem brzucha i zaburzeniami rytmu wypróżnień.
Szacuje się, że występuje u niemal 20% populacji. W zależności od dominujących objawów możemy mówić o postaci biegunkowej, zaparciowej lub mieszanej. Charakterystyczne dla tej choroby jest powiązanie dolegliwości bólowych ze zmianą wyglądu stolca, częstością jego oddawania oraz ustępowanie dyskomfortu brzusznego po wypróżnieniu.
Szacuje się, że występuje u niemal 20% populacji. W zależności od dominujących objawów możemy mówić o postaci biegunkowej, zaparciowej lub mieszanej. Charakterystyczne dla tej choroby jest powiązanie dolegliwości bólowych ze zmianą wyglądu stolca, częstością jego oddawania oraz ustępowanie dyskomfortu brzusznego po wypróżnieniu.
U podłoża rozwoju tej dolegliwości leżą czynniki genetyczne, środowiskowe i psychospołeczne. Zaostrzenie objawów mogą wywoływać zakażenia jelitowe, nietolerancje pokarmowe, przewlekły stres, zapalenie uchyłków okrężnicy i zabiegi operacyjne. Choroba ta łączy się z częstszym występowaniem niepokoju psychicznego, zaburzeń snu, „nadwrażliwości afektywnej” i nadmiernego dostosowywania się do otoczenia.
Metody leczenia należy dostosować do rodzaju i nasilenia objawów. W łagodnym przebiegu choroby mogą pomóc niektóre modyfikacje stylu życia, na przykład aktywność fizyczna, redukcja stresu i dbanie o zdrowy sen. Znaczącą rolę odgrywa suplementacja błonnika, która jednak bywa dość trudna. Ponadto niektóre postacie błonnika, zwłaszcza otręby, mogą nasilać wzdęcie.
U niektórych chorych objawy może złagodzić ograniczenie glutenu w diecie.
Stosuje się również leki rozkurczowe w celu opanowania bólu brzucha i kolki, a także probiotyki.
U niektórych chorych objawy może złagodzić ograniczenie glutenu w diecie.
Stosuje się również leki rozkurczowe w celu opanowania bólu brzucha i kolki, a także probiotyki.
Efekty leczenia farmakologicznego można wzmacniać metodami psychologicznymi i behawioralnymi, które wspomagają kontrolowanie bólu i dyskomfortu. Zalicza się do nich terapię poznawczo-behawioralną, hipnozę i różne metody relaksacyjne; ich wartość potwierdza wiele badań.
Zaparcia
Jest to choroba jelit, w której przeważają objawy utrudnionej, występującej rzadko lub niepełnej defekacji, z występującym niekiedy bólem brzucha lub wzdęciem.
Typowe objawy:
- zwiększony wysiłek (parcie) podczas wypróżniania,
- grudkowaty lub twardy stolec,
- uczucie niepełnego wypróżnienia,
- uczucie przeszkody w odbycie lub odbytnicy.
W celu eliminacji objawów, należy przestrzegać diety zawierającej odpowiednią ilość owoców (również suszonych), warzyw oraz otrębów, zaplanować czas na skorzystanie z toalety po porannym lub wieczornym posiłku, a także pic dużo niegazowanej wody. Niekiedy konieczne jest odstawienie przyjmowanych leków, które mogą powodować zaparcia. Korzystne efekty daje również zwiększenie aktywności fizycznej. Często ze względu na bezpieczeństwo stosuje się również osmotyczne środki przeczyszczające (np. laktulozę, laktitol, mannitol i sorbitol), dobrze sprawdzają się również wlewki doodbytnicze.
Biegunka
Biegunka to dolegliwość charakteryzująca się nawracającym oddawaniem luźnych lub wodnistych stolców, częściej niż trzy razy w ciągu doby. Czasem towarzyszy jej kurczowy ból brzucha, gorączka, nudności lub wymioty. Jej przyczyną może być m.in infekcja wirusowa lub bakteryjna, alergia pokarmowa oraz stres.
Zwykle biegunka jest łagodnym i krótkotrwałym stanem, który nie wymaga żadnego leczenia. Czasem bywa jednak groźna dla zdrowia, zwłaszcza w przypadku dzieci i osób starszych ze względu na ryzyko odwodnienia. Stąd jej leczenie polega przede wszystkim na nawadnianiu organizmu, poprzez przyjmowanie wody i elektrolitów (chlorek potasu, sól kuchenna, glukoza). W aptekach szeroko dostępne są preparaty do samodzielnego przygotowania takiego płynu. W przypadku ciężkiego odwodnienia, towarzyszących wymiotów, przy jednoczesnym braku poprawy, stosuje się również nawadnianie dożylne. Skuteczne są również leki przeciwbiegunkowe, zawierające loperamid oraz węgiel lekarski.
Źródło:
https://wylecz.to/uklad-pokarmowy/zaburzenia-perystaltyki-jelit/
https://www.mp.pl/gastrologia/wytyczne/171601,choroby-czynnosciowe-ukladu-pokarmowego-wytyczne-rzymskie-iv-2016-czesc-i-choroby-czynnosciowe-przelyku
https://www.mp.pl/gastrologia/wytyczne/173068,choroby-czynnosciowe-ukladu-pokarmowego-wytyczne-rzymskie-iv-2016
https://www.mp.pl/gastrologia/wytyczne/188516,choroby-czynnosciowe-ukladu-pokarmowego-wytyczne-rzymskie-iv-cz-3
https://www.pfm.pl/baza_chorob/choroby-ukladu-pokarmowego/dyspepsja---czyli-niestrawnosc/135
https://gastrologia.mp.pl/lista/77300,zaburzenia-czynnosciowe-przewodu-pokarmowego
https://pl.wikipedia.org/wiki/Dysfagia
http://zdrowie.gazeta.pl/Zdrowie/7,101580,20795958,domowe-sposoby-na-zaparcia-jak-sobie-radzic-z-zatwardzeniem.html
https://pl.wikipedia.org/wiki/Biegunka
Ostatnie publikacje
Czym jest botulina i jak działa?
18/04/2024
Botulina, znana szerzej jako toksyna botulinowa, jest białkiem produkowanym przez bakterię Clostridium botulinum. Choć w dużych ilościach może być toksyczna, w kontrolowanych, niewielkich dawkach znajduje zastosowanie w wielu dziedzinach medycyny, w tym w medycynie estetycznej. Jej główną cechą jest zdolność do czasowego blokowania przekazu sygnałów nerwowych do mięśni, co prowadzi do ich relaksacji.
Kiedy warto wykonać higienizację zębów?
10/04/2024
Zdrowy uśmiech to nie tylko wizytówka naszego wyglądu, ale także ważny element ogólnego stanu zdrowia. Higienizacja zębów, często pomijana lub traktowana jako coś nieważnego, stanowi kluczowy aspekt dbania o naszą jamę ustną. Spróbujmy odpowiedzieć sobie na pytanie, kiedy warto rozważyć jej wykonanie, aby cieszyć się zdrowiem i pięknym uśmiechem na co dzień.
CBD w sporcie – czy pomaga?
01/02/2024
Suplementacja jest jednym z elementów budowania formy sportowca. Może wspomagać regenerację, zwiększać możliwości wysiłkowe czy ułatwiać wykonywanie treningów o wysokiej intensywności. Suplementacja CBD coraz częściej znajduje się w kręgu zainteresowania osób uprawiających sport, na co wskazują statystyki wśród samych sportowców – blisko 25% ankietowanych zawodowych graczy rugby stosowało lub stosuje CBD. Sprawdź, co wiadomo na temat zastosowania kannabinoidów w sporcie.
Nietrzymanie moczu u kobiet – problem społeczny, medyczny i naukowy
21/12/2023
Czy wiesz, że nietrzymanie moczu postrzegane jest jako jeden z ważniejszych, ogólnoświatowych problemów zdrowotnych XXI wieku? Nietrzymanie moczu to nie tylko problem małych dzieci i panów z przerostem prostaty. Pierwsze objawy problemów z nietrzymaniem moczu mogą wystąpić już u młodych kobiet, u których przeważa wysiłkowe nietrzymanie moczu.
Mikroudar – przyczyny, objawy, leczenie
21/12/2023
Czy wiesz, że mikroudar dotyka coraz młodszych? Jakie są przyczyny i objawy mikroudaru? Jak odróżnić mikroudar od innych udarów?