Ważny temat

Diagnostyka i leczenie nowotworów ośdrodkowego układu nerwowego u dzieci

Publikacja: 03 październik 2018

Nowotwory mózgu u dzieci i dorosłych występują w innej lokalizacji – u dzieci 70% z nich jest zkalizowanych pod namiotem móżdżku – u dorosłych sytuacja ta jest odwrotna. Guzy lokalizują się nadnamiotowo. Objawy, które powinny zaostrzyć czujność rodziców to poranne bóle głowy, wymioty nie poprzedzone nudnościami, oraz zmiany zachowania.

Czynniki ryzyka

Przyczyna powstawania guzów mózgu jest nadal nieznana, ale zwiększone ryzyko rozwoju tych nowotworów obserwuje się w niedoborach immunologicznych oraz chorobach genetycznych, takich jak nerwiako-włókniakowatość typu I i II, stwardnienie guzowate, zespół Li-Fraumeni, choroba von Hippel-Lindau. Ponadto wpływ na powstawanie guzów OUN ma promieniowanie, pestycydy i nitrozaminy.

Typy morfologiczne

Nowotwory ośrodkowego układu nerwowego są klasyfikowane ze względu na:

  • lokalizację,
  • typ histologiczny,
  • stopień złośliwości komórek guza.

Diagnostyka

W diagnozowaniu nowotworów układu nerwowego największą rolę odgrywają badania obrazowe, głównie tomografia komputerowa i rezonans magnetyczny, pozwalające na wykrycie guza oraz określenie jego lokalizacji i rozległości. Rezonans magnetyczny (MRI) obecnie stanowi podstawową metodę diagnostyki nowotworów mózgu u dzieci. U niemowląt pomocnicze znaczenie, oprócz tomografii komputerowej i rezonansu, może mieć USG głowy. W razie podejrzenia nowotworu kanału kręgowego wykonuje się mielotomografię i/lub MRI oraz badania radioizotopowe. W niektórych przypadkach konieczne jest wykonanie bardziej szczegółowych spacjalistycznych badań.

Leczenie

W leczeniu niezwykle istotna jest możliwość operacyjnego wycięcia całego guza. Dlatego zabiegi te powinny być przeprowadzane w wyspecjalizowanych ośrodkach neurochirurgii dziecięcej. Radykalne usunięcie nowotworu daje znacznie większe szanse na wyleczenie niż przy obecności pozostałości resztek guza. W chwili obecnej w ośrodkach neurochirurgii dziecięcej stosuje się nowoczesne narzędzia i metody, z neuronawigacją włącznie.

Wyniki leczenia

Wyniki leczenia nowotworów układu nerwowego u dzieci w ostatnich latach znacząco poprawiły się. Dotyczy to głównie rdzeniaka płodowego i wyściółczaka, w których obecnie uzyskuje się ponad 60% długoletnich przeżyć. Rdzeniak płodowy (medulloblastoma) to jeden z najczęściej występujących u dzieci złośliwych nowotworów ośrodkowego układu nerwowego.
Jeszcze lepsze wyniki leczenia uzyskuje się u dzieci z wysokozróżnicowanymi gwiaździakami i czaszkogardlakami (85-90% długoletnich przeżyć). Niestety, w przypadkach guzów pnia mózgu, przy braku możliwości radykalnego leczenia neurochirurgicznego wyniki są w dalszym ciągu złe.
U pacjentów leczonych w dzieciństwie z powodu guzów ośrodkowego układu nerwowego często dochodzi do późnych powikłań związanych z leczeniem. Rodzaj tych powikłań zależy od:
  • rozległości zabiegu operacyjnego i związanych z tym uszkodzeń w obrębie struktur mózgowych (niedowłady, zaburzenia mowy),
  • dawki promieniowania przy radioterapii (zaburzenia rozwoju psychicznego, zaburzenia endokrynne),
  • leków stosowanych w chemioterapii (zaburzenia słuchu, uszkodzenia mięśnia sercowego).
U dzieci wyleczonych z nowotworu ośrodkowego układu nerwowego obserwuje się zwiększone ryzyko wystąpienia w tej samej lokalizacji ponownie nowotworu, najczęściej jest nim białaczka lub chłoniak.

Ostatnie publikacje