Ważny temat

Nietypowe objawy nowotworu u dzieci

Publikacja: 03 październik 2018

Najczęściej występującym nowotworem u dzieci jest białaczka. Mali pacjenci zmagają się również z nowotworem ośrodkowego układu nerwowego oraz chłoniakami złośliwymi. W Polsce rozpoznanie nowotworów dziecięcych następuje najczęściej w zaawansowanym stadium raka (III i IV stopień), co jest jedną z przyczyn niepowodzeń terapeutycznych. Trudności w postawieniu szybkiej diagnozy mogą wynikać z tego, że choroby nowotworowe u dzieci są dość rzadkie – stanowią zaledwie 1,5% nowotworów występujących w całej populacji. Dodatkowo nowotwory u dzieci mogą dawać nietypowe i niespecyficzne objawy choroby nowotworowej.

Co może nasuwać podejrzenie nowotworu u dziecka?

Jest wiele potencjalnych symptomów i objawów raka u dzieci – jednak większość z objawów jest niespecyficzna, czyli towarzyszy nie tylko schorzeniom onkologicznym, ale często występuje w przebiegu innych chorób np. o podłożu infekcyjnym. Szczególną uwagę rodziców i lekarzy powinny zwrócić następujące objawy raka:
  • kaszel – zwłaszcza uporczywy I nieefektywny,
  • wymioty – często wynikają z obecności guzów OUN,
  • gorączka – często współwystępująca z osłabieniem, bólami kostnymi, powiększeniem węzłów chłonnych, śledziony lub wątroby,
  • ból - najczęściej nie jest to objaw izolowany, ale towarzyszą mu: mniejsza aktywność dziecka, osłabienie, drażliwość. Istotną cechą bólu związanego z rozwijająca się chorobą nowotworową jest jego narastanie w czasie i coraz mniejsza reakcja na środki przeciwbólowe,
  • guzowate zgrubienie tkanek lub narządów, badalny guz, np. w jamie brzusznej,
  • zez, gorsze widzenie czy lekokoria (biały odblask źrenicy) mogą być objawami siatkówczaka, czyli nowotworu złośliwego wewnątrzgałkowego,
  • postępujący i niewyjaśniony spadek masy ciała,
  • obrzęk i/lub ból kości i stawów czasem z utykaniem, patologiczne złamania kości.
W zakresie klatki piersiowej niepokoić mogą: duszność, bóle utrudniające oddychanie, poszerzenie naczyń żylnych, zniekształcenie żeber.
W kwestii układu moczowo- płciowego warto ustalić przyczynę gwałtownie przebiegających krwawień miesięcznych, powiększenia jąder (zwłaszcza niesymetrycznie) oraz przedwczesnego dojrzewania płciowego. Zarówno wielomocz jaki i skąpomocz oraz bezmocz mogą występować w wielu typach nowotworów.
Aby poprawić sytuację niezbędne jest edukowanie lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej w kierunku wczesnej diagnostyki nowotworów u dzieci. Potencjalne objawy raka u dzieci powinny skłaniać do szybkiej konsultacji ze specjalista. Istotne jest także uzyskanie możliwości szybszego wykonywania badań ultrasonograficznych u dzieci z objawami wskazującymi na chorobę nowotworową.
Większość zaprezentowanych objawów występuje powszechnie – także w chorobach nienowotworowych. Jednak w przypadku utrzymywania się niespecyficznych objawów przez dłuższy czas i narastania ich w czasie niezwykle istotne jest przeprowadzenie szybkiej i dokładniej diagnostyki różnicowej, ze szczególnym uwzględnieniem podłoża nowotworowego choroby. Pamiętajmy, że nowotwory u dzieci, które zostały wcześnie rozpoznane, mają dużą szansę na skuteczne leczenie i dobre rokowanie. Szybkie rozpoznanie i dobre leczenie zwiększa szansę na wyleczenie, dlatego tak ważne jest, by rodzic (a potem lekarz) zwracał uwagę na niepokojące objawy.

Pocieszające jest to, że wyniki leczenia są coraz lepsze.

Warto zaznaczyć, że na dzień dzisiejszy około 70-80% dzieci zostaje wyleczonych – głównie dzięki kompleksowej terapii, na którą składają się cytostatyki, radioterapia i leczenie chirurgiczne. Wyniki w leczeniu nowotworów dziecięcych stale się poprawiają i są lepsze niż u dorosłych.

Źródło:
T. Stachowicz – Stencel, M. Krawczyk, A. Balcerska: „Wczesna diagnostyka choroby nowotworowej u dzieci”.

Ostatnie publikacje