Dieta

Zespół jelita drażliwego - przyczyny, objawy, leczenie

Publikacja: 07 sierpień 2018 Ostatnia aktualizacja: 28 sierpień 2018
Zespół jelita drażliwego jest przewlekłą chorobą, którą charakteryzują czynnościowe zaburzenia funkcji układu pokarmowego (jelita cienkiego i grubego).
Etiologia zespołu jelita drażliwego nie jest do końca poznana. W powstawaniu tej choroby bierze udział wiele czynników. 

Czynniki wpływające na rozwój zespołu jelita drażliwego

  • nadwrażliwość trzewna - pojawia się zwiększona wrażliwość na ból w przewodzie pokarmowym;  nawet normalna ilość gazów w jelitach może powodować wzdęcie brzucha czy uczucie parcia przy małym wypełnieniu odbytnicy stolcem;
  • zaburzenia motoryki jelit - zbyt szybka perystaltyka jelit powoduje biegunkę, a zwolniona zaparcie stolca;
  • zakażenia jelitowe - istnieje związek między przebyciem choroby infekcyjnej jelit, a rozwojem w późniejszym czasie zespołu jelita drażliwego;
  • czynniki psychologiczne - może wystąpić lęk, depresja i stres, co ma niekorzystny wpływ na perystaltykę jelit i nasila dolegliwości bólowe;

Jakie są objawy zespołu jelita drażliwego?

Głównymi objawami zespołu jelita drażliwego są bóle brzucha oraz zaburzenia w częstości i jakości oddawanego stolca. Bóle brzucha mają zmienne nasilenie i najczęściej dotyczą podbrzusza. Występuje przy tym biegunka i/lub zaparcie. Innym znaczącym objawem zespołu jelita drażliwego jest dyskomfort w jamie brzusznej w postaci wzdęcia brzucha. Wymienione dolegliwości nie są uwarunkowane zmianami organicznymi w jamie brzusznej.
Objawy występujące i utrzymujące się przez trzy miesiące warunkują rozpoznanie zespołu jelita drażliwego. Wymaga to oczywiście konsultacji z lekarzem w celu wykluczenia innych poważnych chorób. W rozpoznaniu bardzo ważny jest dokładny wywiad. Lekarze mogą stosować kryteria tej choroby np. Kryteria Manninga.

Kryteria Manninga

  • bóle brzucha i/lub dyskomfort ustępujące lub zmniejszające się po oddaniu stolca
  • zmiana częstości wypróżnień
  • uczucie niepełnego wypróżnienia, parcie na stolec
  • zmiana konsystencji stolca
  • wzdęcia brzucha
  • wydalanie śluzu

Wyróżniamy następujące postacie zespołu jelita drażliwego

  • biegunkową
  • zaparciową
  • naprzemienną biegunkowo – zaparciową
  • bólowo – wzdęciową

Sposoby leczenia zespołu jelita drażliwego

Leczenie zespołu jelita drażliwego obejmuje leczenie farmakologiczne, dietę, a także psychoterapię. W przypadku farmakologii są to najczęściej leki rozkurczowe, przeciwbiegunkowe, przeczyszczające, przeciwdepresyjne, antybiotyki lub probiotyki, które korzystnie zmieniają florę bakteryjną jelit.
Jeśli chodzi o sferę psychologiczną stosowane są m.in. terapia poznawczo – behawioralna, techniki relaksacyjne, joga, pilates.
Dieta powinna opierać się na wykluczeniu produktów indywidualnie nietolerowanych przez chorego. Najczęściej są to produkty mleczne, tłuste i wzdymające, takie jak kapusta, cebula, kalafior, brukselka czy warzywa strączkowe jak  groch, fasola, bób. Chory powinien wystrzegać się kawy, mocnej herbaty, a nawet niektórych przypraw. Należy zrezygnować z ciężkostrawnych i powodujących wzdęcia owoców: gruszki, śliwki, morele, wiśnie, czereśnie.
Zespół jelita drażliwego jest problemem społecznym, lekarskim i ekonomicznym. Niewątpliwie choroba ta ma niekorzystny wpływ na jakość życia człowieka borykającego się z jej dolegliwościami.
Źródło:
https://www.mojbrzuch.pl/
https://gastrologia.mp.pl/choroby/jelitogrube/80662,zespol-jelita-drazliwego
Muszyński J. (red.), Gastroenterologia,

Ostatnie publikacje