Terapia biologiczna w leczeniu łuszczycy

Leczenie biologiczne polega na podawaniu pacjentowi leków uzyskanych przy użyciu technik biologii molekularnej (inżynierii genetycznej), które działają na układ immunologiczny. W przeciwieństwie do innej formy leków immunosupresyjnych działają tylko na samo miejsce powstawania zmian na skórze i mogą być długotrwale stosowane. Leki biologiczne składają się między innymi z białek i przeciwciał podobnych do produkowanych przez ludzki organizm, a ich działanie polega na ingerowaniu u źródła przyczyn powstawania zmian łuszczycowych. Nie są zatem obciążające dla narządów wewnętrznych, ani tak toksyczne, jak inne leki immunosupresyjne stosowane w leczeniu łuszczycy.

Charakteryzują się zatem wysoką skutecznością i szybkością działania przy jednocześnie niskiej możliwości wystąpienia działań niepożądanych, tym samym gwarantując większe bezpieczeństwo w porównaniu z klasycznymi lekami wykorzystywanymi w terapii łuszczycy. Podawane są pacjentom w formie zastrzyku podskórnego lub wlewu dożylnego. Ich stosowanie nie tylko przynosi niemal natychmiastowy efekt, ale i wydłuża czas pomiędzy kolejnymi nawrotami choroby. Co istotne, nieskuteczność jednego leku biologicznego nie stanowi przeciwwskazania do zastosowania innego z tej samej grupy. Efektywność leczenia w łuszczycy zwyczajnej należy oceniać między 12. a 16. tygodniem terapii, w zależności od stosowanego leku.

Obecnie w Unii Europejskiej, w tym w Polsce, do leczenia łuszczycy dopuszczone są cztery leki biologiczne: infliksymab, etanercept, adalimumab oraz ustekinumab. Żaden z nich nie jest rekomendowany jako pierwszy lek z wyboru. Decyzję o zastosowaniu konkretnego preparatu lekarz podejmuje samodzielnie, w zależności od indywidualnego przypadku i na podstawie bieżących danych na temat ich skuteczności i bezpieczeństwa.

Leczenie biologiczne jest skierowane szczególnie dla chorych, z ciężką postacią łuszczycy, u których wcześniejsze terapie miejscowe i ogólnoustrojowe (cyklosporyna, retinoidy, metotreksat, naświetlania UVA i UVB) okazały się nieskuteczne lub remisje po ich zastosowaniu były niepełne i krótkotrwałe, a także u pacjentów, którzy z różnych względów (zła tolerancja, działania niepożądane, współistniejące choroby) nie mogą stosować klasycznych terapii systemowych. Pacjenci maja opcję skorzystania z terapii w ramach programu Narodowego Funduszu Zdrowia, jeżeli spełniają określone kryteria kwalifikacji, natomiast ze względu na wysokie koszty leczenia, jest ono skierowane dla najbardziej potrzebujących.

Zatem przed włączeniem leczenia biologicznego istotna jest odpowiednia kwalifikacja chorych, polegająca na wykonaniu szerokiego gamy badań laboratoryjnych i diagnostycznych. Żadne dotychczas stosowane formy leczenia standardowego nie dają tak dobrych wyników, szczególnie w terapii długoterminowej, wymaganej u chorych na łuszczycę.