Żółtaczka u noworodków

Noworodek ma we krwi więcej erytrocytów (krwinek czerwonych) niż dorosły, ale żyją one bardzo krótko. To jeden z powodów pojawienia się żółtaczki noworodków. Rozpadająca się hemoglobina, czyli czerwony barwnik krwi, jest rozkładana do bilirubiny (żółtego barwnika). Nieprzerobiona część bilirubiny przedostaje się z powrotem do krwiobiegu dziecka. Z uwagi na to, że krążąca bilirubina ma żółty kolor, zabarwia ona błony śluzowe i powoduje zażółcenie skóry, a nawet białek oczu.

Żółtaczka fizjologiczna u noworodków urodzonych o czasie:

• rozpoczyna się nie wcześniej niż w 2.—3. dobie życia (dokładnie po ukończeniu 36. godziny życia),
• ustępuje samoistnie zwykle do 10. dnia życia,
• stężenie bilirubiny nie przekracza górnej granicy normy dla wieku dziecka

U wcześniaków zaczyna się nieco później i trwa dłużej (do 14. doby życia).

Żółtaczka fizjologiczna noworodków ustępuje sama i nie wymaga leczenia.

Przyczyną żółtaczki może być co najmniej jeden z poniższych czynników:

• pokarm kobiecy (tzw. żółtaczka spowodowana pokarmem kobiecym) – najczęstsza przyczyna przedłużania się żółtaczki u noworodków karmionych piersią
• konflikt serologiczny – niezgodność grupy krwi matki i dziecka (w zakresie grup AB0, czynnika Rh lub innych) – w wyniku czego krwinki dziecka są niszczone przez przeciwciała matki przekazane przez łożysko podczas ciąży
• zakażenia
• choroby wątroby
• zarośnięcie dróg żółciowych (zobacz: Niedrożność dróg żółciowych) – bardzo intensywnej żółtaczce, nasilającej się w pierwszych tygodniach życia, towarzyszą szarobiałe, odbarwione stolce i ciemny mocz, a skóra nabiera żółtooliwkowej barwy

Leczenie żółtaczki fizjologicznej nie jest konieczne. Zaleca się jedynie nawadnianie noworodka oraz częstsze karmienie. Żółtaczka patologiczna musi być jednak leczona. Przy zdiagnozowaniu tego typu żółtaczki należy niezwłocznie zastosować leczenie, aby nie dopuścić do pojawiła się żółtaczka jąder podstawy mózgu (encefalopatia bilirubinowa), która może doprowadzić do niedorozwoju umysłowego, porażenia mózgowego lub niedosłuchu. Leczenie żółtaczki patologicznej opiera się w głównej mierze na fototerapii, a więc naświetlaniu noworodka specjalnym białym lub niebieskim światłem, w wyniku czego dochodzi do przemian chemicznych bilirubiny i szybszego jej wydalania z organizmu dziecka. Kiedyś stosowana była wymienna transfuzja krwi. Obecni wykonuje się ją jedynie w przypadku pojawienia się żółtaczki jąder podkorowych. Pomocniczo stosowane jest leczenie farmakologiczne żółtaczki. Podaje się fenobarbital, zwiększający syntezę enzymu UDP, cholestyraminę, leki zwiększające perystaltykę przewodu pokarmowego, a także wlewy dożylne 5% roztworu glukozy lub albumin.