Dziecko

Padaczka u dzieci, objawy i leczenie

Publikacja: 05 marzec 2018 Ostatnia aktualizacja: 09 marzec 2018

Padaczka u dzieci

Padaczka jest chorobą mózgu, która charakteryzuje się predyspozycją do wytwarzania napadów padaczkowych. Napadem padaczkowym nazywamy występujące nagle i przemijające dolegliwości lub różnego rodzaju objawy wynikające z nieprawidłowego funkcjonowania komórek mózgu. Napady często występują ogniskowo, w konkretnym miejscu w mózgu. W takiej sytuacji mogą pojawić się np. drgania palca, w momencie, gdy bodziec rozprzestrzenia się na całej powierzchni mózgu, dochodzi do pełnego napadu, gdzie chorzy mogą utracić przytomność oraz mieć drżenia całego ciała.

Objawy padaczki u dzieci

Brak reakcji dziecka jest jednym z najważniejszych objawów padaczki u dziecka. W trakcie napadu dziecka ma zaburzenia odbioru bodźców zewnętrznych, przykładem może być, że nie słyszy, gdy rodzic je woła. W głowie dziecka podczas napadu panuje ogromna burza, która nie pozwala na odbieranie bodźców zewnętrznych. Istnieją rodzaje padaczek, które występują tylko w okresie dzieciństwa. Zespół Lennox-Gastaut zalicza się do takich padaczek. Objawia się nagłą utratą napięcia mięśni i upadkiem i/lub skurczem grup mięśniowych. Jest to ciężki rodzaj padaczki lekoopornej, która pojawia się u dzieci między 3. a 5. rokiem życia. Zespół Rolanda również jest rodzajem padaczki wieku dziecięcego. Występuje jako łagodne i krótkotrwałe napady, które występują u dzieci między 7. a 10. rokiem życia. Objawia się jednostronnymi skurczami mięśni twarzy, warg, języka, ust i krtani. Dziecko w trakcie takiego napadu, może mieć wykrzywioną połowę twarzy, a z ust może wyciekać mu ślina.

Diagnostyka padaczki u dziecka

Rozpoznanie padaczki ustala się na podstawie charakterystycznych objawów klinicznych oraz zapisu EEG (elektroencefalografia). Badanie EEG służy do oceny funkcji bioelektrycznej mózgu. Podczas badania na głowę osoby badanej zakłada się komplet elektrod, które rejestrują sygnały elektryczne wysyłane przez neurony. Zebrane informacje są zapisywane w postaci wykresu. Wynik badania ocenia się w odniesieniu do normy ustalonej dla poszczególnych grup wiekowych. Badanie wykonuje technik przeszkolony w tej metodzie, zaś interpretację jego wyniku przygotowuje lekarz posiadający odpowiednie uprawnienia w postaci właściwego certyfikatu.

Dodatkowo zazwyczaj wykonuje się obrazowanie mózgu techniką rezonansu magnetycznego lub tomografii komputerowej. Oprócz tego zleca się badania krwi i moczu w zależności od podejrzewanej przyczyny choroby.

  • EEG – mierzy aktywność elektryczną mózgu za pomocą sensorów przyczepianych do skóry głowy leżącego dziecka. Badanie trwa około godzinę. Dzień wcześniej należy późno położyć się do łóżka i wstać wcześnie rano.
  • Obrazowanie metodą rezonansu magnetycznego lub tomografia komputerowa mózgu.

Podstawą rozpoznania jest wywiad lekarski przeprowadzany z pacjentem. Pomaga on nie tylko rozpoznać dolegliwość, ale również dobrać odpowiedni sposób leczenia. 

Badaniami dodatkowym zlecanymi w diagnostyce padaczki są:

  • badania EEG - będące badaniami rutynowymi, niezbędnymi przy podejrzeniu padaczki. Zapis przeprowadzony podczas napadu uzyskuje największą wartość. Warto zaznaczyć, że prawidłowy zapis EEG nie oznacza stuprocentowego wykluczenia padaczki, odnosi się to głównie do padaczki z napadami częściowymi. Zapis EEG w trakcie utraty świadomości jest patologiczny, leczy gdy pacjent odzyska świadomość wraca do stanu sprzed napadu (w odróżnieniu do napadu padaczkowego);
  • tomografia komputerowa i rezonans magnetyczny - to metody pozwalające szybciej oraz dokładniej znaleźć przyczynę padaczki, jej lokalizację oraz charakter;
  • badanie SPECT - pozwala na ocenę przepływu mózgowego przy użyciu radioaktywnie znakowanych cząstek. Tego rodzaju badanie przeprowadzane jest podczas napadu chorego, gdzie przepływ mózgowy jest znacznie zwiększony oraz po napadzie (przepływ zmniejszony). SPECT pomaga również w lokalizacji ognisk padaczkowych;
  • PET (pozytonowa emisja tomograficzna) - przy pomocy tlenu i glukozy pozwala na określenie metabolizmu mózgu.

Każdy rodzic, który zaobserwuje u dziecka epizody splątania, chwilowej utraty kontaktu z dzieckiem, zmiany zachowania, czemu dodatkowo towarzyszyć będzie drżenie, powinien bezwzględnie skontaktować się z lekarzem. Specjalistą, który może potwierdzić bądź wykluczyć istnienie choroby jest neurolog. Lekarz zbada dziecko neurologicznie, zbierze także wywiad od rodziców, jak i od samego dziecka, jeśli jego wiek i stan na to pozwala.

Jeśli lekarz podejrzewa padaczkę u dziecka, zleci wykonanie badań. Może się wśród nich znaleźć badanie elektroencefalograficzne (EEG), polegające na pomiarze aktywności elektrycznej mózgu za pośrednictwem czujników umieszczonych na skórze głowy. Badanie jest bezbolesne i trwa około 1 godziny (wskazane jest, by na początku badania dziecko było niewyspane). Innym badaniem diagnostycznym jest rezonans magnetyczny – pozwala on na bardzo dokładne obrazowanie struktur mózgu. Do badań wykorzystuje się także tomografię komputerową.

Leczenie padaczki u dzieci

Leczenie padaczki ma przede wszystkim pomóc dziecku normalnie, a przynajmniej podstawowo funkcjonować w żuciu codziennym. Ważne jest złagodzenie napadów lub spowodowanie ich całkowitego ustąpienia. Preparaty przeciwpadaczkowe działają na dwa sposoby:

  • podnoszą próg drgawkowy,
  • ograniczają rozprzestrzenianie się odogniskowych wyładowań na inne obszary mózgu przeciwdziałając w ten sposób wtórnemu, uogólnionemu wyładowaniu charakteryzującemu się uogólnionymi drgawkami toniczno-klonicznymi.

Jeśli po wprowadzeniu leczenia udaje się opanować występowanie napadów padaczkowych, zapis EEG normalizuje się, a dziecko rozwija się dobrze, można po 2–3 latach leczenia zastanowić się nad odstawieniem leków przeciwpadaczkowych. Wiadomo jednak, że u części pacjentów istnieje ryzyko nawrotu napadów. Dlatego decyzję o odstawieniu leków podejmuje się zawsze indywidualnie, nie wcześniej jednak niż po 2–3 letnim okresie wolnym od napadów.

Ostatnie publikacje