Kleszczowe zapalenie mózgu

Kleszczowe zapalenie mózgu stanowi ważny problem epidemiologiczny w wielu państwach Europy, w tym także i Polsce. Jest to druga, obok boreliozy najpoważniejsza choroba przenoszona przez kleszcze. Na przełomie czerwca i lipca wykluje się najwięcej komarzych pokoleń, stąd warto przyjrzeć się bliżej tej chorobie. Zapraszam do lektury, z której dowiesz się więcej informacji na temat objawów i przebiegu kleszczowego zapalenia mózgu.

Kleszczowe zapalenie mózgu jest schorzeniem ośrodkowego układu nerwowego. Do zakażenia człowieka dochodzi zazwyczaj podczas ukłucia kleszcza. Wirus jest wprowadzany wraz ze śliną pajęczaka, która ma właściwości znieczulające. Nie każde zakażenie kończy się zachorowaniem. Może przebiegać bezobjawowo i ulec samowyleczeniu, przybrać postać grypopodobną bez zajęcia ośrodkowego układu nerwowego lub postać kleszczowego zapalenie mózgu.

Po ukłuciu przez kleszcza, wirus namnaża się w miejscu infekcji, a następnie drogą naczyń limfatycznych wędruje do węzłów chłonnych. Tam następuje okres inkubacji (wylęgania) trwający od 2 do 28 dni. U 30% zakażonych wirusem nie występują objawy kliniczne.

U chorych z objawami wyróżnić można dwie fazy choroby - pierwsza faza związana jest z obecnością wirusa we krwi, druga – z jego obecnością w ośrodkowym układzie nerwowym.

Pierwsza faza choroby trwa 1–8 dni i występuje po okresie inkubacji. W tym okresie chorzy najczęściej zgłaszają niespecyficzne objawy, takie jak:

• bóle mięśni i głowy
• zmęczenie
• stany podgorączkowe lub gorączka

Nie występują natomiast objawy zajęcia ośrodkowego układu nerwowego. U większości chorych ta faza kończy się całkowitym wyzdrowieniem.

U około 30% chorych po krótkim okresie bezobjawowym rozwija się druga faza choroby, związana z przeniknięciem wirusa do ośrodkowego układu nerwowego. W trakcie jej trwania namnażanie wirusa powoduje ostry stan zapalny opon i mózgu, objawiający się przekrwieniem, naciekiem zapalnym, martwicą i dysfunkcją komórek nerwowych.

W drugiej fazie choroba może przybrać 3 postaci:

W ustaleniu rozpoznania istotne są 3 elementy - wywiad uwzględniający możliwość ukłucia przez kleszcze, objawy kliniczne oraz wyniki badań płynu mózgowo-rdzeniowego i badań serologicznych (przeciwciała przeciwko wirusowi kleszczowego zapalenia mózgu IgM).

Leczenie kleszczowego zapalenia mózgu jest wyłącznie objawowe. Najskuteczniejszą metodą zapobiegania zakażeniu są szczepienia przeciwko kleszczowemu zapaleniu mózgu.